قراداد هوشمند چیست؟

قرارداد هوشمند چیست؟ هر آنچه که باید در مورد قرارداد هوشمند بدانید

توکن‌های غیرمثلی (NFT) در سال‌های اخیر محبوبیت فوق‌العاده‌ای در میان هنرمندان و مجموعه‌داران پیدا کرده‌اند. بسیاری از افراد فعال در این حوزه تلاش می‌کنند با استفاده از این تکنولوژی مبتنی بر بلاک‌چین، مزایا و حقوق مالی هنرمندان و مالکان آثار هنری را در دنیای دیجیتال تضمین کنند.

آگاهی از نحوه کارکرد قراردادهای هوشمند و اثبات مالکیت آثار دیجیتال، به شما کمک می‌کند تصور بهتری از دوران جدید معاملات غیرمتمرکز که در حال ورود به آن هستیم داشته باشید. در این مقاله به نحوه عملکرد قراردادهای هوشمند یا Smart Contract و اهمیت آن برای ساخت شبکه‌ای شفاف و بی‌واسطه قراداد هوشمند چیست؟ برای معامله آثار هنری در قالب NFT Art نگاهی می‌اندازیم.

NFT چیست

توکن‌های غیرمثلی (‏NFT‏) نوعی توکن دیجیتال محسوب می‌شوند. به‌دلیل خاصیت یکتا بودن می‌توانند برای اثبات مالکیت بر ‏یک اثر هنری، یا هر چیز منحصربه‌فرد دیگری، به‌کار روند. به بیان ساده، ‏NFT‏ یک دارایی دیجیتال است که نشان‌دهنده مالکیت ‏اقلام فیزیکی یا دیجیتالی منحصر به فرد مانند آثار هنری، اعم از تابلوهای نقاشی، عکس‌، موسیقی یا فیلم‌ است.‏

NFTها را می‌توان نسخه‌های مدرن مجموعه‌های هنری در گذشته دانست. این توکن‌ها به صورت آنلاین خرید و فروش می‌شوند و دارای سند دیجیتال اثبات مالکیت هستند. ‏NFTها به صورت ایمن در بلاک‌چین ثبت می‌شوند که تضمین می‌کند این دارایی‌ها ‏منحصر به فرد و یکتا باقی بمانند. این توکن‌ها در هر زمان تنها می‌توانند یک مالک رسمی داشته باشند و توسط بلاک‌چین اتریوم ایمن ‏می‌شوند. هیچ کس نمی‌تواند سابقه مالکیت را تغییر دهد یا یک ‏NFT‏ جدید را کپی/جایگذاری کند. برای آشنایی بیشتر با ‏NFTها به ‏مقاله “‏‎ NFT ‎چیست ” مراجعه کنید.‏

قرارداد هوشمند

قرارداد هوشمند (Smart Contract)، توافقی بین دو نفر در قالب یک کد کامپیوتری است. این قراردادها بر روی بلاک‌چین اجرا می‌شوند، در یک پایگاه داده عمومی ذخیره می‌شوند و قابل تغییر نیستند. معاملات در قرارداد هوشمند توسط بلاک‌چین پردازش می‌شوند و به صورت خودکار و بدون نیاز به شخص ثالث نهایی می‌شوند. معامله تنها در صورتی قابل اجراست که شرایط مندرج در توافق‌نامه برآورده شود. هیچ شخص ثالثی درگیر معامله نیست و همین امر، هرگونه مشکل اعتماد به دیگران را برطرف می‌کند.

قراردادهای هوشمند از عبارات ساده‌ای مانند ” اگر … آنگاه” پیروی می‌کنند که کد نوشته‌شده روی بلاک‌چین را تشکیل می‌دهند. شبکه کامپیوترها تنها زمانی کدها را اجرا می‌کنند که شرایط از پیش تعیین‌شده برآورده شده باشد. سپس توسط کامپیوترهای دیگر تایید می‌شوند.

کد قراردادهای هوشمند درون بلاک‌ها ثبت می‌شوند. هر بار که بلاک جدیدی به بلاک‌چین اضافه می‌شود، این کدها نیز مجددا اجرا می‌شوند. تکرار کدها در نودهای (Nodes) مختلف، مزیت‌هایی مانند امنیت، دائمی بودن، شفافیت و تغییرناپذیری را به قراردادهای هوشمند اضافه می‌کند.

قراردادهای سنتی معمولا از سه جزء اصلی تشکیل می‌شوند:

1. شرایط اجرای معامله
2. تعهدات مرتبط با اجرایی شدن معامله
3. مجازات‌های مالی مرتبط با نقض تعهدات توسط طرفین معامله

قراردادهای هوشمند (Smart Contract) با اتوماتیک‌سازی نیاز به مداخله طرف سوم را حذف می‌کنند. از این سو اجرایی شدن قطعی و شفاف هر سه جزء معاملات را تضمین می‌کنند. این قراردادها علاوه‌بر حذف لایه‌های واسطه و حل کردن مشکل عدم‌اعتماد، هزینه و زمان اجرای معاملات را نیز کاهش می‌دهند.

مزیت‌های قراردادهای هوشمند

از انجا که قراردادهای هوشمند توانایی مالکیت توکن‌های غیرمثلی را دارند، می‌توان NFTها را در قراردادهای هوشمند تعبیه (embedded) کرد و مالکیت آن‌ها را بر اساس قوانین یا شرایط خاصی که از قبل تعریف شده‌اند، از یک کاربر قراداد هوشمند چیست؟ به کاربر دیگر منتقل کرد.

همچنین می‌توان قراردادهای هوشمند را نیز در یک NFT تعبیه کرد؛ در این حالت، هنگامی که شرایط مندرج در قرارداد هوشمند برقرار شده و مبلغ مورد توافق پرداخت شود، خریدار می‌تواند به اثر هنری تعبیه شده در NFT دسترسی پیدا کند.

