دارایی های قابل معامله

بهترین صندوق های قابل معامله در بورس کدامند؟ + برسی مزایا و سود ETF

یکی از روش های پر طرفدار سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری، صندوق های سرمایه گذاری مشترک نیز می باشد که ریسک آن برای افراد معقول بوده و می توان به صورت بلند مدت بازدهی معقولی را انتظار داشت و صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله یا EFT یکی از آن ها به شمار می رود. در این مقاله به این صندوق ها در بورس و چگونگی آن گفته می شود خواهیم پرداخت.

صندوق های قابل معامله در بورس

هدف از تشکیل صندوق های سرمایه گذاری مشترک مدیریت حرفه ای وجوه و کسب بازدهی مناسب با تجمیع سرمایه ها و سرمایه گذاری در اوراق بهادار می باشد و عملکرد این صندوق ها به نحوه مدیریت و دارایی ها بستگی مستقیمی نیز دارد.

صندوق های قابل معامله بورس، صندوق هایی هستند که به منظور بازدهی برابر با بازدهی یک شاخص یا دارایی معین از طریق سرمایه گذاری بر روی تمام و یا قسمتی از اوراق بهادار تشکیل دهنده آن شاخص یا خرید دارایی موردنظر به شما می رود. سهام این صندوق ها در بورس پذیرفته شده و در طول روز به خرید و فروش می رسد.

صندوق های قابل معامله چیست؟

در بورس نوعی از صندوق های سرمایه گذاری مشترک وجود دارد که به آن صندوق معامله گفته می شود و سهام آن همچون سهام شرکت های عمومی در بورس اوراق بهادار معامله می شود و زمینه بازده یک شاخص معین را به وجود خواهد آورد. سرمایه گذاری در اوراق بهادار از جمله فعالیت اصلی این صندوق ها به شمار می رود و عملکرد هر صندوق به عملکرد دارایی پشتوانه آن بستگی خواهد داشت.

نحوه و روند سرمایه گذاری در این صندوق ها به این صورت است که صندوق دارایی های اساسی که در اختیار تامین کننده قرار دارد یک صندوق از انواع سهام های مختلف را ایجاد کرده سپس سهام صندوق ها را به آن دسته از افرادی که قصد سرمایه گذاری دارند می فروشد و سرمایه گذار سهمی را از آن سبد خریداری می کند. در ETF هم خریدار و هم فروشنده همچون یک سهام می توانند در جهت معامله در طول روز اقدام کنند. در واقع سرمایه گذار با خرید واحد های ETF دارایی های خود را در صندوقی سرمایه گذاری کرده و با کمک یک تیم متخصص و کاربلد تلاش می کند تا با تشکیل پر تفویی از سهام و همچنین انواع اوراق بهادر، به سود قابل توجهی دست پیدا کند.

تاریخچه صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله

اگر نگاهی به تاریخچه صندوق‌ های سرمایه ‌گذاری بیاندازید قطعا متوجه این موضوع خواهید شد که این دست از صندوق های سرمایه گذاری در بازارهای سرمایه متنوع امروزی به این دلیل ایجاد شده اند تا سرمایه گذاری هدفمندی را پیش رو داشته باشید به خصوص برای آن دسته از افراد غیر حرفه ای و مبتدی که سعی دارند با سرمایه گذاری خوب و درست آینده درخشانی را برای دارایی های خود رقم بزنند.

با نگاهی به گذشته و درست زمانی که شاخص داوجونز با زیان 22.61 درصدی مواجه شد و به سرمایه گذاران در بورس پانصد میلیارد دلار ضرر وارد کرد به عبارتی در تاریخ ۱۹۸۷ صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله پا به این عرصه گذاشت و با ظهور آن نیز حرکتی هوشمندانه در جهان سرمایه رقم خورد.

پس از گذشت شش سال و در تاریخ ۱۹۹۳ صندوق های ETF در بسیاری از کشورهای جهان شروع به کار کرده و فعالیت اصلی خود را با طلا آغاز نمودند، اما در کشور ما ایران فعالیت این صندوق های سرمایه گذاری در سال ۱۳۹۲ و در مهر ماه شکل گرفت و این گونه بود که صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله ETF فعالیت خود را با کمک ارکان و متخصصان این حوزه در کشور ایران آغاز کردند.

انواع صندوق‌ های قابل معامله در بورس

ETF یا به عبارتی همان صندوق قابل معامله در بورس از انواع متنوعی برخوردار است و انواع مختلفی از آن در بازارهای مالی دنیا موجود است در کشور ایران نیز این صندوق ها در بازار سرمایه موجودند و سرمایه گذار با انتخاب نوع ETF می تواند اقدام به سرمایه گذاری کند در ادامه شما را با نمونه ای از این صندوق ها در بازار بورس آشنا خواهیم کرد:

صندوق سهام:

همان طور که از نام این صندوق مشخص است از تعداد مختلفی سهم تشکیل شده است سرمایه گذاری در این صندوق به این صورت است که شرکت مربوطه اصل پول شما را ضمانت خواهد کرد و تنها ضامن زیان صندوق خواهد بود البته همه صندوق های سهام این گونه نبوده و برخی از آن ها به این صورت است که شخص سرمایه گذار هم در سود و هم در ضرر شریک می باشد.

صندوق با درآمد ثابت:

نحوه کار این صندوق ‌های قابل معامله در بورس به این صورت خواهد بود که میزان و رشد در آن مشخص است به این معنا که شخص سرمایه گذار اگر یک واحد از صندوق ها را خریداری نماید به مقدار مشخصی درآمد کسب می‌ کند و اگر در مدت زمان کمی آن را نزد خود نگه دارد از میزان بازدهی کمی در طول سال بهره مند می شود این صندوق علاوه بر اصل پول ضامن سود شما نیز خواهد بود.

صندوق مختلط:

نحوه کار این صندوق مخلوطی از دو حالت صندوق های سهام و صندوق با درآمد ثابت می باشد به عبارتی چهل درصد از دارایی این صندوق را اوراق با درآمد ثابت، حداقل چهل درصد آن را سهام و مابقی را از بین سهام یا اوراق انتخاب می کنند.

صندوق های قابل معامله ETF

Exchange Traded Fund یا به عبارتی صندوق ETF نوعی از صندوق های سرمایه گذاری به شمار می رود که واحد های آن در طول روز معامله می شود و از دارایی متنوعی نیز تشکیل شده است. این صندوق ها ساختاری مشابه با صندوق های سرمایه گذاری مشترک دارند اما برخلاف آن در پایان روز و پس از محاسبه NAV می توانید یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را خرید و فروش نمایید.

سرمایه گذاران می توانند در طول روز به خرید و فروش آن بپردازند و از مزایای نقد شوندگی سریع تر بهره مند بشوند. این صندوق ها دارای محدودیت نیز می باشند. از جمله برنامه های مهم دولت در جهت پیشروی در بازار سهام پذیره نویسی صندوق های قابل معامله ETF به بورس می باشد.

صندوق های سرمایه گذاری معامله برای اولین بار در سال هزار و نهصد و نود و سه وارد بازار شدند و تا به امروز محبوبیت فراوانی را در بین مردم به دست آورده اند به گونه ای که امروزه یکی از محبوب ترین راه های سرمایه گذاری به شمار می روند زیرا به سرمایه گذاران این اجازه را می دهند تا اوراق بهادار متنوعی را بخرند به صورتی که با معاملات درگیری زیادی نداشته باشند و سرمایه بسیاری را صرف نکنند.

