بازار سهام به زودی به نقطه تعادل برمی‌گردد
رخدادها و نوسان‌های شدید قیمتی در بازار ارز و همچنین عقب‌گردهای پی‌درپی از نرخ 19 هزار تومان تا 12 هزار تومان برای هر اسکناس دلار باعث شده تا سهامداران تازه وارد در بورس تهران دچار هیجان و وحشت‌زدگی دوچندان شوند.
یک کارشناس بازار سرمایه عنوان کرد : در حال حاضر بازار سهام شاهد اصلاح طبیعی قیمت‌ها است و به زودی به نقطه تعادل بازمی‌گردد .
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) و به نقل از فارس، علی تیموری شندی، پیرامون دلیل تداوم ریزش قیمت سهام در بازار و شائبه دست داشتن صندوق‌های درآمد ثابت در سقوط نماگرهای بورسی عنوان کرد: کل حجم دارایی صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت در بازار سرمایه در حالی به حدود 120 هزار میلیارد تومان کاهش یافته که اگر با فرض رعایت سقف تعادل قیمت سهام در بورس 5 درصدی خرید سهام، مجموع سبد دارایی‌های این صندوق‌ها معادل با 6 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شود، این رقم باید ظرف سه روز در بازار عرضه و هضم می‌‌شد .
وی افزود: این در حالی است که در بازار سهام کنونی روزانه بیش از 2 هزار میلیارد تومان سهام از سوی سرمایه‌گذاران خریداری می‌شود که تعادل قیمت سهام در بورس ارزش سهام موجود در سبد دارایی‌های صندوق‌های با درآمد ثابت، عدد موثری برای بازار تلقی نمی‌شود .
این کارشناس بازار سرمایه عنوان کرد: واقعیت بازار سهام کنونی حاکی از تاثیر شایعاتی از بابت لایحه FATF و نگرانی‌های ناشی از آن بود که حتی با وجود تصویب بخشی از آن از سوی مجلس در روز جاری، اما همچنان بازار سهام شاهد افت قیمت‌ها بود .
وی ادامه داد: دلیل اصلی ریزش قیمت سهام در بازار عمدتا ناشی از ورود صاحبان پول و نقدینگی‌های جدیدی بوده که براساس دیدگاه سرمایه‌گذاری بلند مدت وارد بازار سهام نشده‌‌اند .
وی با اشاره به اینکه از خرداد ماه امسال هر سهامداری که وارد بازار شده، از حدود 80 درصد سود برخوردار شده عنوان کرد: رخدادها و نوسان‌های شدید قیمتی در بازار ارز و همچنین عقب‌گردهای پی‌درپی از نرخ 19 هزار تومان تا 12 هزار تومان برای هر اسکناس دلار باعث شده تا سهامداران تازه وارد در بورس تهران دچار هیجان و وحشت‌زدگی دوچندان شوند . برهمین اساس این تصور در بازار پدید آمده که ریزش قیمت ارز می‌تواند به افت شدید قیمت سهام و برباد رفتن بازدهی‌های کسب شده بیانجامد .
تیموری شندی روند کنونی بازار سهام را ناشی از اصلاح طبیعی قیمت سهام دانست و تعادل قیمت سهام در بورس گفت : وقتی نماگر بورس با رشد 100 درصدی در مدت کوتاهی مواجه می‌شود، طبیعی است که با اصلاح 20 درصدی نیز روبرو شود و سهم خوب و برخوردار از چشم انداز بنیادی علمی تا امروز از اصلاح 15 درصدی قیمت سهام نیز برخوردار نبوده، اما سهم‌های زیانده و یا فاقد چشم‌انداز سودآوری که با رشد غیرمنطقی مواجه بودند، همچنان با افت بیشتری مواجه خواهند بود .
وی با بیان اینکه صندوق ما طی 4 روز اخیر اقدامی برای عرضه سهام در بازار نداشته است، گفت: فارغ از این موضوع که صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت از حجم قابل توجه سهام برخوردار هستند یا خیر، باید دانست این صندوق‌ها به مالکان واحدهای سرمایه‌گذاری خود تعهداتی دارند که در روزهای بدون بازده بازار به دنبال مدیریت دارایی‌های خود بوده‌اند .
به گفته وی مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری براساس تعهدات و مدیریت ریسک دارایی‌ها به طور طبیعی همواره از استراتژی کسب بازدهی بیشتر استفاده می‌کنند، اما اینکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت طی روزهای اخیر عرضه‌کننده عمومی سهام در بازار بوده‌اند، باید گفت حداقل این موضوع از سوی صندوق درآمد ثابت لوتوس پارسیان صحت ندارد.
