سود عرضه اولیه چقدر است؟

آشنایی با عرضه عمومی اولیه: IPO چیست؟

در دوره آموزشی آشنایی با عرضه اولیه عمومی چه می‌آموزید؟

یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی که هرازگاه، در بورس اوراق بهادار تهران رخ می‌دهد و باعث جنب‌وجوش بیشتر از حد معمول در میان سرمایه گذاران و فعالان بازار بورس می‌شود، عرضه اولیه عمومی سهام برخی از شرکت هاست که برای اولین بار در بورس معامله می‌شوند. ازاین‌جهت دانستن اینکه عرضه اولیه عمومی چیست، برای تازه کاران بازار بورس بسیار مهم است؛ بنابراین تصمیم گرفتیم در این دوره آموزشی، شما را با مفهوم عرضه اولیه عمومی آشنا کنیم.

بعد از گذراندن این دوره آموزشی شما:

• به‌سادگی علت سهامی شدن و بعضاً خصوصی ماندن شرکت های مختلف را درک خواهید کرد.
• با مزیت‌های سهامی عام شدن شرکت ها آشنا خواهید شد.
• علت اینکه چرا اغلب سرمایه گذاران عطش خرید سهام در عرضه های اولیه دارند، خواهید فهمید.

مطالعه موردی دو عرضه اولیه عمومی موفق و ناموفق در این دوره اموزشی به شما یاد می‌دهد که سنجیده قدم بردارید و صبور باشید. برای اینکه مشخص شود عرضه های اولیه در ایران چقدر سود یا زیان دارند، نتایج یک مطالعه تجربی به همراه فایل مقاله را در اختیار شما قرار می‌دهیم تا علت رفتارهای هیجانی سرمایه گذاران در عرضه های اولیه را بفهمید.

به صفحه ویژه دوره آموزشی آشنایی با عرضه اولیه عمومی خوش آمدید.

در ستون سمت راست می‌توانید گام های اساسی برای آشنایی با عرضه اولیه عمومی را ببینید و با کلیک روی هر عنوان، آموزش مربوط به آن را مطالعه کنید. همچنین اگر علاقه‌مندید بعد از به‌روزرسانی مطالب وب‌سایت، لینک مقاله‌های جدید برای شما ایمیل شود، کافی است در فرم عضویت در خبرنامه، آدرس ایمیل خود را وارد کنید یا در کانال تلگرام مدیرمالی عضو شوید.

عرضه اولیه های سال 99

چرا عرضه اولیه باید بخریم؟

علت استقبال سرمایه گذاران در بورس از عرضه‌های اولیه این است که قیمت سهام شرکت‌هایی که برای اولین‌بار در بازار بورس یا فرابورس عرضه می‌شوند معمولاً در کوتاه‌مدت رشد مناسبی دارد و سودآور هستند، همین موضوع باعث می‌شود سهامداران با خرید سهام این شرکت‌ها بازدهی مناسبی در کوتاه‌ مدت داشته باشند.

جدول بازدهی عرضه اولیه های سال 99

در این قسمت می توانید لیست تمام عرضه اولیه های امسال را به همراه آخرین قیمت و درصد بازدهی سهم را مشاهده کنید. برای اطلاع از آخرین اخبار و اطلاعات از صفحه اخبار عرضه اولیه بازدید نمائید.