مهم ترین تفاوت صندوق های ETF با صندوق های سرمایه گذاری مشترک می توان به مواردی چون محاسبه لحظه ای ارزش خالص دارایی ها، سهولت و سادگی در سرمایه گذاری، ارزان بودن نسبت به سایر صندوق ها و عدم پرداخت مالیات در خرید و فروش اشاره کرد. برای خرید صندوق های قابل معامله در بورس افراد باید کد بورسی فعال نیز داشته باشند جهت دریافت کد بورسی باید به سایت مراجعه کرد.

مزایای صندوق های سرمایه گذاری

صندوق‌ های قابل معامله به این دلیل ایجاد شده اند تا فرد سرمایه گذار دارایی های خود را به گونه ای هدفمند سرمایه گذاری کند و بتواند از این طریق سود خوبی را کسب کند. این صندوق‌ ها از مزایای بسیاری برخوردارند که در ادامه برخی از آن ها را برای شما ذکر خواهیم کرد:

• یکی از ویژگی هایی که این صندوق‌ ها دارند تنوع در سرمایه گذاری می باشد به این منظور شخصی که قصد سرمایه گذاری در این صندوق ها را دارد تنها به خرید یک نوع از دارایی ها بسنده نکرده و می تواند از خرید سهام شرکت های مختلف و تنوع در صندوق‌ ها بهره‌ مند شود.

• خوب است بدانید که صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله ETF در بورس به صورت آنلاین فعالیت کرده و شخص سرمایه گذار به راحتی قادر خواهد بود در طی ساعات کاری بازار بورس در جهت خرید، فروش، ابطال و یا صدور واحد های سرمایه گذاری در این صندوق ‌ها اقدام کند.

• از دیگر ویژگی‌ های این صندوق‌ ها این است که دیگر نیازی نیست همچون سایر صندوق های غیر قابل معامله مدت زمان زیادی را صرف کنید تا ارزش خالص دارایی اعلام شود چرا که در صندوق‌ های قابل معامله خالص ارزش دارایی ها یا به عبارتی NAV هر دو دقیقه یک بار به صورت شفاف به روز رسانی شده و در سایت رسمی صندوق مربوطه اعلام می شود و سرمایه گذار به راحتی از اخبار آن مطلع می شود.

• شخص سرمایه گذار با اندک سرمایه خود قادر خواهد بود در این صندوق‌ ها سرمایه گذاری کند. چرا که صندوق‌ های قابل معامله از هزینه کمی برخوردار می باشند.

از دیگر مزایای صندوق های سرمایه گذاری می توان به مواردی همچون سادگی، سرعت و سهولت در معامله، خرید و فروش آنلاین واحدها، تخصصیص بهینه دارایی ها، افزایش نقد شوندگی و معافیت مالیاتی معاملات واحدها و … نیز اشاره کرد.

صندوق های قابل معامله واسطه گری مالی یکم اولین صندوق ETF دولتی می باشد که پذیره نویسی شده است و نماد بورس آن دارا یکم می باشد. سیاست های دولت در رابطه با واگذاری سهام شرکت های دولتی به مردم باعث ایجاد صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله واسطه گری مالی یکم در جهت واگذاری سهام متعلق به دولت از سهام بانک های ملت، تجارت، صادرات به افراد حقیقی نیز شده است.

معایب صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله

اگر چه این صندوق های سرمایه گذاری از مزایای فراوانی برخوردارند و ماهیت آنها به گونه ای است که خرید و فروش در آن ها به صورت آنی و اختیاری است و شخص سرمایه گذار در هر روز کاری می ‌تواند در این صندوق‌ ها به انجام معامله بپردازد اما برای برخی از افراد ممکن است معایبی را به همراه داشته باشد. در میان برخی از سرمایه گذاران آن دسته از افرادی که به تازگی وارد این عرصه شده اند با مشاهده نوسان قیمت ها دچار هیجانات شده و ممکن است با تصمیم گیری های نادرست خود دچار ضررهای احتمالی شوند.

یکی از موارد مهمی که برای سرمایه گذاری در صندوق ها باید مد نظر قرار داد میزان ریسک پذیری و میزان توجه به درصد های صندوق مورد نظر است. بهتر است قبل از آن که اقدام به سرمایه گذاری کنید به شاخص ‌های صندوق های مورد نظر خود در طی ماه ها و سال های گذشته توجه داشته باشید تا بتوان از این طریق شاخصه مناسبی را برای بازدهی صندوق ها در نظر گرفت.

صندوق های قابل معامله طلا

صندوق های قابل معامله طلا یا به عبارتی ETF طلا در واقع صندوق هایی هستند که هدفشان تمرکز به خرید و فروش طلا در بورس کالا می باشد. در بازارهای امروزی به جای خرید سهم های پر ریسک موجود در بازار می توانید واحدهای سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله طلا را بخرید و در صورت نیاز و در هر زمان دلخواه مجددا آن را به ریال تبدیل کرده و وارد بازار سهام بشوید. با استفاده از صندوق های سرمایه گذاری طلا در واقع ریسک ابتلای فیزیکی به حداقل ممکن می رسد و مشکلات ناشی از خرید و ریسک ها نیز رفع می شود.

صندوق های قابل معامله کارگزاری آگاه

صندوق های سرمایه گذاری بر مبنای چگونگی انجام معامله به دو دسته تقسیم می شوند: نوع اول آن که بر مبنای صدور و ابطال می باشد و به صندوق سرمایه گذاری مشترک آگاه می توان اشاره کرد و نوع دوم صندوق های قابل معامله می باشند که همانند سهام خرید و فروش در بورس می باشند و برای انجام معامله باید کد بورسی دریافت کرد.

این صندوق که با نماد آگاس معرفی شده اند در سال هزار و سیصد و نود و چهار با اخذ مجوز از سازمان بورس فعالیت خود را آغاز کرده و در این صندوق ها قابلیت خرید و فروش روزانه بر خط را در بورس اوراق دارا می باشند و دارایی های آن عمدتا شامل سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس است.

بهترین صندوق های قابل معامله

برای کسانی که می خواهند به تازگی وارد بورس بشوند و امکان تحلیل بهترین انتخاب را برای انتخاب بهترین گزینه خرید سهم را ندارند صندوق های سرمایه گذاری بهترین گزینه به شمار می روند و بهتر آن است که به جای سرمایه گذاری های پر ریسک به سراغ این صندوق ها بروند. معمولا صندوق هایی که دارای درآمد ثابت می باشند ریسک کمی دارند.

سود صندوق هایی که در بورس هستند به طور چشم گیری بالا است ولی این سود همیشگی نمی باشد و با نزولی شدن روند بورس بازدهی منفی این صندوق ها را مشاهده خواهید کرد. در بین صندوق های سهامی ETF و قابل معامله در یک سال گذشته از بهترین صندوق های قابل معامله در بورس سپهر کاریزما بهترین عملکرد را داشته و پس از آن به صندوق سرمایه گذاری هستی بخش آگاه و همچنین به صندوق تجارت شاخص کاردان نیز می توان اشاره کرد.