ترکیب تکنولوژی توکن‌های غیرمثلی با قراردادهای هوشمند، این امکان را فراهم می‌کند تا طیف وسیعی از کاربردهای مختلف را به بلاک‌چین اضافه کرد. همچنین می‌توان ساختارها و قراردادهای پیچیده و در عین حال شفافی را ایجاد کرد. ویژگی‌های بنیادین بلاک‌چین، قراردادهای هوشمند را در برابر دستکاری مقاوم می‌کند. به‌علاوه با ترکیب کردن تسویه آنی و شفافیت تراکنش‌ها، هرگونه نیاز به شخص ثالث را از روند معامله حذف می‌کند.

قراردادهای هوشمند و NFT در اتراسکن

علاوه بر امکان مشاهده NFTها در خود پلتفرم ENFTIES، می‌توانید اصالت و تاریخچه این توکن‌ها را در وب‌سایت Etherscan نیز بررسی کنید.

با استفاده از منوی اتر اسکن می‌توان به اطلاعات زیادی در مورد قرارداد هوشمند یک ‏NFT‏ دسترسی پیدا کرد. شما می‌توانید ‏ارزش فعلی توکن، سازنده اصلی آن، شناسه‌ تراکنش (‏Tx Hash‏) و دیگر اطلاعات مرتبط با ‏NFT‏ موردنظر خود را بررسی کرده و ‏وضعیت آن را دنبال کنید.‏

می‌توانید آدرس کیف پول خود را برای مشاهده موجودی توکن‌های خود جستجو کنید. حتی می‌توانید یک هش تراکنش را وارد کرده و سابقه معاملات یک توکن غیرمثلی خاص را بررسی و تایید کنید.
برای مطالعه بیشتر: کیف پول ارز دیجیتال چیست؟

اجرای قرارداد هوشمند ارزهای دیجیتال چگونه است؟

ما سعی می کنیم در مقاله اجرای قرارداد هوشمند ارزهای دیجیتال چگونه است؟ اطلاعاتی در مورد قراردادهای هوشمند برای شما ارائه کنیم و به بررسی ویژگی های اسمارت کانترکت بپردازیم و نحوه اجرای قراردادهای هوشمند رو برای شما مورد بررسی قرار بدیم تا اطلاعاتی در این زمینه داشته باشین و بتونین قرارداد هوشمند خودتون رو بر روی بلاک چین ها اجرا کنین.

بعد از راه اندازی بیت کوین در سال 2009 بحث های زیادی در مورد ارزشمند بودن یا نبودن اون به وجود اومد و خیلی از افراد هنوز فناوری بلاک چین و کاربردهای اون رو درک قراداد هوشمند چیست؟ نمی کردن. در چنین فضایی یه جوان 19 ساله مفهومی به اسم قرارداد هوشمند رو به دنیا معرفی کرد که از فناوری بلاک چین استفاده می کرد تا نهادهای واسطه رو از همه قراردادهای مالی و غیر مالی حذف کنه.

جالب اینجاست که بدونین توسعه بلاک چین اتریوم و راه اندازی قراردادهای هوشمند نیز باعث شد تا موج عظیمی از کاربردهای جدید در بلاک چین به وجود بیاد، ولی با وجود پیشرفت های انجام شده، مفهوم قراردادهای هوشمند واضح نیست. همچنین با ورود تکنولوژی بلاک چین و راه اندازی اولین رمز ارز، روش ارسال و دریافت پول اسناد و مدارک دگرگون شد و واسطه هایی مثل بانک کم کم در حال کنار گذاشته شدن هستن. جایگزین این سیستم فناوری به روز قراردادهای هوشمند یا اسمارت کانترکت هاست. به عبارت دیگه، قراردادهای هوشمند وظیفه انجام همه معاملات رو بر عهده گرفتن و به همین دلیل محبوبیت زیادی به دست آوردن.

شاید شما نیز دوست داشته باشین تا نحوه اجرای قراردادهای هوشمند رو یاد بگیرین. به همین منظور ما سعی می کنیم در مقاله اجرای قرارداد هوشمند ارزهای دیجیتال چگونه است؟ اطلاعاتی در مورد قراردادهای هوشمند برای شما ارائه کنیم و به بررسی ویژگی های اسمارت کانترکت ها بپردازیم و نحوه اجرای قراردادهای هوشمند رو برای شما مورد بررسی قرار بدیم تا اطلاعاتی در این زمینه داشته باشین.

قرارداد هوشمند یا اسمارت کانترکت Smart Contract چیست؟

اگه در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت داشته باشین، احتمالا اسم قراردادهای هوشمند یا Smart Contract رو شنیدین و خواستین که اطلاعاتی در مورد این مفهوم به دست بیارین و شاید این سوال برای شما نیز پیش اومده باشه که قرارداد هوشمند چیست؟ ما می تونیم در پاسخ به این سوال بگیم که قرارداد هوشمند یا اسمارت کانترکت برنامه ای هست که با استفاده از بلاک چین اتریوم راه اندازی میشه.

همچنین قراردادهای هوشمند شامل کد و داده هایی هست که در یه آدرس خاص در بلاک چین اتریوم قرار دارن. علاوه بر این، قرارداد هوشمند نوعی حساب اتریوم محسوب میشه. یعنی اون ها تعادل دارن و می تونن تراکنش قراداد هوشمند چیست؟ ها رو از طریق شبکه بفرستن.

جالب اینجاست که بدونین قرارداد هوشمند به یک قطعه کد برنامه نویسی گفتته میشه که در بلاک چین ثبت و ذخیره شده و با دریافت تراکنش از سمت کاربران کدهای خودشون رو اجرا می کنه. همچنین کدهای نوشته شده در قرارداد هوشمند شامل شرط ها و عملکردهای متقابل با اون هاست و در صورتی که شرط ها برقرارد بشن، عملکردهای متناظر اون ها به صورت خودکار اجرایی میشن. این کار معمولا توسط افراد واسطه برای مشاغل معاملاتی انجام میشه. در اصل اسمارت کانترکت برنامه ای هست که میشه روی بلاک چین ذخیره بشه و در بعضی شرایط از قبل مشخص شده، فعال بشه و عملکردهای لازم رو از خودش نشون بده.