نام شرکت	نماد	میزان مشارکت	زمان عرضه	قیمت عرضه	قیمت تعدیل شده	قیمت فعلی	درصد بازدهی تا الان
شرکت سرمایه گذاری صبا تامین	صبا	۲۰ فروردین	۱۲,۰۰۰	۴,۰۰۰	۱۰,۶۰۵	165%
شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی	شستا	۲۷ فروردین	۸,۶۰۰	۸,۶۰۰	۳۷,۱۴۰	332%
شیر پاستوریزه پگاه گیلان	غگیلا	۱۰ اردیبهشت	۱۲,۵۰۷	۱۲,۵۰۷	۱۵,۳۷۹	23%
شرکت مجتمع صنایع لاستیک یزد	پیزد	۳۱ اردیبهشت	۴۰,۳۵۳	۴۰,۳۵۳	۱۱۱,۰۰۵	175%
شرکت پلیمر آریاساسول	آریا	۷ خرداد	۶۵,۱۱۹	۶۵,۱۱۹	۱۸۰,۵۴۱	177%
شرکت سرمایه گذاری پویا	وپویا	۴ تیر	۴,۱۰۰	۴,۱۰۰	۱۲,۷۷۳	212%
شرکت سرمایه گذاری سیمان تامین	سیتا	۱۱ تیر	۱۵,۷۵۰	۱۵,۷۵۰	۲۱,۰۴۰	34%
لیزینگ پارسیان	ولپارس	۱۸ تیر	۳,۲۰۰	۳,۲۰۰	۳,۸۹۰	22%
رایان هم افزا	رافزا	۲۴ تیر	۲۵,۰۰۰	۲۵,۰۰۰	۲۸,۸۲۷	15%
تولید نیروی برق آبادان	آبادا	۱ مرداد	۱۵,۵۰۰	۱۵,۵۰۰	۲۶,۲۳۰	69%
صنعتی زر ماکارون	غزر	۸ مرداد	۳۹,۷۵۰	۳۹,۷۵۰	۶۹,۴۰۰	75%
توسعه مسیر برق گیلان	بگیلان	۸ مرداد	۲۴,۰۰۰	۲۴,۰۰۰	۳۵,۸۳۰	49%
شرکت پتروشیمی ارومیه	شاروم	۱۴ مرداد	۶,۳۰۰	۶,۳۰۰	۱۳,۴۲۱	113%
تامین سرمایه امین	امین	۱۵ مرداد	۱۰,۴۰۰	۱۰,۴۰۰	۱۴,۹۵۰	44%
شرکت کشاورزی و دامپروری ملارد شیر	زملارد	۲۱ مرداد	۲۱,۰۰۰	۲۱,۰۰۰	۴۰,۵۵۱	93%
بهساز کاشانه تهران	ثبهساز	۲۲ مرداد	۲,۲۰۰	۲,۲۰۰	۴,۶۸۰	113%
شرکت تهیه توزیع غذای دنا آفرین فدک	گدنا	۲۸ مرداد	۶,۰۰۰	۶,۰۰۰	۶,۲۰۸	3%
شرکت برق و انرژی پیوند گستر پارس	بپیوند	۱۱ شهریور	۱۸,۵۰۰	۱۸,۵۰۰	۲۹,۹۴۹	62%
توسعه و عمران امید	ثامید	۱۹ شهریور	۱,۷۵۰	۱,۷۵۰	۲,۳۲۰	33%
سرمایه گذاری گروه مالی سپهر صادرات	وسپهر	۳۰ شهریور	۱۰,۱۰۰	۱۰,۱۰۰	****	****
لیزینگ اقتصاد نوین	نامشخص	نامشخص	****	****	****
سپید ماکیان	نامشخص	نامشخص	****	****	****
لیزینگ کارآفرین	نامشخص	نامشخص	****	****	****
اصفهان کش	نامشخص	نامشخص	****	****	****
فن آوا کارت	رکارت	نامشخص	****	****	****
شرکت نفت جی	شجی	نامشخص	****	****	****
شیمی بافت	نامشخص	نامشخص	****	****	****
صنایع چوب خزر کاسپین	چخزر	نامشخص	****	****	****
بارز کردستان	نامشخص	نامشخص	****	****	****
پتروشیمی بندر امام	نامشخص	نامشخص	****	****	****
شرکت پتروشیمی بوعلی سینا	بوعلی	نامشخص	****	****	****
صنعت غذایی کوروش	نامشخص	نامشخص	****	****	****
تولید نیروی جنوب غرب صبا	بصبا	نامشخص	****	****	****
پتروشیمی مروارید	پترومروارید	نامشخص	****	****	****
ایمن خودرو شرق	خیمن	نامشخص	****	****	****
ترانسفورماتور توزیع زنگان	برانسفو	نامشخص	****	****	****
پتروشیمی ایلام	نامشخص	نامشخص	****	****	****
راه آهن حمل و نقل	حرآهن	نامشخص	****	****	****
تامین سرمایه تمدن	نامشخص	نامشخص	****	****	****