تیموری شندی در برابر پرسش خبرنگار فارس مبنی براینکه رشد دست جمعی و یا افت یکپارچه قیمت سهام در بازار تا چه حد از فرایند مهندسی شده یا عمدی تبعیت می‌کند، پاسخ داد: روند بازار سهام هم اکنون طبیعی بوده و این در حالی است که وقتی انتظارات سرمایه‌گذاران مبنی بر رشد بازار سهام و خرید سهام و سایر دارایی‌های مالی با هر وضعیت خوب و بدی است، می‌توان انتظار داشت که در فرایند اصلاح نیز مجموع بازار سرمایه با افت قیمت‌ها مواجه باشد .
این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه طی چند روز آینده معاملات بازار سهام به تعادل خواهد رسید، عنوان کرد:حتی با وجود اصلاح 10 درصدی قیمت سهام همچنان این صندوق درآمد ثابت در بازار اقدام به جمع‌آوری و خرید سهام خواهد کرد .
قیمت پایانی سهم در بورس چیست؟
قیمت پایانی، برابر با میانگین وزنی قیمت های معامله شده در طول یک روز است که بر اساس کل معاملات انجام شده در آن روز تعیین می گردد. این قیمت در پایان جلسه معاملاتی روز، نهایی می شود و دامنه نوسان سهم را برای روز معاملاتی بعد تعیین می کند.
میانگین وزنی چیست؟
در محاسبه میانگین وزنی یک مجموعه عامل‌های نابرابر، برای هر یک از عامل‌ها، وزن یا ارزش معینی در نظر گرفته می‌شود و سپس آن عامل در وزن معین ضرب می‌گردد. آن‌گاه جمع این ارقام به دست آمده بر مجموع وزنها تقسیم می‌شود.
در تصویر زیر مثلث تعادل را اگر قیمت پایانی فرض کنیم و قیمت های معامله شده با حجم یکسان باشد میانگین قیمت در نقطه مرکز، سطح تعادل را برقرار کرده است، اما اگر قیمت ها با حجم های متفاوتی معامله شوند میانگین قیمت برای برقراری سطح تعادل نزدیک می شود به آن قیمتی که بیشتر معامله روی آن انجام شده است.
قیمت پایانی سهم در بورس چیست؟
حجم مبنا و تاثیر آن بر روی قیمت پایانی سهام
توجه به این نکته ضروری است که در بازار بورس اوراق بهادار، شرکت های بورسی دارای حجم مبنا می باشند و حجم مبنا روی قیمت پایانی سهم تاثیرگذار خواهد بود.
سامانه معاملاتی بازار بورس پس از محاسبه میانگین قیمت سهم در طول روز، که بصورت خودکار و لحظه ای محاسبه می شود میزان حجم معاملات را با حجم مبنا بررسی می کند که اگر حجم معاملات سهم به اندازه حداقل حجم مبنا باشد، میانگین محاسبه شده به عنوان قیمت پایانی سهم در تابلوی معاملات ثبت خواهد شد، اما اگر حجم معاملات انجام شده از حجم مبنا کمتر باشد به همان نسبت از میزان افزایش یا کاهش قیمت پایانی سهم کاسته می شود و این قیمت در تابلوی معاملات ثبت می گردد.
براساس قانون سازمان فرابورس حجم مبنای شرکت های فرابورس برابر با ۱ است به همین جهت سهم با اولین معامله می تواند قیمت پایانی آن به بالاترین یا پایین ترین قیمت خودش برسد. اگرسهمی در بازار فرابورس در یک روز معاملاتی قیمت های مختلف با حجم های متفاوت مورد معامله قرار بگیرد، قیمت پایانی این شرکت بر اساس همان میانگین وزنی که بالاتر ذکر شد حرکت خواهد کرد.
تفاوت قیمت پایانی سهم با قیمت آخرین معامله
قیمت آخرین معامله همان گونه که از اسم آن مشخص است به آخرین قیمتی گفته می شود که در طی دوره زمانی (مثلا یک روز کاری) معامله شده است که نام دیگر آن قیمت بسته شدن ( Close price ) نیز می باشد. الزاماً قیمت پایانی با قیمت آخرین معامله یکسان نخواهد بود زیرا با توجه به تعریف قیمت پایانی که میانگین وزنی معاملات است، این میانگین می تواند کمتر؛ بیشتر یا برابر با آخرین معامله باشد.