قراردادهای هوشمند برای اجرای خودکار توافق نامه مورد استفاده قرار می گیرن. به همین دلیل همه شرکت کننده های قرارداد هوشمند این امکان رو دارن تا خیلی سریع بدون دخالت واسطه و در کسری از زمان به نتیجه نهایی دسترسی داشته باشن. همچنین این قراردادها روند و جریان کار رو هم به صورت اتوماتیک فعال می کنند و زممانی که شرایط برقرار باشه، فعالیت بعدی شروع میشه.

ویژگی های اسمارت کانترکت جیست؟

قراردادهای هوشمند یا Smart Contract ها ویژگی های زیادی دارن که باعث میشه تا منحصر به فرد بشن و مورد استقبال خیلی از کاربران و توسعه دهنده ها قرار بگیرن. به همین منظور ما سعی می کنیم در این قسمت از مقاله اجرای قرارداد هوشمند ارزهای دیجیتال چگونه است؟ به بررسی ویژگی های اسمارت کانترکت ها بپردازیم تا با این ویژگی ها اشنا بشین و اطلاعاتی در این زمینه داشته باشین.

• حذف واسطه ها

یکی از ویژگی های اسمارت کانترکت ها که باعث میشه تا مورد استقبال کاربران و توسعه دهنده های نرم افزار قرار بگیرن و محبوبیت زیادی به دست بیارن این هست که نهادها و اشخاص واسطه رو از قراردادها حذف می کنند. بهتره بدونین در بلاک چین دفتر کلی وجود داره و نودهای شبکه با استفاده از ماینرها کدهای بلاک چین رو اجرا می کنند. این موضوع باعث میشه تا نهاد واسطه برای تایید تراکنش ها و ثبت قراردادها نیاز نباشه.

• شفافیت

یکی دیگه از ویژگی های اسمارت کانترکت ها که از خصوصیات اصلی اون ها محسوب میشه این هست که شفاف هستن و در اون همه تراکنش ها به صورت عمومی قابل مشاهده هست. در حالی که در قراردادهای سنتی از مورد وجود نداره و فقط طرفین قراردادها و نهاد واسطه در جریان قرارداد هستن.

• امنیت

یکی دیگه از ویژگی های قرارد دادهای هوشمند یا اسمارت کانترکت ها سطح امنیت اون هاست. بهتره بدونین امنیت اطلاعات در بلاک چین با استفاده از روش های رمزنگاری شده تامین میشه، در حالی که امنیت اطلاعات در قراردادهای معمولی یا سنتی وابسته به نهاد واسطه هست.

اجرای قرارداد هوشمند Smart Contract ارزهای دیجیتال چگونه است؟

شاید بعد از به دست آوردن اطلاعاتی در مورد قراردادهای هوشمند یا Smart Contract، این سوال برای شما پیش بیاد که اجرای قرارداد هوشمند ارزهای دیجیتال چگونه است؟ بهتره بدونین شما می تونین با یادگیری زبان برنامه سالیدیتی، یه قرارداد هوشمند بنویسین و اون رو بر روی بلاک چینن اتریوم اجرا کنین. همونطور که گفتیم، قرارداد هوشمند برنامه ای هست که بر روی بلاک چین اجرا میشه.

بنابراین، باید برای اجرای قرارداد هوشمند ابتدا باید بلاک چین مورد نیاز رو پیدا کرده و از اون استفاده کنین. همچنین باید از بلاک چینی استفاده کنین که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می کنه. بلاک چین اتریوم می تونه گزینه مناسبی برای این کار محسوب بشه.

جالب اینجاست که بدونین در حال حاضر، قابلیت اجرای قرارداد هوشمند فقط بر روی شبکه بلاک چینی مثل ماشین مجازی اتریوم یا EVM قابل اجرا هست و می تونین برای اجرای قرارداد هوشمند از این بلاک چین استفاده کنین. همچنین این قراردادها تا قبل از راه اندازی و استقرار بر روی چنین شبکه ای بدون استفاده و بی فایده هستن.

به عبارت دیگه، شما تا زمانی که قرارداد هوشمند خودتون رو در بلاک چین راه اندازی نکنین، نمی تونین هیچ استفاده از قرارداد هوشمند خودتون بکنین. نکته قابل توجه این هست که یه قرارداد هوشمند شامل قطعه کدی هست که با استفاده از زبان برنامه نویسی بلاک چین مثل سالیدیتی نوشته شده و پس از استقرار در شبکه بلاک چین دیگه نمیشه اون رو از شبکه خارج کرد.

بعد از اینکه قرارداد هوشمند خودتون رو با استفاده از زبان برنامه نویسی سالیدیتی نوشتین، باید اون رو اجرا کنین تا بشه ازش استفاده کرد. برای این کار نیز باید قرارداد هوشمند خودتون رو بر روی بلاک چین پیاده سازی کنین. نکته قابل توجه این هست که پیاده سازی قرارداد هوشمند در بلاک چین، شامل هزینه کارمزد هست که باید اون رو به شبکه پرداخت کنین. همنچنین بعد از پیاده سازی قرارداد هوشمند نیز، هر فرایند در قرارداد نیازمند سیستم اثبات تایید هست و باید اجازه انجام فرایند رو صادر کنین.

مراحل اجرای قراردادهای هوشمند کدامند؟

نوبت این رسیده تا در این قسمت از مقاله اجرای قرارداد هوشمند ارزهای دیجیتال چگونه است؟ مراحل اجرای قراردادهای هوشمند رو برای شما یاد بدیم تا بتونین مرحله به مرحله نحوه اجرای قراردادهای هوشمند رو یاد بگیرین و بتونین اسمارت کانترکت های خودتون رو در بلاک چین پیاده سازی کنین. بعد از این کار نیز می تونین از قرارداد هوشمند خودتون استفاده کرده و کاربردهای زیادی بهش اضافی کنین.