عرضه اولیه چیست؟

در ابتدا می خواهیم به زبان ساده تر به تعریف عرضه اولیه بپردازیم، که چرا تا این اندازه برای سرمایه گذاران جذاب و مهم است و در بیشتر مواقع سودآور است.
عرضه اولیه مخفف کلمه ipo معادل اصطلاح initial public offering می باشد.

منظور از آن یعنی یک شرکت تاکنون در بازار سرمایه نبوده و برای اولین بار قسمتی از سهام شرکت خود را در بورس به صوت عمومی عرضه می کند که در اصطلاح به آن عرضه اولیه می گویند.
در واقع با عرضه‌های اولیه سهام یک شرکت در بازار بورس، آن شرکت از حالت سهامی خاص خارج و به یک شرکت سهامی عام تبدیل می‌شود و بعد از آن همه مردم می‌توانند سهام آن شرکت را از طریق بازار بورس خریدوفروش کنند.

چطور عرضه اولیه بخریم؟

برای اینکه عرضه اولیه را خریداری کنیم راه های متنوعی وجود دارد، در بازار بورس ایران عرضه اولیه وقتی وارد بازار می شد با توجه به زمانی که وارد شده بود به حراج گذاشته می شد.
بنابراین ابتدا قیمت گذاری صورت می گیرد بدون اینکه سهامدار اصلی در تعیین این قیمت گذاری نقشی داشته باشد.بعد از قیمت گذاری تعداد سهام به بازار بورس عرضه می شود، قیمت هر سهم مشخص شده و ساعاتی نیز برای عرضه ان تعیین می شود.
به طور مثال بازار اعلام می کند که سهام یک شرکت در یک ساعت تعیین شده شروع می شود و هر سرمایه گذار می تواند ان تعداد سهم بخرد. سرمایه گذاران با قیمت مشخص شده و تعداد تخصیص یافته برای هر فرد عرضه اولیه یک شرکتی را خریداری می کنند.
پس در این روش قیمت و زمان و حجم مورد نظر برای خرید سهام عرضه مشخص است و فقط شما به عنوان کاربر بورس باید آن را در همان زمان تعیین شده خریداری کنید.هر فردی زودتر بتواند ثبت اطلاعات کند قطعا تعداد مورد نظر را خریداری می کند. این یک روش قدیمی است که قبلا بیشتر بر بازار بورس ایران حاکم بود.
. اما مدتی است که روش خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ تغییر پیدا کرده است
این روش نسبت به روش قبلی جدیدتر بوده و به تازگی معرفی شده است . تفاوت این روش با روش ثبت سفارش در این است که در روش بوک بیلدینگ دیگر اولویت زمانی مد نظر نمی باشد بلکه اولویت قیمتی مد نظر است .
روش خرید در این حالت به این صورت می باشد که تعداد مشخصی از سهام شرکت در بازه قیمتی مشخصی ارائه می شود و خریدار مختار است تا قیمت مورد نظر خود را در بازه قیمتی تعیین شده انتخاب کند ، اما در آخر اولویت با کسانی است که بیشترین قیمت را پیشنهاد داده اند و سهام سود عرضه اولیه چقدر است؟ شرکت به تعداد مساوی بین این افراد تقسیم می شود

به طور مثال اگر شرکتی عرضه اولیه سهام خود را یک میلیون سهم و بازه قیمتی هر سهم را هزار ( 1000 ) تا دو هزار ( 2000 ) ریال تعیین کند ، در این صورت این تعداد سهام در بین افرادی که بیشترین قیمت را پیشنهاد داده اند به صورت مساوی تقسیم می شود