تعادل قیمت سهام در بورس
با توجه به اختلاف نظرات فراوان در خصوص مزایا و معایب تغییرات دامنه نوسان در مواقع بحرانی تلاش کردیم در این مقاله به بررسی عواقب این موضوع بپردازیم و با ارائه شواهدی به ارائه راهکاری اساسی برسیم.
آنچه در چند روز اخیر به سرمایه‌گذاران و فعالان بازار سرمایه گذشت در 5 سال اخیر بی سابقه بود. افزایش بی‌مهابای عرضه سهام در بازار منجر به افت ارزش سهام تمامی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس و فرابورس شد. این فشار عرضه پس از حمله موشکی ایران به پایگاه نطامی امریکا در خاک عراق در روز چهارشنبه به اوج خود رسید.
کاهش دامنه نوسان از 5 به 2 درصد
افزایش ابهام و ناآرامی‌ها باعث شد تا مسئولان سازمان بورس و اوراق بهادار تهران کاهش دامنه نوسان معاملات از 5 درصد به 2 درصد را راهکاری برای کنترل هیجان بازار بدانند و آن را اجرایی کنند. علاوه بر مسئولان، 50 درصد فعالان بازار سرمایه نیز طبق آخرین نظرسنجی صورت گرفته معتقدند محدودیت دامنه نوسان به کنترل شرایط بحرانی کمک خواهد کرد.
همانطور که می‌دانید چند سالی از منسوخ شدن دامنه نوسان در بازارهای بزرگ بورس دنیا می‌گذرد ولی ما در کشورمان به دلیل آماده نبودن زیرساخت‌ها از این منظر کماکان با استانداردهای دنیا فاصله داریم. در ادامه قصد داریم با بررسی شواهد موجود نشان دهیم سیاست کاهش دامنه نوسان عملاً کمکی به جلوگیری از زیان سهامداران نخواهد کرد.
صندوق‌های سهامی قابل معامله در بورس (ETF)
برای بررسی مزایا یا معایب وجود دامنه نوسان قصد داریم این موضوع را در همین یک هفته اخیر بصورت دقیق‌تر بررسی کنیم. در بازار بورس چند سالیست که صندوق‌های سهامی قابل معامله در بورس (ETF) بدون دامنه نوسان در حال معامله هستند و سهامداران بدون نیاز به حضور در دفتر صندوق‌ها همانند سهام می‌توانند واحد این صندوق‌ها را بصورت آنلاین خریداری کنند. این صندوق‌ها با توجه به وجود بازارگردان بدون دامنه نوسان در روز معامله می‌شود و شاید تنها ابزار بازار سرمایه هستند که هم ارزش آنها بر اساس قیمت سهام در بازار تغییر می‌کند و هم دامنه نوسان روزانه ندارند.
آگاس و اطلس
قصد داریم میزان افت و خیز قیمتی واحد این صندوق‌ها را با میزان افت و خیز سهامی که این صندوق‌ها سهامدارش هستند و البته دامنه نوسان دارند مقایسه کنیم.
همانطور که در تصویر مشاهده می‌کنید قیمت هر واحد صندوق هستی بخش آگاه با نماد آگاس در هفته اخیر کمتر از 10 درصد ریزش را تجربه کرده‌است. اما نمادهای فملی، فاسمین، وخاور که در پورتفو این شرکت بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند بین 9 تا 12 درصد ریزش را تجربه کردند. علاوه براین سایر نمادهایی که پورتفو این صندوق را تشکیل داده‌اند عموماً بین 11 تا 14 درصد ریزش را تجربه کرده بودند.
اما در بررسی صندوق قابل معامله دیگر یعنی توسعه اندوخته آینده با نماد اطلس شاهد شرایط مشابه هستیم.
این صندوق نیز در یک هفته اخیر با افت حدود 11 درصد مواجه بود. در این صندوق هم 3 سهم فملی، لوتوس و فجر بیشتر ارزش دارایی را به خود اختصاص داده اند که بین 9 تا 13 درصد ریزش را تجربه کرده‌اند.
عدم دامنه نوسان؛ نقدشوندگی بالا و تعادل سریعتر
لذا با بررسی شواهد می‌توان به این نتیجه رسید که کاهش دامنه نوسان نه تنها در گذر زمان نمی‌تواند منجر به جلوگیری از کاهش زیان سهامداران گردد بلکه منجر به عدم نقدشوندگی بازار و در نتیجه تعادل دیرهنگام بازار می‌گردد و همانطور که دیده شد حتی نمادهایی که دامنه نوسان نداشته‌اند در بازاری پر هیجان مانند هفته گذشته نه تنها عملکرد بدتری نداشتند بلکه نقدشوندگی بیشتری نسبت به سهام با دامنه نوسان داشته‌اند.