در خرداد ماه سال هزار و سیصد و نود و نه در جهت بازدهی صندوق های قابل معامله، صندوق های آرمان سپهر آشنا، افق ملت و پارند پایدار سپهر برترین و پربازده ترین سرمایه گذاری ETF معرفی شدند.

نحوه تشخیص بهترین صندوق سرمایه گذاری چگونه است؟

اگر قصد سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری در بازار را دارید خوب است بدانید که با استفاده از عوامل مختلفی قادر خواهید بود در میان صندوق های موجود بهترین آن ها را جهت سرمایه گذاری انتخاب نمایید در ادامه برخی از این موارد را برای شما ذکر خواهیم کرد:

میزان اعتبار و شهرت صندوق سرمایه گذاری:

مدیر صندوق نقش بسیار مهمی را در نحوه عملکرد صندوق در بازار ایفا می‌ کند چرا که عمده تصمیمات مهم در این صندوق‌ها بر عهده شخص مدیر است یک مدیر با تجربه و کاربلد به بهترین شکل دارایی های صندوق را در سبد سرمایه گذاری به کار می‌ گیرد به گونه ای که حداقل ریسک را به همراه داشته باشد و با بازدهی خوبی همراه باشد این نوع عملکرد کارنامه درخشانی را برای صندوق مورد نظر در پی خواهد داشت و به میزان اعتبار و شهرت آن افزوده می شود.

ارزیابی سوابق صندوق سرمایه گذاری:

از دیگر مواردی که قبل از ورود و سرمایه گذاری در صندوق موردنظر باید به آن توجه کرد بررسی و ارزیابی سوابق آن صندوق است به این صورت که با اطلاعاتی که از گذشته صندوق در دست دارید و همچنین بررسی نمودار های گذشته آن، اقدام به تحلیل یا ارزیابی کرده و در صورتی که شیب صندوق موردنظر به صورت متعادل و متناسب بود آنگاه می توان آن صندوق را گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری برشمرد.

مقایسه صندوق های سرمایه گذاری:

پس از تحقیق و بررسی مواردی چون میزان اعتبار و شهرت و همچنین ارزیابی سوابق صندوق باید از میان صندوق های سرمایه گذاری مورد نظر خود به مقایسه پرداخت و بهترین آن صندوق را در جهت سرمایه گذاری انتخاب کرد.

نحوه سرمایه گذاری در صندوق‌ های قابل معامله

اگر شما نیز از افرادی می باشید که به تازگی تصمیم گرفته اید در جهت سرمایه گذاری در صندوق‌ های قابل معامله اقدام کنید باید بدانید که در مرحله نخست باید کد بورسی خود را از سامانه سجام دریافت نمایید، سپس نگاهی به کارنامه صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله بیاندازید تا میزان بازدهی آن ها را بررسی و عملکرد آن ها را با یک دیگر مقایسه کنید، آنگاه پس از انجام تحقیقات لازم در جهت ثبت نام و سرمایه گذاری در یکی از صندوق های مورد نظر خود اقدام نمایید.

سود صندوق های قابل معامله

هدف از تشکیل این صندوق ها و موارد مشابه بهره مندی از سود بازار سرمایه می باشد. ارزش سهام موجود در این صندوق ها با تغییرات خود می تواند منجرب افزایش یا کاهش ارزش واحدهای صندوق می شود. هر چند تلاش می شود تا با سرمایه گذاری در این صندوق ها حداکثر سود ممکن حاصل بشود.

سرمایه گذاری در این صندوق ها دارای سود تضمینی نمی باشد و سود احتمالی شامل مواردی چون واریز سود سالانه ناشی از عملکرد سهام شرکت های موجود، سود حاصل از سرمایه گذاری منابع صندوق به صورت سرمایه گذاری، افزایش قیمت سهام موجود در صندوق می باشد.

فعالان ETF در کشور

در حال حاضر بیست و نه ETF در کشور نیز در حال فعالیت می باشند که از میان آن ها دوازده عدد درآمد ثابت، هشت عدد سهامی، چهار عدد طلا، سه عدد مختلط و دو عدد نیز شاخص می باشند. برای آگاهی از لیست صندوق های سرمایه گذاری در بورس می توان به سایت بورس و اوراق بهادار نیز مراجعه کرد.

سوالات متداول

1. تفاوت صندوق های ETF را با دیگر صندوق های سرمایه گذاری مشترک در چیست؟

مهم ترین تفاوت صندوق های ETF با صندوق های سرمایه گذاری مشترک شامل مواردی چون محاسبه لحظه ای ارزش خالص دارایی ها، سهولت و سادگی در سرمایه گذاری، ارزان بودن نسبت به سایر صندوق ها و عدم پرداخت مالیات در خرید و فروش می باشد.

از مزایای صندوق های سرمایه گذاری می توان به مواردی همچون سادگی، سرعت و سهولت در معامله، خرید و فروش آنلاین واحدها، تخصصیص بهینه دارایی ها، افزایش نقد شوندگی و معافیت مالیاتی معاملات واحدها اشاره کرد.

صندوق های قابل معامله بورس، صندوق هایی هستند که به منظور بازدهی برابر با بازدهی یک شاخص یا دارایی معین از طریق سرمایه گذاری بر روی تمام و یا قسمتی از اوراق بهادار تشکیل دهنده ی آن شاخص یا خرید دارایی موردنظر به شما می رود. سهام این صندوق ها در بورس پذیرفته شده و در طول روز به خرید و فروش می رسد.

صندوق قابل معامله در بورس و مزایای آن

صندوق قابل معامله در بورس چیست؟ مزایای آن چیست؟ اطلاعات دقیق در مورد صندوق قابل معامله در بورس که به عنوان یک ابزار سرمایه گذاری سودمند در پرتفوی ها گنجانده شده است را می توانید در این مطالب بیابید.

وجوه قابل معامله در بورس، که شامل ابزارهای مختلف است، جایگزین های سودمندی هستند که با کمترین هزینه، راحتی معامله را برای سرمایه گذاران فراهم می کنند.

در مورد نرم افزار سهام بیشتر بدانید.

مشخص است که این صندوق ها که با ویژگی های فراوان خود توانسته اند توجه سرمایه گذاران را به خود جلب کنند، تنوع پرتفوی خوبی را ارائه می دهند. اگر مزایا، الگوهای استفاده و شرایط آن مشخص باشد، می توان از آن با خیال راحت استفاده کرد.

این صندوق که با جنبه های مختلف خود با سایر صندوق ها متفاوت است مورد تعجب بسیاری از سرمایه گذاران قرار گرفته است. در زیر می توانید اطلاعات دقیقی در مورد صندوق قابل معامله در بورس پیدا کنید.

صندوق قابل معامله در بورس چیست؟

صندوق های قابل معامله در بورس (ETF) همانطور که از نام آن پیداست، صندوق های سرمایه گذاری مشترکی هستند که سهام آنها در بازار سهام معامله می شود. اگرچه این صندوق ها بر اساس یک شاخص هستند، اما به سرمایه گذاران کمک می کنند که چگونه عملکرد شاخص را نشان دهند.

وجوه قابل معامله در بورس که می توان آنها را به عنوان دارایی مالی ترکیبی در نظر گرفت، شخصیت حقوقی ندارند. علاوه بر این، دارایی های ایجاد شده توسط صندوق قابل معامله با دارایی های موسس متفاوت است. موسس صندوق به گونه ای نمایندگی و مدیریت می کند که از حقوق مشارکت کنندگان صندوق حمایت کند.