1. یکی از مراحل اجرای قراردادهای هوشمند این هست که ابتدا باید قرارداد هوشمند یا اسمارت کانترکت خودتون رو با استفاده از زبان برنامه نویسی سالیدیتی بنویسین. برای این کار نیز یا باید زبان برنامه نویسی سالیدیتی بلد باشین و یا این کار رو بر عهده یه برنامه نویس دیگه قرار بدین.
2. یکی دیگه از مراحل اجرای قراردادهای هوشمند این هست که برای پیاده سازی اسمارت کانترکت خود باید بلاک چین مورد نیاز رو پیدا کنین. برای این کار نیز باید از بلاک چینی استفاده کنین که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می کنه. بلاک چینن ماشین مجازی اتریوم یا EVM می تونه گزینه مناسبی برای این کار محسوب بشه.
3. یکی دیگه از مراحل اجرای قراردادهای هوشمند این هست که باید قرارداد هوشمند خودتون رو بر روی بلاک چین ماشین مجازی اتریوم یا EVM پیاده سازی و اجرا کنین. برای این کار نیز باید زبان برنامه نویسی سالیدیتی رو بلد باشین و بتونین قرارداد هوشمند خودتون رو به راحتی در بلاک چین پیاده سازی ککنین.
4. یکی دیگه از مراحل اجرای قراردادهای هوشمند این هست که باید هزینه کارمزد یا هزینه گس پیاده سازی قرارداد هوشمند در بلاک چین رو داشته باشین. از اونجایی که برای پیاده سازی قرارداد هوشمند از بلاک چین اتریوم استفاده کردین، باید مقداری کوین ETH در ولت خود داشته باشین.

ابزارهای مورد نیاز برای قراردادهوشمند Smart Contractچیست؟

جالب اینجاست که بدونین برای اجرا و پیاده سازی قرارداد هوشمند و کامل کردن فرایند اون، به برخی ابزارهای و تجهیزات نیاز هست. همچنین شناخت اجزای یه قرارداد هوشمند نیز برای درک اون لازم هست. در محیط بلاک چین ابزارهای دیگه هم برای پیاده سازی اون نیاز هست. به همین منظور ما سعی می کنیم در این قسمت از مقاله نحوه اجرای قراردادهای هوشمند چگونه است؟ برخی از ابزارهای مورد نیاز برای قرارداد هوشمند رو برای شما معرفی کنیم.

• اوراکل

یکی از ابزارهای مورد نیاز برای قرارداد هوشمند، اوراکل هست. اوراکل در اصل پلتفرم یا سیستمی هست که اطلاعات مورد نیاز برای یه قرارداد رو به اون لینک میده. برای مثال ممکنه در یه قرارداد موضوع اصلی خرید و فروش یه کالا مثل طلا باشه. در این شرایط اوراکل می تونه قیمت لحظه ای طلا رو به قرارداد لینک کنه. همچنین می تونه یه سایت اینترنتی یا هر منبع معتبر دیگه ای باشه.

• امضای دیجیتال

یکی دیگه از ابزارهای مورد نیاز برای قرارداد هوشمند، امضای دیجیتال هست. بهتره بدونین امضای دیجیتال یکی از مهم ترین اجزای لازم برای قرارداد های هوشمند محسوب میشن. به عبارت دیگه، بدون امضای دیجیتال امکان استفاده از قرارداد هوشنتد برای کاربر وجود نخواهد داشت.

• بلاک چین

یکی دیگه از ابزارهای مورد نیاز برای قرارداد هوشمند، بلاک چین یا پلتفرم غیر متمرکز هست. قرارداد تنظیم شده در بستر بلاک چین بین نودها توزیع شده و در دسترس همه قرار می گیره. بهتره بدونین بلاک چین ماشین مجازی اتریوم یا EVM می تونه گزینه مناسبی برای این کار محسوب بشه.

عملکرد قراردادهای هوشمند Smart Contract چیست؟

قراردادهای هوشمند به زبان های برنامه نویسی مختلفی نوشته میشن. از جمله از این زبان های برنامه نویسی می تونیم به زبان برنامه نویسی سالیدیتی، وب اسمبلی و میکلسون اشاره کنیم. در شبکه اتریوم، هر کد قرارداد هوشمند بر روی بلاک چین ذخیره میشه و به هر شخص علاقه مند اجازه میده تا کد قرارداد و و وضعیت فعلی رو بررسی کنه تا عملکرد اون رو تایید کنه. همچنین هر کامپیوتر در شبکه یه کپی از همه قراردادهای هوشمند موجود در وضعیت فعلی اون ها در کنار بلاک چین و داده های معامله رو ذخیره می کنه.

بهتره بدونین زمانی که یه قرارداد هوشمند وجوه رو از یه کاربرد دریافت می کنه، کد اون توسط نودها در شبکه به منظور رسیدن به توافق و جریان حاصل از ارزش اجرا میشه. این همون چیزیه که قرارداد هوشمند رو قادر می کنه تا به صورت ایمن بدون هیچ قدرت مرکزی اداره بشه، حتی زمانی که کاربران معاملات مالی پیچیده ای با نهادهای ناشناخته انجام میدن. علاوه بر این، زمانی که قرارداد هوشمند در بلاک چین پیاده سازی میشه، دیگه نمیشه اون رو حتی توسط سازنده اون تغییر داد و دستکاری در اون به وجود آورد.

جمع بندی و نتیجه:

ما سعی کردیم در مقاله نحوه اجرای قراردادهای هوشمند چگونه است؟ اطلاعاتی در مورد اسمارت کانترکت ها برای شما ارائه کنیم و به بررسی نحوه اجرای قراردادهای هوشمند بپردازیم تا اطلاعاتی در این زمینه داشته باشین و بتونین قرارداد هوشمند خودتون رو در بلاک چین پیاده سازی کنین. همونطور که گفتیم، شما برای پیاده سازی قرارداد هوشمند به زبان برنامه نویسی سالیدیتی نیاز دارین و سپس باید بلاک چین مورد نیاز رو پیدا کرده و قرارداد هوشمند رو در اون اجرا کنین. برای این کار نیز باید هزینه کارمزد رو پرداخت کنین.