راه حل، نه مسکّن
اگر چه کم کردن دامنه نوسان همواره بعنوان یک مسکّن مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ اما راهکاری که بتواند این مسئله مهم را بصورت ریشه‌ای برطرف کند گسترش سازوکار بازارگردانی در بازار است که به پشتوانه آن می‌توان علاوه بر افزایش نقدشوندگی در بازار، دامنه نوسان نمادهای مختلف را نیز افزایش داد تا به بازار در ایجاد تعادل سریعتر کمک شایانی گردد.
تعادل در بازار سهام
اکوایران: دو گروهی که در روزهای معاملاتی اخیر پیشران بازار بودند، یعنی خودرویی‌ها و پالایشی‌ها، در روز نزول شاخص بخش بزرگی از آنها رشد کردند و مانع نزول چشمگیر شاخص کل شدند.
به گزارش اکوایران، برای پیش بینی بورس امروز – شنبه 10 اردیبهشت- به روند بازار سهام در روزهای گذشته نگاه می‌کنیم. روز چهارشنبه تعادل قیمت سهام در بورس شاخص کل بورس پس از 2 روز صعود متوالی، افت اندکی داشت و هزار و 434 واحد پائین آمد. شاخص هم‌وزن هزار و 377 واحد رشد کرد و شاخص کل فرابورس افزایش 15 واحدی را پشت سر گذاشت.
در پایان معاملات روز چهارشنبه، 242 نماد رشد قیمت و 235 نماد کاهش قیمت داشتند، به عبارت دیگر، 51 درصد بازار رشد قیمت داشتند و 49 درصد بازار افت قیمت داشتند.
سهم‌های صعودی
روز چهارشنبه در بورس شرکت سیمان شمال (سشمال)، شرکت مارگارین (غمارگ) و شرکت تعادل قیمت سهام در بورس سرمایه گذاری نیرو (ونیرو) بیشترین افزایش قیمت را ثبت کردند. در فرابورس نیز شرکت شیر پاستوریزه پگاه آذربایجان شرقی (غپآذر)، شرکت دامداری تلیسه نمونه (تلیسه) و شرکت کلر پارس (کلر) بیشترین افزایش قیمت را داشتند.
سهم‌های نزولی
در بورس نهادهای مالی بورس انرژی (انرژی1)، شرکت بیمه ملت (ملت)، و شرکت لامپ پارس شهاب (بشهاب) در روز چهارشنبه بیشترین کاهش قیمت بازار را داشتند و در معاملات فرابورس شرکت تولید و صادرات ریشمک (ریشمک)، شرکت بیمه دی (ودی) و شرکت صنعتی بهپاک (بهپاک) بیشترین کاهش قیمت را داشتند.
عرضه و تقاضای بازار
عرضه و تقاضای بورس در انتهای معاملات روز چهارشنبه، علامتی کارآمد برای پیش بینی عرضه و تقاضای بازار سهام در روز شنبه است. در پایان معاملات روز چهارشنبه بازار با مازاد تقاضای 230 میلیارد تومانی بسته شد.
در پایان معاملات چهارشنبه 6 نماد صف فروش داشتند و تعداد نمادهای صف خرید 70 نماد بود. همچنین در این روز ارزش صف‌های فروش پایانی بازار نسبت به روز کاری قبل 81 درصد کاهش یافت و 3.6 میلیارد تومان شد. ارزش صف‌های خرید نیز نسبت به پایان روز کاری گذشته 50 درصد افت کرد و در رقم 234 میلیارد تومان ایستاد.
سهم‌های پُرتقاضا
روز چهارشنبه تعادل قیمت سهام در بورس نماد وصنعت (شرکت سرمایه گذاری توسعه صنعت و تجارت) با صف خرید 18 میلیارد تومانی در صدر جدول تقاضای بازار قرار گرفت. پس از وصنعت، نمادهای خزامیا (شرکت تعادل قیمت سهام در بورس زامیاد) و ثرود (شرکت سرمایه گذاری مسکن زاینده رود) بیشترین صف خرید را داشتند.
سهم‌های صف فروش
در پایان معاملات چهارشنبه 6 نماد صف فروش داشتند. نماد سنیر (شرکت تعادل قیمت سهام در بورس سیمان سفید نیریز) بیشترین صف فروش را داشت و پس از آن، نمادهای بشهاب، ریشمک، لوتوس و ختراک صف فروش را داشتند.
پیش بینی بورس امروز
در هفته گذشته شاخص روند افزایشی داشت و در روزهای صعودی –دوشنبه و سه‌شنبه- در مجموع بیش از 18 هزار واحد صعود کرد. اما در آخرین روز کاری هفته تعداد نمادهای قرمزپوش بیشتر شد و شاخص هزار و 434 واحد افت کرد. رمپنا، کگل، شتران، فخوز، شپدیس، تاپیکو، پارسان، وبملت، جم، کچاد، وبصادر، لوتوس، وپارس و خودرو از بزرگان قرمزپوش بورس بودند که بیشترین تأثیر کاهنده را بر شاخص کل داشتند. در مقابل شپنا، تیپیکو، فولاژ، خگستر، شبندر، نوری، بوعلی، کویر، شستا، فارس، وستپا، فملی و خپارس بیشترین تأثیر را در رشد شاخص کل داشتند. روند تغییرات شاخص در روز چهارشنبه دو جهت متفاوت داشت، در یک ساعت ابتدایی صعودی بود و در دو و نیم ساعت بعدی روند نزولی را طی کرد.
اما جریان پول حقیقی نیز در روز چهارشنبه عکس شد و پس از دو روز ورود متوالی، پول حقیقی از بازار خارج شد که ارزش آن 239 میلیارد تومان بود. از سوی دیگر در پایان معاملات روز چهارشنبه ارزش صف‌های خرید 230 میلیارد تومان بیشتر از صف‌های فروش بود و بازار با مازاد تقاضا بسته شد.
برخی از تحلیل‌گران افت شاخص در روز چهارشنبه را به علت عرضه اولیه در بازار می‌دانند و برخی معتقدند که رشد نسبی عرضه در آخرین روز کاری هفته روندی تکرار شونده در بازار سهام است.
با این حال تقاضای بازار در سطح قابل قبولی قرار دارد و رشد شاخص هم وزن نیز رکورد 10 روز صعود متوالی را ثبت کرد. انتشار خبر حذف عوارض صادرات برای محموله‌های ماه گذشته نیز سیگنال مثبتی برای برخی از صنایع و نمادهای بازار است که بر روند بازار تأثیرگذار هستند.
علاوه بر این دو گروهی که در روزهای معاملاتی اخیر پیشران بازار بودند، یعنی خودرویی‌ها و پالایشی‌ها، در روز نزول شاخص بخش بزرگی از آنها رشد کردند و مانع نزول چشمگیر شاخص کل شدند. بنابراین به نظر می‌رسد روند بازار در معاملات شنبه متعادل باشد.
بازگشت تعادل به بازار سهام
یک کارشناس بازار سرمایه گفت: پس از افت شاخص بورس و قیمت سهام شرکت‌های مختلف طی چند هفته گذشته، این روزها کلیت بازار به روند متعادل بازگشته و حجم و ارزش معاملات هم افزایش یافته است.
به گزارش اقتصاد نگار؛ محمود آقایی در گفتگو با ایبِنا گفت: هر چند حجم و ارزش معاملات و نیز رشد قیمت سهام شرکت‌ها و شاخص بورس با روزهای اوج خود فاصله دارد و از افزایش‌ها و صعود کلیت بازار خبری نیست، اما باید این نکته را به یاد داشته باشیم که قرار نیز این بازار همواره رشد صعودی داشته باشد و اتفاقا پس از آن رشد چشمگیر، بازگشت دوباره بازار سهام به روند متعادل و تا حدودی مثبت قابل توجه است.
وی اضافه کرد: نکته قابل توجهی که باید در خصوص بازار سهام و معاملات آن در سالجاری عنوان کرد این است که خوشبختانه این روزها هیجان خرید و در پی آن هیجان فروش وجود ندارد و تا حدودی رفتار معامله‌گران در غیاب تازه‌واردان منطقی‌تر شده است.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: این بدان مفهوم است که هر چند عدم بروز رفتار هیجانی در بازار سهام موجب کاهش سرعت رشد شاخص و قیمت‌ها در این بازار شده است، اما در مقابل این اتفاق از ریزش شدید شاخص و قیمت سهام شرکت‌های مختلف نیز جلوگیری می‌کند.
وی اذعان کرد: یکی از موارد مهمی که این روزها سایه خود را بر کلیت بازار سهام انداخته است موضوعاتی همچون بودجه سال آینده، کسری بودجه امسال دولت، محل تامین این کسری بودجه و رکود تعادل قیمت سهام در بورس اقتصادی است که اثر خود را بر سودآوری شرکت‌ها و در پی آن کلیت بازار سرمایه می‌گذارد. بر این اساس استراتژی کوتاه‌مدت سرمایه‌گذاران حضور در شرکت‌های کوچک است.
دیدگاه شما