صندوق قابل معامله در بورس ابزاری است که ویژگی های تراست های سرمایه گذاری و سهام را ترکیب می کند.

با استفاده از این ابزارها، می توان در سبد سهام متنوعی مانند صندوق سرمایه گذاری سرمایه گذاری کرد. اما این صندوق ها قطعا با سایر صندوق های سرمایه گذاری متفاوت هستند. آنها مشابه سهام معامله می باشند.

وجوه قابل معامله در بورس که تنوع پرتفوی خوبی را با مزایای فراوان فراهم می کند، امکان مدیریت سرمایه و سبد را توسط مدیران حرفه ای فراهم می کند.

آنها با ارائه توزیع ریسک، سرمایه گذاری با حداقل ریسک را آسان تر می کنند. علاوه بر این، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک نیز این فرصت را می‌دهند که بدون توجه به وضعیت بازار، با بازگشت به صندوق، به راحتی آنها را به پول نقد تبدیل کنند.

در مورد دارایی های قابل معامله سامانه افزایس سرمایه بدانید.

اطلاع از توضیحات دقیق، انواع و مزایای این صندوق نیز امکان ارزیابی صحیح آن را فراهم می کند. بنابراین سرمایه گذاران باید ویژگی های صندوق را بشناسند و معاملات خود را بر اساس آن انجام دهند.

به لطف این صندوق ها می توان با ابزارهای معامله شده در بورس اوراق بهادار معاملات انجام داد.

اما سرمایه گذاری در این صندوق ها یا از بورس کشورمان و یا از طریق بورس های جهانی امکان پذیر است. تنها چیزی که نیاز دارید داشتن یک حساب صرافی است.

در مورد نرم افزار امور سهام بیشتر بدانید.

ویژگی های صندوق های قابل معامله در بورس چیست؟

این صندوق ها فرصت خوبی برای سرمایه گذاران است تا پس انداز خود را با خیال راحت به سود تبدیل کنند.

سرمایه گذاران به لطف این صندوق ها می توانند پول خود را در ابزارهای مختلف از طریق یک معامله سرمایه گذاری کنند.

ویژگی های زیادی وجود دارد که وجوه قابل معامله در بورس را شایسته اولویت می کند. می‌توانیم آنها را به شرح زیر فهرست کنیم؛

آنها عملکرد یک شاخص یا بخش را دنبال می کنند.

این ابزارها از طریق موسسات واسطه خرید و فروش می شوند.

برای قابل معامله در بازار، گواهی مشارکت الزامی است.

این فرصت را به سرمایه گذاران می دهد تا با خرید یک ابزار واحد، شاخص را دنبال کنند.

در مورد نرم افزار مدیریت امور سهام و سهامداران بیشتر بدانید.

هدف وجوه قابل معامله در بورس، ارائه بازده شاخص بازار معین است. علاوه بر این، قیمت واحد سهام صندوق نیز طی فرآیند خرید و فروش در بازار سهام شکل می‌گیرد.

با توجه به نقدشوندگی بالای سهام شرکت مشمول این صندوق، مشکل خرید و فروش ایجاد نمی کند و از این رو می تواند ابزار مناسبی برای رفع نیازهای نقدی آنها باشد.

سرمایه گذاران می توانند به طور همزمان در بازارهای سهام مختلف بر اساس بخش ها و شاخص ها سرمایه گذاری کنند.

وجوه قابل معامله در بورس را می توان سهامی با نقدینگی بالا و معاملات آسان در نظر گرفت.

مانند سایر صندوق های سرمایه گذاری مشترک، ویژگی پراکندگی ریسک را دارد. بنابراین سرمایه گذاران در معرض ریسک کمتری قرار دارند.

این صندوق که سرمایه‌گذاران را قادر می‌سازد از بازده بازارهایی که در آن سرمایه‌گذاری می‌کند بهره‌مند شوند، ویژگی‌های مختلف ابزارها را نیز گرد هم می‌آورد.

در مورد شبکه اجتماعی بیشتر بدانید.

این ابزارها با هدف بالاترین سود با کمترین ریسک، افراد را قادر می‌سازد تا تنها با یک موقعیت خرید، سرمایه‌گذاری همزمان در ابزارهای مختلف انجام دهند.

آنها اطمینان می دهند که سرمایه گذاران از بازده ابزارها به بهترین نحو بهره مند می شوند، به ویژه در دوره هایی که بازار سهام رشد قابل توجهی را ثبت کرده است.

با وجود تمام مزایایی که ارائه می دهد، سرمایه گذاری در ETF و صندوق های مشترک جایگزین سرمایه گذاری مستقیم در ابزار سرمایه گذاری نشده است. سرمایه گذاران اغلب معاملات مستقیم را انتخاب می کنند.

صندوق هاي سرمايه گزاري

اين صندوق­‌ها مانند صندوق‌­هاي معمولي هستند ولي مانند يک سهم در بازار سرمايه معامله و قيمت­ آن در نتيجه عرضه و تقاضا مشخص مي‌­شود. در واقع بر خلاف صندوق‌­هاي سرمايه­‌گذاري مشترک که فقط در پايان روز و پس از محاسبه NAV مي­توان آن‌ها را خريد و فروش نمود، اين صندو‌ق­ها را مي‌توان مانند سهام در طول روز معامله کرد. اين صندوقها داراي سبدي از اوراق بهادارند که بر اساس يکي از شاخص‌­هاي معين بازار جمع‌­آوري شده است. صندوق‌هاي قابل معامله تفاوت‌هايي با ساير صندوق‌ها دارند.

1. از تمام دفاتر کارگزاري‌ها و سامانه برخط معاملات قابل معامله هستند،
2. ارزش خالص دارايي‌هاي آن به لحظه محاسبه و به اطلاع سرمايه‌گذاران مي‌رسد،
3. سرمايه‌گذاري در ETF و خروج از آن بسيار آسان است،

علاوه بر دسترسي آسان به صندوق‌هاي قابل معامله، وجود بازاگردان جهت اطمينان از نقدشوندگي واحدهاي صندوق، نظارت سازمان بورس، متولي و حسابرس جهت صيانت از منافع سرمايه‌گذاران و اعلام لحظه‌اي NAV ، مدت فعاليت نامحدود اين صندوق‌ها نيز از مزيت‌هاي اين صندوق است.

صندوق سرمايه‌گذاري با درآمد ثابت؛

اين نوع صندوقها حداقل 90 % از دارايي‌هاي خود را در اوراق مشارکت، سپرده بانکي، گواهي سپرده بانکي و ساير اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمايه‌گذاري مي‌نمايند. باقيمانده دارايي‌هاي صندوق نيز به اختيار مدير صندوق (تا سقف 10 %) در بورس سرمايه‌گذاري مي‌شود.يک صندوق سرمايه‌گذاري با درآمد ثابت مناسب براي افرادي است که ريسک پذيري پاييني دارند. چرا که بيشتر سرمايه آن در دارايي‌هاي با درآمد ثابت سرمايه‌گذاري شده است. اين صندوق‌ها در دوره هاي از قبل معين شده(مثلا ماهانه، ? ماه يکبار و يا 6 ماه يکبار) به سرمايه‌گذاران خود سود پرداخت مي‌کنند. قابليت نقد شوندگي آن‌ها نيز بالاست. يعني شما به راحتي مي‌توانيد واحدهاي صندوق خود را به پول نقد تبديل کنيد. در نهايت اينکه اين صندوق‌ها معمولا بازدهي بيشتري نسبت به بانک دارند.پس براي افراد کم ريسک که پول خود را در بانک نگهداري مي‌کنند يک گزينه جذاب به شمار مي روند .