قرارداد هوشمند چیست؟

قرارداد هوشمند یک قرارداد خوداجرا است که دارای شرایط و مفاد موافقت‌نامه بین خریدار و فروشنده بوده و به‌صورت چند خط کد نوشته می‌شود. کدها و موافقت‌نامه‌های موجود در قرارداد در یک شبکهٔ بلاک چین غیرمتمرکز وجود دارد. این کدها به کنترل اجرای مفاد و شرایط قراردادها می‌پردازد و تراکنش‌های انجام‌شده نیز قابل‌ردیابی و برگشت‌ناپذیر هستند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بلاک چین می‌توانید از مطلب آموزشی «بلاک چین چیست؟» دیدن نمایید.

قرارداد هوشمند امکان اجرای قراردادها و توافق‌نامه‌های معتبر و قابل اعتماد بین طرفین ناشناس و مختلف قرارداد را بدون نیاز به مراجع مرکزی، سیستم قانونی یا مکانیسم اجرای خارجی فراهم می‌کند.

در حالی که تصور می‌شود فناوری بلاک چین به‌عنوان پایه و اساس بیت کوین شناخته می‌شود، اما باید بگوییم که این فناوری بسیار فراتر از پشتیبانی و حمایت از ارزهای مجازی است.

آنچه که باید بدانید

• یک قرارداد هوشمند یک قرارداد خوداجرا است که شامل مفاد موافقت‌نامهٔ خریدار و فروشنده بوده و به‌صورت چند خط کد نوشته می‌شود.
• نیک زابو، از پیشگامان حوزهٔ کامپیوتر، در سال 1998 موفق به اختراع یک رمزارز به نام “بیت گولد” شد. به‌عقیدهٔ وی قرارداد هوشمند در واقع پروتکل‌های کامپیوتری برای تنظیم قراردادها هستند که در آن اجازه انجام تراکنش‌های معتبر را بدون دخالت شخص ثالث فراهم می‌کند.
• قرارداد هوشمند باعث می‌شود تا تراکنش‌ها و معاملات قابل‌ردیابی، شفاف و برگشت‌ناپذیر باشند.

قرارداد هوشمند چگونه کار می‌کند؟

قرارداد هوشمند اولین بار در سال 1994 توسط نیک زابو ارائه شد. وی یکی از پیشگامان حوزه علوم کامپیوتری بود که در سال 1998 و ده سال قبل از اختراع بیت‌کوین موفق به اختراع “بیت‌گولد” شد. در واقع، این شایعه به وجود ‌آمد که زابو همان ساتوشی ناکاموتو واقعی است ولی خود زابو این مطلب را تاکنون رد کرده است. لازم به ذکر است که ساتوشی ناکاموتو مخترع بیت کوین است.

زابو قراردادهای هوشمند را به‌صورت پروتکل‌های تراکنش کامپیوتری که به اجرای مفاد و شرایط قرارداد می‌پردازد تعریف کرد. وی قصد داشت کاربری‌ها و عملکرد روش‌های معاملاتی الکترونیکی مانند POS (نقطه فروش) را به قلمرو دیجیتال گسترش دهد.

در این مقاله، زابو اجرای قرارداد برای دارایی‌های مصنوعی مانند اوراق مشتقه و اوراق قرضه پیشنهاداتی را ارائه داد. زابو نوشت: “این اوراق بهادار قراداد هوشمند چیست؟ از طریق ترکیب اوراق بهادار (مانند اوراق قرضه) و مشتقات (معاملات آتی) به‌طرق مختلف تشکیل شده است. با تحلیل کامپیوتری این ساختارهای پیچیده، اکنون می‌توان ساختارهای پیچیدهٔ پرداخت را به قراردادهای استاندارد تبدیل و معاملات و تراکنش‌ها را با هزینه‌های کم انجام داد”. به‌عبارت ساده وی به خرید مشتقات با شرایط پیچیده اشاره داشت.

در این مقاله بسیاری از پیش‌بینی‌های زابو در خصوص فناوری بلاک چین پیشین به واقعیت تبدیل شد. به‌عنوان مثال، مبادلات مشتقات که عمدتاً از طریق شبکه‌های کامپیوتری انجام می‌شود از ساختارهای پیچیده‌ای استفاده می‌کنند.

تیم تحریریه دیجی کوینر

این مقاله به کوشش هیئت تحریریه دیجی کوینر تولید شده است. تک تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در آگاه سازی فعالان حوزه رمز ارزها و بازارهای مالی داشته باشیم.

همه چیز در مورد قراردادهای هوشمند؛ از پیاده‌سازی تا مزایا و محدودیت‌ها

فناوری برای سهولت کار انسان و خودکارسازی فرایندهای دستی پدید آمده است. قرارداد هوشمند یکی از مزایای فناوری بلاک‌چین در زمینه قراردادهاست که متخصصان آن را به عنوان آینده قراردادهای سنتی مطرح کرده‌اند. هدف آن خودکارسازی اجرای قراردادها بدون هیچ‌­گونه دخالت انسانی است. اگرچه استفاده از فناوری بلاک‌چین به شدت افزایش یافته است، اما هنوز هم برای افرادی که از نظر فنی مهارت ندارند موضوعی پیچیده به حساب می‌آید. این مقاله بر توضیح اینکه قراردادهای هوشمند چیست، چگونه اجرا می‌شوند و چه تاثیری بر دنیای پرشتاب امروزی دارند تمرکز کرده است.

قرارداد هوشمند چیست؟

قرارداد هوشمند یک برنامه کامپیوتری است که روی شبکه بلاک‌چین قرار دارد و اجرا می‌­شود. هر قرارداد هوشمند شامل کدی است که شرایط از پیش تعیین‌شده‌ای را مشخص می‌کند که در صورت تحقق آن، خروجی را فراخوانی می‌کند. با اجرای یک شبکه بلاک‌چین غیرمتمرکز به‌ جای سرور متمرکز، یک قرارداد هوشمند به چندین طرف اجازه می‌دهد به یک نتیجه مشترک به روشی دقیق، سریع و نفوذناپذیر (غیرقابل دستکاری) دست یابند.