چرا خرید عرضه اولیه همیشه سود ده است؟؟

تقریبا اکثر افرادی که در بورس فعالیت دارند می دانند که وقتی عرضه اولیه بخرند قطعا سود خواهند کرد،البته تجربیات نیز نشان می دهد که این امر کاملا درست است. شاید هر عرضه اولیه دارای سودی 30 درصدی باشد و این برای سرمایه گذاران بسیار عالی است.این سود در اصل یک سود صد درصدی است که البته گاهی تا این حدود نیز خواهد رسید

تجربه نشان داده است که عرضه اولیه سهام ها غالباً سود ده می باشند و این امر به این دلیل است که شرکت ها معمولاً سهام های خود را با قیمتی کمتر از ارزش ذاتی سهام قیمت گذاری می کنند ، در نتیجه این امر ، غالباً این سهم ها با افزایش قیمت و به طبع آن افزایش سود دهی مواجه هستند

عرضه‌ی اولیه وقتی می‌خواهد صورت بگیرد یک سری تحلیلگر آنها را بررسی می‌کنند و آن شرکت را از نظر قیمت ارزش‌گذاری می‌کنند و متوجه می‌شوند که مثلا قیمت هر سهم این شرکت ۱۰۰۰ تومان ارزش دارد ولی می‌گویند ما با این شرایط خریدار نیستیم،اگر این قیمت را ارزانتر بدهید می‌خریم

خود این شرکت هم این تحلیل‌ها را راجع به قیمت سهام خودش می‌داند اصولا برای اینکه از عرضه‌های اولیه استقبال بشود آنها هم حاضر‌اند قیمت سهام خود را یک مقداری پایین‌تر از ارزش واقعی خودشان بدهند و به فروش برسانند

از آنجایی که در طول زمان عرضه های اولیه بسیاری در بازار بورس و یا فرابورس ارائه شده و در اکثر این عرضه ها شاهد درصد سود بالای سهامداران این شرکت ها بوده ایم در نتیجه باعث شده است تا عرضه های اولیه درجه محبوبیت بالایی در بین افراد فعال در بازار بورس و یا فرابورس داشته باشند.

همانند عرضه اولیه سهام شرکت ها صندوق های سرمایه گذاری موجود در بازار بورس نیز از سود تقریباً تضمین شده ای برخوردار می باشند ، از جمله ی این صندوق ها می توان به صندوق دارا دوم اشاره کرد که با توجه به شرایط موجود و همچنین نماد های تشکیل دهنده این صندوق می توان انتظار کسب سود بالا از این صندوق ها را داشت.

مقدار سود عرضه اولیه چقدر است؟؟

چیزی که آمار و مشاهدات نشان می دهد، حاکی از آن است سهام خیلی از شرکت ها که در سال های اخیر در بازار سرمایه ایران عرضه اولیه شده بودند در عرض مدت کوتاهی بعد از عرضه اولیه بیشتر از ۳۰ درصد بازدهی داشته اند در واقع سود سهام عرضه اولیه های بورس در این سه سالی گذشت رشد خوبی کرد و جمع سود عرضه اولیه سال ۹۸ بیشتر از ۴ میلیون تومان بوده است، به همین خاطر است که خرید عرضه اولیه ها یکی از جذاب ترین و همچنین مطمئن ترین سرمایه گذاری ها در بورس به حساب می آید.
بنابراین سود عرضه اولیه سهام طی چند روز معاملاتی نخستین، می تواند تا 30 درصد و حتی گاهی بیشتر نیز پیش برود.

عوامل تأثیر گذار بر میزان سود عرضه اولیه

اینکه عرضه اولیه چقدر سود دارد بستگی به میزان رشد قیمت سهم پس از عرضه اولیه دارد. این که عرضه اولیه چقدر سود می دهد به عوامل زیر بستگی دارد:

1-عوامل محیطی: عواملی هستند که در اختیار شرکت نیستند اما روی قیمت سهم تاثیر می گذارند مانند عوامل سیاسی کشور، وضعیت اقتصادی جهان و ایران، بودجه سالانه کشور، سیاست‌های کلان پولی، مالی، ارزی و نرخ تورم و غیره.