صندوق سرمايه‌گذاري نيکوکاري؛

يکي از انواع صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري، صندوق سرمايه‌گذاري نيکوکاري مي‌باشد. اين صندوقها با هدف استفاده از منابع مالي در راستاي اهداف انسان ‌دوستانه صورت مي‌پذيرد. از اين طريق مي‌توان با ايجاد يک جريان نقدينگي مداوم به پيشبرد اهداف نيکوکارانه دست يافت. تنها تفاوت اين نوع از صندوق با ديگر صندوق‌ها در داشتن رکن مدير اجرا مي‌باشد که مسئوليت صرف منافع در راستاي هزينه‌هاي پيش‌بيني شده در اميدنامه صندوق را بر عهده دارد. در اين نوع صندوق سه نوع مشارکت و سرمايه‌گذاري براي افراد نيکوکار در نظر گرفته شده است:

1. فرد نيکوکار اصل پول و منافع حاصل از آن را به صندوق جهت تحقق اهداف نيکوکارانه مي‌بخشد،
2. اصل پول متعلق به فرد نيکوکار بوده و منافع حاصل از آن به صندوق جهت تحقق هدف مزبور تعلق مي‌گيرد (نيکوکار در هر زمان ميتواند اصل پول خود را از صندوق برداشت نمايد).
3. اصل پول تا 30 درصد منافع حاصله متعلق به نيکوکار و مابقي به مدير اجراي صندوق در جهت تحقق امر نيکوکارانه تعلق مي‌گيرد.

صندوق سرمايه‌گذاري در سهام؛

اين نوع از صندوق ها حداقل 70% از دارايي‌هاي خود را در سهام سرمايه‌گذاري مي کنند.30% باقيمانده نيز به اختيار مدير صندوق در سهام، اوراق مشارکت، سپرده بانکي و يا ساير اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمايه‌گذاري مي شود. اين کار باعث مي‌شود که ريسک اين نوع صندوق‌ها نسبت به صندوق‌هاي با درآمد ثابت بيشتر شود. به دليل اينکه بخش زيادي از دارايي‌هاي اين نوع صندوق در بورس سرمايه‌گذاري مي شود، در نتيجه اين نوع از صندوق‌ها حداقل سود تضمين شده ندارند. اين صندوق ها بيشتر مناسب افرادي هستند که قصد سرمايه‌گذاري در بورس را دارند، اما فرصت و يا اطلاعات کافي براي اين کار را ندارند. با سرمايه‌گذاري در اين نوع صندوق‌ها سرمايه شما توسط يک تيم تحليلي با مديريت حرفه‌اي و آشنا به مسائل مالي و سرمايه‌گذاري، در بورس سرمايه‌گذاري مي شود. اما از طرف ديگر اين قابليت را دارند که نسبت به صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري با درآمد ثابت، بازدهي بيشتري را نصيب سرمايه‌گذاران کنند. مثلا در مواقعي که وضعيت بورس مناسب است، ميزان بازدهي و سودآوري اين صندوق ها نسبت به صندوق هاي با درآمد ثابت قابل مقايسه نيست.

صندوق سرمايه گذاري مختلط؛

اين نوع از صندوق‌ها حداکثر 60% از دارايي خود را در سهام سرمايه‌گذاري مي‌کنند . حداقل 40% از دارايي صندوق نيز در اوراق با درآمد ثابت مثل اوراق مشارکت و سپرده هاي بانکي سرمايه‌گذاري مي‌شود. که اين درصد بين اوراق و سهام قابل تغيير مي‌باشد. به صورت کلي مي‌توان گفت اين نوع از صندوق هاي سرمايه‌گذاري از منظر سطح ريسک بين ? نوع صندوق با درآمد ثابت و صندوق سرمايه‌گذاري در سهام قرار مي‌گيرند. سرمايه‌گذاري در اين نوع از صندوق‌ها به افراد با سطح ريسک متوسط توصيه مي‌شود. اين صندوق ها نيز پتانسيل بازدهي بيشتر نسبت به صندوق‌هاي درآمد ثابت را دارند. ولي به دليل سرمايه‌گذاري بخشي از دارايي‌ها در سهام، حداقل سود تضمين شده ندارند .

صندوق سرمايه‌گذاري تنها در اوراق بهادار؛

اين نوع از صندوق‌ها حداکثر 60 درصد از دارايي‌هاي خود در گواهي سپرده و سپرده‌هاي بانکي سرمايه‌گذاري مي‌نمايند و باقيمانده وجوه خود را در انواع اوراق بهادار داراي مجوز انتشار از سازمان بورس، منتشره از طرف يک ناشر و يا تضمين شده توسط يک ضامن سرمايه‌گذاري مي‌نمايند. ريسک و بازدهي اين صندوق‌ها نيز همانند صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري در اوراق بهادار مي‌باشد.

صندوق سرمايه‌گذاري جسورانه ( VC FUND )؛

سرمايه‌گذاري جسورانه (Venture Capital) يک مدل سرمايه‌گذاري براي راه‌اندازي کسب و کارهاي نوپا و شرکت‌هاي کوچک با پتانسيل رشد بلندمدت است، در واقع اين نوع سرمايه‌گذاري منبع بسيار مهمي براي راه‌اندازي کسب‌و‌کارهايي است که کوچک‌تر از آن هستند که بتوان دسترسي مناسب به بازار سرمايه يا بانک‌ها داشته باشند و عمدتا از ريسک بالا و به‌تبع بازدهي مورد انتظار بالايي براي سرمايه‌گذار برخوردارند.

صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري جسورانه در واقع صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري هستند که پول سرمايه‌گذاراني که به دنبال داشتن سهام در کسب و کارهاي نوپا (استارت آپ‌ها) و کسب و کارهاي کوچک و متوسط هستند و پتانسيل رشد بالايي دارند را با ايجاد پرتفوي مديريت مي کنند. اين نوع از سرمايه‌گذاري ها سرمايه‌گذاري هايي با بازده و ريسک بالا محسوب مي شوند.

سرمايه گذاري جسورانه يا خطرپذير (venture capital) نوعي از تامين مالي براي سهام شرکت (equity financing) است که به کارآفرينان و شرکت‌هاي کوچک توانايي کسب و تامين منابع مالي را مي دهد. صندوق هاي سرمايه گذاري جسورانه ابزار سرمايه‌گذاري براي سهام شرکت ها بصورت خصوصي هستند که به دنبال سرمايه‌گذاري در بنگاه هايي هستند که بازده و سوددهي بالايي دارند و البته به واسطه ماهيت فعاليت و نوآوري که انجام مي دهند، ريسک سرمايه گذاري بالايي نيز دارند. اين صندوق ها و سرمايه گذاري روي سهام شرکت ها بر مبناي اندازه،‌ دارايي و سطح و مرحله توسعه محصول شرکت انجام مي شود.