شبکه غیرمتمرکز به معنای شبکه‌ای است که در آن داده‌ها روی چندین گره یا Node (رایانه) به‌ صورت توزیع‌شده ذخیره می‌شوند. هر گره در شبکه به‌ عنوان یک مرجع جداگانه با قدرت تصمیم‌­گیری مستقل در مورد نحوه تعامل با سایر سیستم‌ها عمل می‌کند. این شبکه‌ها همچنین قدرت پردازش و بار کاری را بین سرورهای متصل توزیع می‌کنند.

به‌ عنوان‌ مثال فرض کنید یک مشتری می‌خواهد از یک فروشنده آنلاین لباس خریداری کند اما می‌ترسد به فروشنده ناشناس به شکل آنلاین پرداخت کند، همچنین فروشنده نیز نمی‌تواند به او اعتماد کند و قبل از دریافت پول محصول را برای او ارسال کند. این مشکل با استفاده از قرارداد هوشمند قابل‌حل است. قرارداد هوشمند یک برنامه رایانه‌ای است که زمانی اجرا می‌شود که مجموعه‌ای از شروط از پیش تعریف‌شده که در قرارداد تعریف شده‌ا­ند به وقوع بپیوندند. این قرارداد، هوشمند است زیرا نرم‌افزار پس از برآورده شدن شرایط به طور خودکار اجرا می‌شود.

قرارداد هوشمند چگونه کار می‌کند؟

قراردادهای هوشمند به‌ صورت دنباله‌­ای از عبارات ساده «اگر/ وقتی/ آن‌گاه» (if /when/ then) که درون کدهای روی بلاک‌چین، با زبان برنامه‌نویسی Solidity نوشته شده‌اند، کار می‌کنند. هر گره در شبکه بلاک‌چین، تراکنش‌ها را بررسی می‌کند تا ببیند آیا همه طرفین شروط از پیش تعیین‌شده را برآورده می‌کنند یا خیر؛ تا زمانی که شروط قرارداد برآورده شود همه طرفین، قرارداد را حفظ خواهند کرد. اگر شبکه تایید کند که همه شرایط درست است، قرارداد به طور خودکار بدون هیچ واسطه‌ای اجرا می‌شود و در صورت عدم انجام تعهد، مبلغ به طرفین قرارداد پس داده می‌شود.

نحوه اجرای قرارداد هوشمند

• مرحله برنامه‌نویسی: منطق توافق (مدت، قوانین و شرایط) توسط همه طرفین تعیین می‌شود. زمانی که شرایط و ضوابط مشخص شد، روی پلتفرم بلاک‌چین کدگذاری می‌شود. قرارداد به بخشی از بلاک‌چین عمومی تبدیل شده و برای همه طرفین قابل‌مشاهده است و طرفین به تایید قرارداد دسترسی دارند.

• آغاز رویداد: شرایط و ضوابط رمزگذاری‌شده و ذخیره‌شده در شبکه بلاک‌چین، رویدادهای محرک (آغازگر) قرارداد هستند. زمانی که این شروط از پیش تعیین‌شده مدون در قرارداد از سوی همه طرفین قرارداد محقق شود یا مهلت قرارداد به پایان برسد، قرارداد راه‌اندازی و به طور خودکار اجرا می‌شود.

• اجرا: هنگام اجرا، شرایط کدگذاری‌شده در قرارداد به طور خودکار مقادیر را بین طرف‌های مربوطه منتقل می‌کند یا بسته به تکمیل یا عدم تکمیل کار از پیش تعیین‌شده، مبالغ را بازپرداخت می‌کند.

• توافق: پس از تکمیل قرارداد، انتقال ارزش بین طرفین در دفتر کل بلاک‌چین ثبت می‌شود. همه گره‌های بلاک‌چین (رایانه‌­ها) دفتر کل خود را به‌روز می‌کنند تا وضعیت به‌روزشده قرارداد را نشان دهند. این سوابق تاییدشده قابل تغییر نیستند.

برخی از برترین پلتفرم‌های بلاک‌چین که قراردادهای هوشمند روی آن­ها میزبانی می‌شوند عبارت‌اند از: اتریوم، BNB و کاردانو.

چرا قراردادهای هوشمند مهم هستند؟

• دقت و کارایی: یکی از الزامات اصلی قراردادهای هوشمند، ثبت کلیه شرایط و ضوابط و تاریخ‌ها با جزئیات دقیق است. این عنصر ضروری است زیرا یک جاافتادگی می‌تواند منجر به خطاهای تراکنش شود؛ بنابراین، قراردادهای خودکار سعی می‌کنند از مشکلاتی که با پر کردن دستی انبوهی از فرم‌ها همراه است، اجتناب کنند. کارایی، نتیجه جانبی دقت و سرعت است.

• سرعت پردازش: از آنجا که قراردادهای هوشمند دیجیتالی هستند، هیچ کاغذبازی‌ای در این فرایند وجود ندارد و تعهدات بلافاصله انجام می‌شوند. همچنین هیچ شخص ثالثی برای انجام یا تسویه تراکنش درگیر نمی‌شود.

• قابلیت اطمینان: قراردادهای هوشمند تغییرناپذیرند، به این معنی که پس از ایجاد آن­ها، هرگز نمی‌توان دستکاری‌شان کرد. سوابق تراکنش‌ها برای همه شرکت‌کنندگان قابل مشاهده است. از این‌ رو، نیازی به این سوال نیست که آیا اطلاعات برای منافع شخصی تغییر داده شده‌اند یا خیر.

• امنیت: در بلاک‌چین تراکنش‌ها رمزگذاری می‌شوند که هک کردن آن­ها را بسیار دشوار می‌کند. علاوه بر این، هر رکورد به بلاک‌های داده قبلی و بعدی در یک دفتر کل توزیع‌شده متصل است، بنابراین هکرها باید کل زنجیره را تغییر دهند تا بتوانند یک رکورد واحد را تغییر دهند.

• کارایی هزینه: قراردادهای هوشمند نیاز به واسطه‌ها برای انجام تراکنش یا تکمیل اسناد برای تسویه قرارداد را حذف می‌کنند. این کار هزینه‌های تخصصی و عملیاتی مرتبط با آن را نیز حذف می‌کند.

کاربرد قراردادهای هوشمند

قراردادهای هوشمند در صنایع مختلف از خدمات مالی گرفته تا بیمه و خدمات درمانی کاربرد دارند. در اینجا چند نمونه از قراردادهای هوشمند در زندگی واقعی آورده شده است.

• سیستم رأی‌گیری: یک سیستم رأی‌گیری متمرکز، در مورد ردیابی آرا با مشکلات متعددی از جمله دستکاری هویت رأی‌دهندگان، دستکاری در شمارش و تصمیم‌گیری مغرضانه مواجه است. قرارداد هوشمند برای از بین بردن چنین تخلفاتی معرفی شده است. با بستن قرارداد هوشمند می‌توان یک هویت دیجیتالی منحصربه‌فرد برای همه رأی‌دهندگان ایجاد کرد. همه آرا در شبکه بلاک‌چین ثبت می‌شوند و به طور خودکار بدون هیچ‌­گونه دخالت شخص ثالث یا وابستگی به فرایند دستی شمارش می‌شوند. هر رأی‌دهنده‌ای در دفترکل ثبت می‌شود و اطلاعات آن قابل تغییر نیست. سوابق به طور شفاف در شبکه عمومی برای ممیزی و تایید در دسترس است.
• بیمه: یکی از پرکاربردترین موارد قراردادهای هوشمند در صنعت بیمه است. این یک واقعیت است که بیشترین اختلافات در بخش بیمه اتفاق می‌افتد. قراردادهای هوشمند عمدتاً برای شروع خودکارسازی پذیره‌نویسی، ادعاهای مطرح‌شده و پرداخت استفاده خواهند شد. تاثیر آن­ها بر این فرایندها می‌تواند قابل‌توجه باشد، به‌ ویژه زمانی که آن­ها در ارتباط با واسطه‌ای شخص ثالث و هوش مصنوعی استفاده می‌شوند. به طور خاص، اتوماسیون منجر به راندمان بالاتر می‌شود زیرا سرعت رسیدگی به ادعاها افزایش می‌یابد، در حالی‌ که هزینه‌ها و خطاهای انسانی احتمالی مرتبط با پردازش دستی احتمالاً کاهش می‌یابد.
• سرمایه‌گذاری جمعی یا Crowdfunding (تامین مالی جمعی): سرمایه‌گذاری جمعی متعارف شامل نقش مهم واسطه‌های شخص ثالث برای جمع‌آوری وجوه از سرمایه‌گذاران و انتقال آن­ها به تیم محصول پروژه است. قرارداد هوشمند نیاز به واسطه‌ها را از بین می‌برد زیرا این یک فرایند کاملاً خودکار است.

قراردادهای هوشمند با خودکارسازی پرداخت‌ها و حصول اطمینان از پرداخت مطالبات طبق شرایط قرارداد، اعتماد بین طرفین را افزایش می‌دهد، زیرا از یک سو، ادعاهای معتبر به طور خودکار پردازش و پرداخت می‌شوند و از سوی دیگر، فناوری با قرارداد هوشمند می‌تواند تحقیقات هدفمند را تسهیل کند و این امر امکان شناسایی و رد ادعاهای تقلبی را آسان‌تر می‌کند.

یک قرارداد هوشمند را می‌توان به‌ گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد که تمام وجوه دریافتی را تا رسیدن به یک هدف خاص نگه دارد. سرمایه‌گذاران پروژه می‌توانند وجوه خود را به قرارداد هوشمند انتقال دهند. اگر پروژه به طور کامل تامین مالی شود، قرارداد به طور خودکار وجوه را به خالق پروژه منتقل می‌کند و اگر پروژه نتواند اهداف را برآورده کند، وجوه به طور خودکار به سرمایه‌گذاران بازخواهد گشت.

محدودیت‌های قرارداد هوشمند

در حالی که استفاده از قراردادهای هوشمند مزایای متعددی دارد اما شامل موانع و محدودیت‌هایی نیز می‌شود، برخی از موانع و محدودیت‌های مرتبط با قراردادهای هوشمند به شرح زیر است:

• سرعت و مقیاس‌پذیری: قراردادهای هوشمند روی پلتفرم‌های بلاک‌چین مانند اتریوم مستقر می‌شوند؛ بنابراین سرعت اجرای تراکنش به بلاک‌چین بستگی دارد. به‌ عنوان‌ مثال، اتریوم در هر ثانیه ۱۳ تراکنش انجام می‌دهد. این میزان به‌ شدت تعداد تراکنش‌هایی را که شبکه می‌تواند در هر ثانیه پردازش کند محدود می‌سازد.

• تغییرناپذیری: قراردادهای هوشمند غیرقابل دستکاری هستند؛ به این معنی که اگر مشکلی در قرارداد پیش بیاید، رفع آن دشوار یا غیرممکن است.

• چالش‌های فنی: حسابرسی یک قرارداد هوشمند مستلزم مهارت فنی است که در سرمایه‌گذاران معمولی و کاربران نهایی کم است. این فقدان دانش منجر به سرمایه‌گذاری بدون فکر می‌شود که ممکن است باعث انعقاد قراردادهای هوشمند ناامن شود و به هکرها اجازه دهد میلیون‌ها دلار را سرقت کنند.

• مسائل قانونی: قراردادهای هوشمند به دلیل ماهیت خود، برای حذف واسطه‌ها معرفی شدند. اگر یک قرارداد همان‌طور که قرار است کار کند، کاربران مجبور نیستند برای تسویه‌حساب به دادگاه مراجعه کنند. اما در صورت بروز اختلاف، این قراردادها از نظر قانونی در همه کشورها قابل‌ پیگیری نیستند.

قراردادهای هوشمند زمانی مفیدند که ما خواهان تعهدات قطعی هستیم و هیچ ابهامی در مفاد قرارداد وجود ندارد. در حال حاضر افراد، سیستم‌های قراردادی را می‌خواهند که برای انطباق با هرگونه تغییر در قرارداد انعطاف‌پذیر باشد و از ویژگی‌های اجرای سریع، فرایند خودکار و امنیت تضمین‌شده بهره‌مند باشد. اگرچه قراردادهای هوشمند در جنبه‌های بسیاری صحیح هستند، اما برخی از آن­ها تحت محدودیت‌های فنی شبکه بلاک‌چین قرار می‌گیرند.

مردم در سرتاسر جهان از چشم‌اندازی که قراردادهای هوشمند برای تسهیل فرایند معاملات در اختیارشان قرار می‌دهد هیجان‌زده هستند. در حالی که کارشناسان بلاک‌چین ادعا می‌کنند قراردادهای هوشمند راهی به‌ سوی آینده است و مسائل حقوقی و عملی زیادی وجود دارد که باید بررسی شود.

قرارداد هوشمند چیست؟ آشنایی با تاریخچه و کاربردها

در این مقاله با چیستی و نحوه کار قرارداد هوشمند یا smart contract آشنا خواهیم شد. این فرم از تکنولوژی به تازگی محبوبیت و شهرت زیادی کسب کرده است.

چه کسی smart contract را ابداع کرد؟

قرارداد هوشمند مجموعه‌ای از کدها هستند که معاملات بین خریدار و فروشنده را راحت و امن می‌کنند. این تکنولوژی اولین بار توسط نیک زابو (Nick Szabo) در سال ۱۹۹۷ استفاده شد، سال‌ها قبل از به وجود آمدن بیت کوین.

زابو یک مهندس کامپیوتر، رمزنگار و محقق قانون بود. قصد او از ساخت اسمارت کانترکت ایجاد یک لجر توزیع شده برای ذخیره قراردادها بود. حالا سوال مهم این است:

قرارداد هوشمند چیست؟

قراردادهای هوشمند مثل قراردادهای معمولی هستند که ما با آن‌ها سرکار داریم. اما با این تفاوت که کاملا دیجیتالی هستند. به زبان دیگه هر قرار داد یک برنامه کامپیوتری کوچک است که در بلاک‌های بلاک چین ذخیره می‌شود.

بگذارید با یک مثال یادگیری این مفهوم را راحت‌تر کنیم. در ابتدا باید با Kickstarter آشنا شویم. این پلتفرم بستری برای دریافت سرمایه برای شروع کار روی ایده‌های جدید است.

صاحبان ایده یک سرمایه هدف برای جمع آوری تعیین می‌کنند و سپس پروژه خود را شرح می‌دهند. در این مرحله افرادی که به این ایده یا پروژه باور دارند روی آن سرمایه‌گذاری می‌کنند.

در اینجا kickstarter یک واسطه بین تیم تولید کننده و سرمایه‌گذاران است. این یعنی هر دو طرف به این پلتفرم برای انتقال درست پول خود اعتماد دارند. تولید کننده‌ها توقع دارند تمام پول اهدا شده به دستشان برسد و سرمایه‌گذاران نیز می‌خواهند تمام پول به دست تیم مورد نظرشان برسد.

در این مثال هر دو طرف ناچارند به kickstarter اعتماد کنند. قرارداد هوشمند دقیقا کاری شبیه kickstarter را بدون نیاز به واسطه برای دیگران انجام می‌دهد و معتمدتر است.

یک قرارداد هوشمند بسازیم!

بیایید برای مثال قبل یک اسمارت کانترکت طراحی کنیم. قرارداد تمام مبلغ جمع آوری شده را تا زمانی که تیم به هدف تعیین شده برسد نگه خواهد داشت. اگر میزان سرمایه تعیین شده توسط تیم تامین شود پول به طور خودکار به آن‌ها داده می‌شود. در غیر این صروت پول به طور خودکار به سرمایه‌گذاران برخواهد گشت.

به این خاطر که اسمارت کانترکت در بلاک چین ذخیره می‌شود تمامی اطلاعات آن عمومی و شفاف است و هیچکس سرمایه را کنترل نمی‌کند. اما چرا باید به آن اعتماد کرد؟

قرارداد هوشمند غیرقابل تغییر و به اشتراک گذاشته شده هستند. این یعنی اینکه کسی نمی‌تواند بعد از عقد قرارداد آن را تغییر دهد و برای تمامی افراد به طور شفاف قابل مشاهده است.

ویژگی قابل مشاهده بودن آن فریبکاری در مراحل انجام یا بندهای قرارداد را غیرممکن می‌کند.

کاربردهای smart contract

این نوع قراردادها می‌توانند برای مدیریت سیستم وام دهی بانک‌ها یا فرآیند احراز هویت سازمان‌های مختلف یا حتی برای تایید ارسال یا دریافت یک بسته در اداره پست استفاده شوند.

اتریوم و قرارداد هوشمند

اتریوم اولین بلاک چینی بود که قراردادهای هوشمند را در بستر بلاک چین ابداع کرد. این این بلاک چین دومین ارز دیجیتال بزرگ جهان یعنی اتر یا اتریوم را دارد و جز پرکاربرترین بلاک چین‌ها است.

زبان برنامه نویسی این بلاک چین solidity است که مناسب ساخت قراردادهای هوشمند است. این زبان توسط بلاک چین اتریوم خلق شده و هدف آن آسان کردن مسیر رسیدن به اهداف این بلاک چین است.

البته اتریوم در این مسیر تنها نیست و بعد از ساخت آن بلاک چین‌های دیگری نیز برای اجرای اسمارت کانترکت به وجود آمدند. یکی از موفق‌ترین نمونه از این بلاک چین‌ها سولانا است.

کلام آخر

قرارداد هوشمند سال‌ها قبل از به وجود آمدن بلاک چین ساخته شد با این حال با به وجود آمدن سیستم‌ غیرمتمرکز بلاک چین استفاده گسترده‌تری پیدا کرد. قراردادهای هوشمند غیرمتمرکز غیرقابل تغییر و کاملا شفاف هستند تا از تقلب در روندشان جلوگیری شود.

در حال حاضر بلاک چین‌های زیادی برای ساخت قرارداد هوشمند وجود دارد. دو نمونه از مطرح‌ترین آن‌ها اتریوم و سولانا است.