2-عوامل مرتبط با صنعت: قوانین و مقررات وضع شده در خصوص یک صنعت خاص می تواند روی قیمت و سودآوری عرضه اولیه تاثیر بگذارد. به عنوان مثال اگر یک عرضه اولیه از صنعت پتروشیمی داشته باشیم و قوانین موجود مربوط به صنعت پتروشیمی به نفع این صنعت باشد می توان انتظار رشد سود بیشتری داشت.

3-میزان انحصار محصول: هر چقدر محصول تولید شده منحصر به فرد تر باشد و رقبای کمتری داشته باشد امکان سودآوری آن بیشتر خواهد بود. بنابراین اگر می خواهید بدانید سود عرضه اولیه ای که قصد خرید آن را دارید حدودا چقدر است به این موضوع نیز توجه کنید.
4-تعداد سهام عرضه شده: هرچقدر تعداد عرضه اولیه کمتری به هر فرد تخصیص یابد تعداد فروشندگان کمتر خواهد بود.

5-رفتار سهامدار عمده: اگر سهامدار عمده پس از عرضه اولیه، سهام دیگری عرضه نکند معمولا سهام رشد بیشتری می‌کند.

وضعیت «سابیک» پس از عرضه اولیه چگونه بوده است؟/ سهامداران سابیک چقدر سود کردند؟

سیمان آبیک در بازه زمانی پس از عرضه اولیه تاکنون بازدهی منفی 8 درصدی داشته و نتوانسته آنطور که انتظار می‌رفت سود قیمتی داشته باشد.

از ابتدای سال سود عرضه اولیه چقدر است؟ جاری تاکنون تنها سه نماد به سهامداران حقیقی عرضه اولیه شده که یکی از آن‌ها سابیک است. بازدهی قیمتی سیمان آبیک در بازار سرمایه پس از عرضه اولیه تاکنون منفی 8 درصد بوده است.

صورت مالی بهار این شرکت نشان از کسب درآمد 381.7 میلیارد تومانی دارد که 30 درصد بیشتر از بهار 1401 است هم‌چنین بهای تمام شده با رشد34 درصدی به رقم 182.3 میلیارد تومان رسیده است. سود ناخالص افزایش 26 درصدی داشته و برابر 199.3 میلیارد تومان گزارش شده ، سود عملیاتی با رشد 48 درصدی به 188.9 میلیارد تومان رسیده و سود خالص با رشد 15 درصدی برابر 157.4 میلیارد تومان بوده و به ازای هر سهم سود 53.2 تومانی ساخته شده است.

در پایان دوره 4 ماهه جمع درآمد این شرکت سیمانی به رقم 565.1 میلیارد تومان رسیده که نشان‌دهنده رشد 53 درصدی در قیاس با دوره مشابه قبلی است. نرخ فروش سیمان فله تیپ 2 رشد 94 درصدی و سیمان پاکت تیپ 2 افزایش 57 درصدی در دوره 4 ماهه امسال نسبت به مدت مشابه پارسال داشته سود عرضه اولیه چقدر است؟ است.

سود عرضه اولیه‌ها در سال ۱۴۰۰ چقدر بود؟

از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا آخرین روزکاری، ۱۵ عرضه اولیه در بازارهای بورس و فرابورس صورت گرفت. ۱۵ عرضه‌ای که از میزان مشارکت گرفته تا میزان بازدهی و حتی نحوه عرضه، تفاوت های زیادی با یکدیگر داشتند.

به گزارش روند بازار به نقل از تجارت‌نیوز، بورس در سالی که گذشت شرایط خوبی نداشت و حتی عرضه اولیه‌های بازار نیز روند صعودی خوبی را تجربه نکردند.

شاخص کل بورس در یک سال تنها ۵٫۷ درصد بازدهی داشت و تنها یک عرضه اولیه سود بیش از ۱۰۰ درصدی داشت.

فگستر نخستین عرضه اولیه سال ۱۴۰۰ بود. سهمی که در ۲۲ اردیبهشت ماه و در روزهایی که فشار فروش بر فشار خرید در بازار غلبه کرده بود عرضه شد. با این حال در این عرضه اولیه بیش از دو میلیون و ۲۷۸ هزار نفر شرکت کردند.

پس از آن و درحالی که بازار برای صعود نفس نفس میزد پای فتوسا به بازار سرمایه باز شد. عرضه‌ای که ۲۹ اردیبهشت صورت گرفت و بیش از دو میلیون و ۴۱۰ هزار نفر در آن مشارکت کردند.

سومین عرضه سال جاری در پنجم خرداد و در روزهایی بود که شاخص کل بورس در مرز یک میلیون واحد قرار داشت. غکورش در چنین شرایطی عرضه شد و بیش از دو میلیون و ۳۵۶ هزار کد بورسی برای مشارکت در این عرضه اقدام کردند.

پس از آن و در تاریخ ۱۹ خردادماه عرضه ولکار با مشارکت دو میلیون و ۹۱۰ هزار کد انجام شد. ومدیر نیز در ۲۶ خردادماه با مشارکت بیش از دو میلیون و ۵۰۰ هزار کد انجام شد تا پرونده عرضه‌های اولیه در بهار با پنج عرضه بسته شود.

ششمین عرضه سال ۱۴۰۰ لطیف بود. عرضه‌ای که در دوم تیرماه و با مشارکت حدود دو میلیون و ۷۶۴ هزار کد صورت گرفت.

سپید هفتمین عرضه امسال بود. در این عرضه که ۲۳ تیرماه انجام شد بیش از دو میلیون و ۸۰۰ هزار کد مشارکت کردند.

ششم مردادماه عرضه اولیه وهامون با مشارکت بیش از دو میلیون و ۶۰۰ هزار کد و ۲۰ مرداد نیز عرضه اولی مدیریت با مشارکت بیش از دو میلیون و ۸۱۳ هزار کد انجام شد.

بورس در روزهای نزولی خود عرضه کیمیاتک و فجهان به ترتیب با مشارکت بیش از دو میلیون و ۶۰۰ هزار و بیش از سه میلیون و ۱۳۳ هزار کد صورت گرفت.

عرضه اولیه با روش جدید

پس از آن پای عرضه اولیه ها با روش‌های جدید به بازار باز شد. نخست حآفرین ۲۱ شهریورماه با مدل جدیدی عرضه شد.

در این عرضه اولیه بر اساس دستورالعمل پذیره‌نویسی و عرضه اولیه اوراق‌بهادار در فرابورس ایران سهام شرکت مذکور به سرمایه‌گذاران واجد شرایط عرضه شد.

منظور از سرمایه‌گذاران واجد شرایط صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار است.

پس از آن توسن در تاریخ ۲۳ شهریورماه به روش ترکیبی و طی دو مرحله عرضه شد. بر این اساس مرحله اول آن عرضه به سرمایه‌گذاران واجد شرایط به روش ثبت سفارش و مرحله دوم نیز عرضه به سایر سرمایه‌گذاران به روش قیمت ثابت بود.

این درحالی است که در همان تاریخ فسبزوار نیز عرضه شد بدون اینکه سهمی به صندوق ها تعلق بگیرد و همه سهام این شرکت در روز عرضه در اختیار سهامداران خرد قرار گرفت.

در این عرضه بیش از دو میلیون و ۹۰۰ هزار کد مشارکت کردند. پرونده عرضه اولیه‌های شش ماه نخست سال ۱۴۰۰ با شکام بسته شد. عرضه‌ای که نصیب سرمایه‌گذاران واجد شرایط یا همان صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله شد.

بازار در زمستان امسال میزبان تنها یک عرضه اولیه یا همان فزر بود که کمترین میزان مشارکت را به خود اختصاص داد که به همان شیوه سنتی عرضه شد.

عرضه اولیه | پذیره‌نویسی چه فرقی با عرضه اولیه سهام دارد؟

دنیای بورس: یکی از موضوعاتی که این روزها به محل بحثی میان فعالان بازار سهام تبدیل شده است، موضوع شرکت‌های سهامی عام و نحوه دادوستد سهام این شرکت‌های در بازار سرمایه است. در این شرکت‌ها قسمتی از سرمایه شرکت از طریق فروش سهام به مردم تامین می‌شود. به این منظور پس از واریز سرمایه تعهد شده از سوی موسسین در شماره حساب شرکت مربوطه، نوبت به پذیره‌نویسی سهام می‌رسد. سپس مراحل ثبت شرکت در مراجع ثبت شرکت‌ها و در نهایت با بازگشایی نماد مربوط به شرکت در بورس یا فرابورس، سهام مذکور مورد دادوستد قرار می‌گیرد. اما پذیره‌نویسی چیست؟ چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی میان پذیره‌نویسی و عرضه اولیه سهام وجود دارد؟

• نقاط اختلاف پذیره‌نویسی و عرضه اولیه سهام

در نگاه اول شاید پذیره‌نویسی و عرضه اولیه سهام در نگاه سرمایه‌گذاران به ویژه سرمایه‌گذاران جدید بورسی از شباهت زیادی برخوردار باشند. یکی از شباهت‌های پذیره‌نویسی و عرضه اولیه، روش ثبت سفارش یا همان بوک بیلدینگ (Book Building) است. اما تفاوت‌ها کجاست؟

1. در عرضه اولیه سهام در بورس یا فرابورس، محدوده قیمتی برای سهم در نظر گرفته می‌َشود به عنوان مثال طی اطلاعیه‌ای از سوی مقام ناظر اعلام می‌شود که سهام شرکت در محدوده قیمتی 2130 تا 3050 ریال عرضه خواهد شد. از این رو متقاضیان سفارش‌های خود را در این بازه قیمتی در سیستم معاملاتی وارد می‌کنند. پذیره‌نویسی اما در قیمت اسمی یعنی 100 تومان انجام می‌پذیرد.

2. برای عرضه اولیه سهام یک بازه زمانی معمولا 2 ساعته در یک روز در نظر گرفته می‌َشود و سپس بر اساس سفارش‌های ثبت شده در سیستم سهام به متقاضیان تخصیص پیدا می‌کند. در پذیره‌نویسی اما مهلت زمانی حدکثر 30 روزه در نظر گرفته می‌َشود. پذیره‌نویسان با شروع زمان پذیره‌نویسی می‌توانند سفارش‌های خود را در سیستم معاملاتی ثبت کنند و این فرآیند تا زمانی که تمام اوراق مورد نظر شرکت مورد عرضه قرار گیرد ادامه پیدا می‌کند. این فرآیند ممکن است در همان روز اول پذیره‌نویسی به اتمام رسیده یا تا پایان مهلت مقرر شده تداوم یابد.

3. مهمترین تفاوت پذیره‌نویسی و عرضه‌ اولیه سهام اما زمان قابل معامله شدن سهم شرکت در بازار سهام است. در عرضه اولیه بلافاصله در روز بعد از عرضه، نماد شرکت باز شده و با دامنه نوسان 5 درصدی آماده معامله می‌َشود. در پذیره‌نویسی اما پس از اتمام فرآیند، باید مراحل مربوط به ثبت شرکت دنبال شود. این مرحله ممکن است روزها یا ماه‌ها به درازا بکشد. پس از آن است که شاهد بازگشایی نماد معاملاتی در بازار سهام و انجام دادوستد خواهیم بود.

• پذیره‌نویسی چیست؟

پذیره‌نویسی در واقع عملی حقوقی است که به موجب آن شخص متعهد می‎شود تا قسمتی از سرمایه شرکت را تامین سود عرضه اولیه چقدر است؟ کند. فرآیند پذیره‌‌نویسی مستلزم تهیه طرحی از طرف موسسان شرکت است که لازم است به امضای همه آن‌ها رسیده باشد و به اداره ثبت شرکت‌ها و در نقاطی که اداره ثبت شرکت‌ها وجود ندارد، به اداره ثبت اسناد و املاک محل تسلیم شود.

• ‎پذیره‌نویسان چند نفر هستند و چه ویژگی‌هایی دارند؟

در شرکت سهامی عام هیئت مدیره از حداقل 5 نفر از صاحبان سهم تشکیل می‌شود. از این رو تعداد پذیره‌نویسان باید به حدی باشد که کل شرکا از پنج نفر کمتر نباشند. قانون برای حداکثر تعداد شرکا، شرطی را تعیین نکرده است. بنابراین ممکن است این تعداد بین 5 تا هزاران نفر باشد.

• تعهد پذیره‌نویسی چیست؟

در فرآیند تعهد پذیره‌نویسی، کارگزار پس از بررسی سهام شرکت‌های متقاضی، بهای سهام را مشخص می‎کند و جهت معرفی شرکت برای پذیره‌نویسی متعهد می‌شود تا باقیمانده اوراق بهاداری که تا پایان دوره عرضه اولیه خریداری نشده است را خریداری کند.

همچنین کارگزار پذیره‌نویس باید به سازمان بورس وثیقه و شواهد لازم را ارائه و این اطمینان را ایجاد کرده باشد که می‌تواند به تعهدات پذیره‌نویسی خود عمل کند.

یکی از مزیت‌های روش تعهد پذیره‌نویسی، جلوگیری از رفتارهای سفته‌‌بازانه در هفته‌های آغازین عرضه سهام شرکت‌ها در بازار سهام است. همچنین باعث می‎شود تا سهام زودتر به قیمت واقعی خود در بازار برسد. با این کار واسطه‎ها در بازار حذف می‎شوند و میزان ریسک سرمایه‌گذاری روی سهام شرکت‌های تازه‌ وارد، کاهش پیدا می‎کند.

• مهلت پذیره‌نویسی چقدر است؟

بر طبق تبصره یک ماده 23 قانون بازار اوراق بهادار، سازمان بورس تعیین‌کننده مدت زمان انجام پذیره‌نویسی است که این مدت عموما بیشتر از 30 روز نخواهد بود. با این حال سازمان بورس می‎تواند با تقاضای موسسان و احراز ادله مستدل، حداکثر 30 روز دیگر پذیره‌نویسی را تمدید کند. تبصره2 همین ماده مقرر کرده نتایج توزیع و فروش اوراق بهادار باید به سازمان اطلاع داده شود.

این امر به منظور حفظ حقوق سرمایه‌گذاران بوده تا سرمایه آنها بدون دلیل در بانک باقی نماند. تبصره 3 ماده فوق پیش‎بینی کرده که استفاده از وجوه دریافتی، پس از تکمیل فرآیند عرضه عمومی توسط سازمان مجاز است. از سوی دیگر در تبصره 4 این ماده آمده است در صورت عدم تکمیل فرایند عرضه عمومی، وجوه تادیه شده باید حداکثر ظرف مدت پانزده روز به سرمایه‌گذاران برگردانده شود.

• ورقه تعهد سهم شامل چه مواردی می‌شود؟

با «ورقه تعهد سهم»، تعهد پذیره‌نویسی تحقق می‎یابد که این امر از قانون فرانسه اقتباس و در لایحه قانونی 1347 ذکر شده است. این ورقه پذیره‌نویسان را قادر می‎سازد تا اطلاعاتی درباره شرکت کسب کنند. بر طبق ماده 13 لایحه قانونی 1347 ورقه تعهد سهم مشتمل بر این موارد است: «سرمایه شرکت. نام بانک و شماره حسابی که مبلغ لازم توسط پذیره‌نویسان باید به آن حساب پرداخت شود.

تعداد سهام، مبلغ اسمی آن و همچنین مبلغی که در موقع پذیره‌نویسی باید پرداخت شود. هویت و نشانی کامل پذیره‌نویس. نام، موضوع و مرکز اصلی. مدت زمان تشکیل شرکت. شماره و تاریخ اجازه انتشار اعلامیه پذیره‌نویسی و مرجع صدور آن و سرانجام درج اینکه پذیره‌ نویس باید مبلغ پرداخت نشده سهام مورد تعهد را مطابق با مقررات اساسنامه شرکت پرداخت کند».