صندوق هاي سرمايه گذاري جسورانه از اين حيث از صندوق هاي سرمايه گذاري مشترک متفاوتند که بر روي انواع خاصي از سرمايه گذاري که روي محصولات و شرکت هاي نوپا است،‌ تمرکز دارند. تمامي بنگاه هايي که سرمايه گذاري جسورانه دريافت مي کنند، پتانسيل رشد بالايي داشته، ريسکي هستند و افق سرمايه گذاري بلند مدتي دارند. اين صندوق ها معمولا نقش فعالي در اين سرمايه گذاري و شرکت نوپا دارند و معمولا در هيئت مديره کرسي در اختيار داشته و مشاوره مي دهند.

معمولا اين صندوق ها روي چندين کسب و کار نوپا و مخاطره پذير سرمايه گذاري کرده به اين اميد که حداقل يکي از آنها رشد و سوددهي/بازده بالايي داشته باشد که در مجموع و به طور متوازن بازده صندوق سرمايه گذاري جسورانه/مخاطره پذير متوسط يا بالا باشد .

صندوق سرمايه‌گذاري پروژه ؛

صندوق سرمايه‌گذاري پروژه ابزاري براي تأمين مالي از طريق سرمايه يا حقوق صاحبان سهام ( Equity ) است که با اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار تأسيس شده و به جمع‌آوري سرمايه از عموم و تخصيص آن به سرمايه‌گذاري در ساخت و تکميل پروژه معين اشاره شده در اميدنامه و طرح توجيهي صندوق، مي‌پردازد. در اين نوع صندوق‌ها سرمايه‌گذاران مستقيماً در منافع حاصل از اجراي پروژه سهيم مي‌شوند. هر صندوق پروژه مختص يک پروژه بوده و موضوع صندوق ساخت و تکميل پروژه و سپس پايان يافتن فعاليت صندوق و تقسيم عوايد حاصل از اجراي پروژه با توجه به ساختار پيش‌بيني شده در طرح توجيهي صندوق است.

افزايش سرمايه سريع‌تر و آسان‌تر، عدم لغو پروژه به دليل کمبود منابع مالي، امکان تأمين مالي بلند مدت، معافيت مالياتي در خريد و فروش واحدها تا زمان بهره‌برداري، وجود بازارگردان و نقدشوندگي واحدها، اطمينان از خرج‌کرد آورده نقدي سرمايه‌گذاران در ساخت پروژه و اطلاع‌رساني دقيق و به‌موقع از وضعيت مالي و فيزيکي پروژه دلايلي است که باعث مي‌شود صاحبان پروژه‌ها از صندوق پروژه استفاده کنند و سرمايه‌گذاران ترغيب شوند تا در پرتفوي سرمايه‌گذاري خود، واحدهاي سرمايه‌گذاري اين صندوق‌ها رو داشته باشند.

صندوق سرمايه‌گذاري در اوراق بهادار مبتني دارایی های قابل معامله بر طلا؛

صندوق سرمايه گذاري طلا (Gold Funds) نيز يکي از انواع صندوق هاي سرمايه گذاري قابل معامله در بورس است که در بسياري از کشورهاي دنيا وجود دارد . هدف از تشکيل و راه اندازي صندوق هاي سرمايه گذاري طلا تشکيل يک پرتفوي از دارايي هاي مبتني بر طلا است. مزايا و فوايد تشکيل صندوق هاي سرمايه گذاري طلا به شرح زير هستند :

• هدف از تشکيل و مزيت چنين پرتفوي کاهش ريسک مربوط به خريد و دارایی های قابل معامله فروش طلا است که يک سرمايه گذار معمولي ممکن است متحمل شود .
• دومين مزيت براي سرمايه گذاران خرد که شايد نتوانند يک شمش طلا بخرند،‌ مي توانند با مبلغ کمتري روي طلا سرمايه گذاري کنند، ضمن اينکه وجود پرتفوي در اين صندوق ها ريسک ضرر آنها را کاهش مي دهد .
• سومين مزيت صندوق هاي سرمايه گذاري طلا کاهش ريسک و خطرات نوسانات ناشي از بي ثباتي سياسي، اقتصادي و جغرافيايي نيز از ديگر مزاياي اين صندوق هاي سرمايه گذاري مشترک طلاست .
• چهارمين مزيت صندوق هاي طلا عدم نياز به نگهداري فيزيکي طلا و جواهرات است. بويژه اگر اين سرمايه گذاري ها روي طلا زياد باشد؛ براي مثال فرض کنيد که شما يک ميليارد روي طلا سرمايه گذاري کرديد، که نگهداري آن حداقل يک کيف کوچک نياز دارد ضمن اينکه مکاني امن نيز بايد براي نگهداري اين حجم ازطلا فراهم کنيد .

بسته به اينکه موسسان اين صندوق روي کدام يک از انواع دارايي هاي مرتبط با طلا سرمايه‌گذاري کرده باشند، بازده اين صندوق ها و ارزش اوراق اين صندوق ها متغير است .

آیا میدانید منظور از انواع مختلف دارایی ها چیست؟

انواع مختلف دارایی ها (Asset Class) چیستند؟

انواع مختلف دارایی ها به انواع سرمایه گذاری هایی که شما می‌توانید انجام دهید اشاره دارد و به پنج بخش زیر تقسیم می‌شود:

سهام: سهام شرکت های بورسی، صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس، صندوق های سرمایه گذاری مشترک سهام.

اوراق مشارکت: اوراق مشارکت شرکت های دولتی، وزارتخانه‌ها و دولت، سایر مؤسسات بزرگ و شهرداری‌ها.

کالاهای فیزیکی: فلزات گران‌بها (طلا و نقره)، انرژی (نفت خام)، ETF های کالا و ETF های ارزی.

وجه نقد: سپرده های کوتاه مدت و بلند بانکی، گواهی های سپرده بانکی

املاک و مستغلات: خرید خانه، مغازه یا هر نوع ملک دیگر یا ETF های بازار املاک.

چرا شناخت انواع مختلف دارایی ها مهم است؟

برای اینکه بتوانید به شکل هوشمندانه‌ای سرمایه گذاری کنید، ضروری است تا انواع مختلف دارایی ها، چیستی و نحوه کار آن‌ها را درک کنید. همچنین، فهمیدن اینکه سرمایه گذاری در انواع مختلف دارایی ها چه نوع ریسک هایی را برای شما به دنبال دارد، اهمیت بسیاری دارد. انواع مختلف دارایی ها سطوح متفاوتی از ریسک را با خود به همراه دارند. برای اینکه درک درستی از نحوه قرار گرفتن این دارایی ها در طیف ریسک به دست آورید، موارد زیر را در نظر بگیرید:

1. ریسک پایین: وجه نقد و معادل‌های وجه نقد نظیر حساب های سپرده های کوتاه مدت و بلندمدت بانکی و حساب‌های پس انداز، همین‌طور اوراق مشارکت شرکت های دولتی و شهرداری‌ها جزو دارایی های به حساب می‌آیند که ریسک پایینی دارند. سرمایه گذاری در این دارایی ها برای دوره‌های زمانی کوتاه مدت مناسب هستند یا از آن‌ها می‌توان در یک پرتفوی سرمایه گذاری بلندمدت استفاده کرد تا در صورت به وجود آمدن فرصت سرمایه گذاری مناسب بلافاصله از وجه حاصل از فروش این نوع دارایی های کم ریسک، از فرصت سودآور استفاده کرد. به‌علاوه سرمایه گذاری در بانک یا اوراق مشارکت برای سرمایه گذاران محافظه کار یا آن‌هایی که افق‌های سرمایه گذاری کوتاه مدتی دارند (کمتر از ۵ سال) نیز مناسب خواهد بود.
2. ریسک متوسط: صندوق هایی که در اوراق با درآمد ثابت سرمایه گذاری کرده‌اند و همین‌طور صندوق های سرمایه گذاری که به‌خوبی متنوع سازی شده‌اند، معمولاً برای سرمایه گذارانی مناسب هستند که افق سرمایه گذاری متوسطی دارند (۵-۱۰ سال) و مایل‌اند تا ریسک متوسطی را بپذیرند.
3. ریسک بالا: سهام شرکت های بورسی، صندوق های سرمایه گذاری کوچک با سرمایه متوسط، صندوق هایی که در سهام و دارایی های ریسکی سرمایه گذاری می‌کنند نمونه دارایی هایی هستند که ریسک بالایی دارند و برای سرمایه گذاران با اشتهای ریسک بالا و کسانی که حاضرند تا نوسانات احتمالی به‌شدت بالای سودهای مثبت یا منفی در بورس را بپذیرند، مناسب است. سرمایه گذاری در این دارایی ها برای سرمایه گذاران با افق زمانی بلندمدت مناسب است (بالای ۱۰ سال).

به خاطر داشته باشید که این‌ها توصیفات تقریبی بوده و نبایستی برای خریدوفروش سهام و سایر اوراق بهادار یا در نظر گرفتن میزان ریسک پذیری شما مورداستفاده قرار بگیرند.

شناخت انواع مختلف دارایی ها چه کاربردی برای شما دارد؟

شما باید انواع مختلف دارایی ها را به‌عنوان بخشی از فرآیند تخصیص دارایی و زیر سایه تحمل ریسک و افق زمانی سرمایه گذاری تان در نظر بگیرید. برای توسعه یک پرتفوی متنوع سازی شده از سرمایه گذاری ها، اولین تصمیمتان این خواهد بود که سرمایه گذاری های خود را چگونه به انواع مختلف دارایی ها تخصیص دهید.

به‌طور مثال، اگر شما یک سرمایه گذار تهاجمی باشید (به این معنی که تحمل ریسک بالایی دارید)، ممکن است تصمیم بگیرید تا ۸۰% از دارایی های خود را در دارایی های با ریسک بیشتر نظیر سهام و دارایی های فیزیکی سرمایه گذاری نمایید و ۲۰% باقی‌مانده در دارایی های کم ریسک تر همچون اوراق مشارکت و پول نقد قرار دهید. اگر شما یک سرمایه گذار محافظه کار باشید (تحمل ریسکتان پایین است)، ممکن است بیشتر سرمایه خود را به دارایی های باثبات‌تری مثل اوراق مشارکت اختصاص داده و بخش کوچکی را برای دارایی های ریسکی در نظر بگیرید. اگر افق زمانی سرمایه گذاری هدف شما تقریباً کوتاه مدت (۱-۵ سال) باشد، دارایی های با ریسک کمتر ممکن است مناسب‌تر باشند، درحالی‌که یک افق زمانی سرمایه گذاری بلندمدت (بیش از ۱۰ سال) ممکن است قبول ریسک بیشتر را توصیه کند.

پس‌ازاینکه شما بر سر تخصیص دارایی کل خود به توافق رسیدید (نسبت سهام در برابر نسبت اوراق مشارکت و سایر دارایی ها در پرتفوی شما)، سپس زمان آن است که جزئیات سرمایه گذاری در دارایی ها بپردازید و اینکه سهام کدام شرکت ها یا سپرده گذاری در کدام بانک یا صندوق را انتخاب کنید.

ما در درس‌های بعدی دوره آموزشی مفاهیم مالی به جزئیات انواع مختلف دارایی ها می‌پردازیم.

(پایان درس دوازدهم دوره آموزشی مفاهیم سرمایه گذاری)

اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش نظرات مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این مقاله در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید

2 در مورد “آیا میدانید منظور از انواع مختلف دارایی ها چیست؟”

سلام هیلدا عزیز
ممنونیم که آموزشهای مدیرمالی رو دنبال می کنید و سوالاتتون رو با ما در میان میگذارید.
برای اینکه پاسخ مناسبی برای سوال خودتون پیدا کنید، توصیه می کنیم استاندارد حسابداری شماره ۴ که مربوط به ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی هستش مطالعه بفرمایید.
سوالی که شما مطرح کردید، مربوط به موضوعات تخصصی دانش حسابداری هست و در تخصص اعضای مدیرمالی نیست.
با آرزوی موفقیت برای شما

بازار دارایی فکری

تشکیل بازار دارایی فکری به‌عنوان یکی از بازارهای نوین مالی به منظور تنوع بخشی به ابزارهای مالی جدید و ضرورت نوآوری در این ابزارها و خدمات به‌عنوان اهداف استراتژیک در بازار سرمایه از سال ۱۳۹۱ شکل گرفت و در اواخر سال ۱۳۹۲ با تدوین مقررات بازار دارایی های فکری به طور رسمی فعالیت خود را در بازار سوم فرابورس آغاز کرد. در بدو راه اندازی این بازار کارگزاری سهم آشنا با دیدگاه و رویکرد توسعه ای خود اقدامات لازم را برای حضور در این بازار شروع کرده و توانست در روز ۲۸ اردیبهشت ماه سال ۹۳ به عنوان اولین نهاد مالی اولین عرضه در بازار دارایی های فکری در بازار سوم فرابورس ایران را انجام دهد. کارگزاری سهم آشنا بهعنوان کارگزار پیشرو در زمینه بازار دارایی های فکری توانسته است با در اختیار داشتن بیش از ۶۰ درصد از عرضه ها در این بازار و همچنین بیشترین معاملات انجام شده در این بازارنقش به سزایی در راه اندازی این بازار داشته است.

لزوم راه اندازی بازار دارایی فکری

بازار دارایی فکری فرابورس که از آن با عنوان «بورس ایده» نیز یاد می‌شود، به منظور استفاده از ظرفیت های علمی در جهت پاسخگویی به نیاز بخش‌های صنعت،کشاورزی و خدمات و در راستای اجرای قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران و در جهت حمایت از حقوق فکری، معنوی و مادی اختراعات و طرح های مالکیت صنعتی شکل گرفت. حضور دارندگان حقوق مالکیت فکری در بازار دارایی های فکری می‌تواند ترتیبات لازم جهت تامین منابع مالی لازم برای تجاری سازی و عملیاتی‌کردن اختراعات و طرح ها را از یک سو فراهم آورده و از سوی دیگر پاسخگوی نیازهای صنایعی باشد که به صورت بالقوه به این اختراعات و طرح ها نیاز دارند.

بازارهای دارایی فکری بین المللی

حقوق مالکیت فکری قابل معامله در سایر کشورها عبارتند از طرح‌های فناورانه‌ای که با هدف توسعه محصول یا دانش فنی مطرح می‌شوند و ضروری است تا این‌گونه طرح‌ها، دارای یک نمونه اولیه، ماکت، مدل و یا نتایج حاصل از اجرای آزمایشی در حوزه مربوطه باشند. در خصوص طرح‌های نیمه صنعتی که علاوه بر ویژگی‌های مذکور، دارای توجیه فنی و اقتصادی نیز بوده و تأییدیه‌های معتبر و مستندات لازم را دارا باشند. معروفترین این بازارها “بـورس بین‌المللی دارایی فکری در ایالات متحـده “IPXI” بوده که به‌ عنوان یکی از بازارهای مالی دارایی فکری در زمینه کشف قیمت، انجام معاملات و توزیع اطلاعات برای دارندگان مالکیت معنوی مطرح است. محصول اولیه قابل معامله در این بورس، قراردادهای حق مالکیت است که این گواهی همچون یک برگ سهام بر اساس ارزش قیمت‌گذاری شده و پس از پذیرش در بورس، مورد معامله قرار می‌گیرد.

اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری چیست؟ اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری را می‌توان به صورت زیر طبقه‌بندی کرد:

• حق ثبت اختراع: حقی انحصاری است که در قبال اختراع ثبت شده به مخترع یا نماینده قانونی او اعطا می‌شود.
• علائم تجاری: نشانه شاخصی است که معرف کالاها یا خدمات معین ایجاد شده توسط شخص یا شرکت خاصی است.
• طرح‌های صنعتی: طرح صنعتی جنبه تزئینی یا زیبایی‌شناسی کالا را نشان می‌دهد. طرح می‌تواند شامل خصوصیات سه بعدی مثل شکل کالا یا خصوصیات دوبعدیی مانند الگوها، خطوط و رنگ باشد.
• حق انحصاری اثر: عبارت از حقوق اعطا شده به پدیدآورندگان آثار و کارهای ادبی و هنری است.
• سایر موارد: شامل انواع ارقام گیاهی، نوآوری، علائم جغرافیایی، مالکیت صنعتی، تحقیق بنیادی و کاربردی، اختراعات و غیره.

روش های نقل و انتقالات اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری در فرابورس

در حال حاضر نقل و انتقالات انواع اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری شامل انواع اوراق گواهی ثبت اختراع، طرح صنعتی و علائم تجاری از طریق بازار سوم فرابورس ایرانن را می‌‌‌توان در ۴ گروه دسته‌‌‌بندی نمود:
نوع اول) عرضه اوراق بهادار شرکتهای سهامی خاص مبتنی بر دارایی فکری
ثبت یک شرکت جدید با شخصیت حقوقی «سهامی خاص» و مطابق با «اساسنامه نمونه فرابورس» نزد مرجع ثبت شرکت‌ها، توسط کارگزاری سهم آشنا و ارائه کپی کامل از اسناد ثبتی شرکت به فرابورس.
انتقال مالکیت حق اختراع مورد عرضه به شرکت ثبت شده فوق و ارائه تعهدات لازم، از طریق تنظیم سند در دفترخانه اسناد رسمی.
ارزش‌گذاری «سهام شرکت»، در صورت تمایل عرضه‌‌‌کننده، که تنها می‌‌‌تواند توسط کارگزاری سهم آشنا صورت پذیرد.
ارائه آگهی روزنامه رسمی در خصوص اعضای هیئت‌‌‌مدیره شرکت.
ارائه سند انتقال مالکیت دارایی فکری تنظیم شده در دفترخانه اسناد رسمی شامل شرح نقل و انتقال و تعهدات مربوطه.
ارائه کلیه مدارک مورد نیاز برای عرضه سهام شرکت سهامی خاص مبتنی بر دارایی فکری از طریق کارگزاری سهم آشنا و عرضه سهام شرکت پس از موافقت کمیته عرضه از طریق بازار سوم فرابورس.
اعلام معامله انجام ‌‌‌‌‌‌شده به مراجع مربـوطه توسط فرابورس.
نوع دوم) عرضه مستقیم و بی‌‌‌واسطه اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری
در این مرحله لازم است تا درخواست واگذاری و انتقال قطعی و همیشگی کلیه حقوق ناشی از ثبت دارایی فکری توسط کارگزاری سهم آشنا بر اساس «دستورالعملل سپرده‌گذاری و معامله اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری در فرابورس ایران» و مبتنی بر «دستورالعمل اجرایی معاملات مبتنی بر مذاکره اوراق بهادار در فرابورس ایران» به فرابورس ارائه شده و انجام انتقال قطعی و همیشگی دارایی فکری نیز از طریق بیع یا صلح حق مالی و بر اساس تشریفات لازم جهت انتقال قطعی و همیشگی حقوق مذکور به خریدار یا خریداران جدید صورت پذیرد.
نوع سوم) عرضه حق بهره‌‌‌برداری اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری برای مدت زمان معین
در این مرحله لازم است تا درخواست واگذاری حق بهره‌‌‌برداری از حقوق دارایی فکری در مدت زمان معین توسط کارگزاری سهم آشنا بر اساس «دستورالعملل سپرده‌گذاری و معامله اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری در فرابورس ایران» و مبتنی بر «دستورالعمل اجرایی معاملات مبتنی بر مذاکره اوراق بهادار در فرابورس ایران» به فرابورس ارائه شده و انجام معامله نیز در قالب قرارداد معاوضه یا صلح و بر اساس تشریفات لازم جهت واگذاری حق بهره‌‌‌برداری از حقوق مذکور به خریدار یا خریداران جدید صورت پذیرد.
نوع چهارم) عرضه حق بهره‌‌‌برداری اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری برای مقدار معین
در این مرحله لازم است تا درخواست واگذاری حق بهره‌‌‌برداری از حقوق دارایی فکری با تیراژ معین توسط کارگزاری سهم آشنا بر اساس «دستورالعمل سپرده‌گذاری وو معامله اوراق بهادار مبتنی بر دارایی فکری در فرابورس ایران» و مبتنی بر «دستورالعمل اجرایی معاملات مبتنی بر مذاکره اوراق بهادار در فرابورس ایران» به فرابورس ارائه شده و انجام معامله نیز در قالب قرارداد معاوضه یا صلح و بر اساس تشریفات لازم جهت واگذاری حق بهره‌‌‌برداری از حقوق مذکور به خریدار یا خریداران جدید صورت پذیرد.

عرضه اختراعات و یا طرح ها در فرابورس

مخترعان و صاحبان حقوق مالکیت معنوی که قصد تأمین مالی برای راه‌اندازی طرح‌های خود از طریق بازار دارایی فکری را دارند، می توانند پس از ثبت حقوق مالکیت معنویی خود نزد مراجع ثبت قانونی اعم از اداره کل مالکیت صنعتی به کارگزاری سهم آشنا مراجعه و درخواست خود را برای حضور در این بازار ارائه کنند.

مدارک مورد نیاز جهت پذیرش اختراعات و طرح های در فرابورس:

متقاضیان می بایست مدارک زیر را به کارگزاری سهم آشنا ارایه دهند:

• اوراق شناسایی مخترع طرح
• اوراق شناسایی مالک حقوق مادی ناشی از دارایی فکری (شخص حقیقی یا حقوقی)
• اوراق مربوط به ثبت دارایی فکری نزد مرجع ذیصلاح ثبت کننده.

مراحل انجام معامله در کارگزاری سهم آشنا برای مالکین اختراعات و طرح ها بدین شرح است: