صفر تا صد چالشهای یک دختر جوان برای زندگی مجردی
در همین ارتباط روزنامه شهروند از زبان سیمین برادران، چالشهای یک دختر مجرد برای اجارهخانه مناسب که دغدغه بزرگی برای افرادیست که در این شرایط زندگی میکنند را بررسی کرده است.
شاید زندگی مجردی برای خیلی از جوانها نوعی فانتزی ایام شباب به حساب بیاید. شاید حس کنند یکی از راههای رسیدن به استقلال این باشد که مجردی در خانهای اسکان یابند و به تنهایی تصمیمات زندگی روزمره را بگگیرند و ادامه حیات دهند.
در همین ارتباط روزنامه شهروند از زبان سیمین برادران، چالشهای یک دختر مجرد برای اجارهخانه مناسب که دغدغه بزرگی برای افرادیست که در این شرایط زندگی میکنند را بررسی کرده است.
در این گزارش آمده:
اجارهنشین که باشی هر سال اسباب و وسایلت را روی دوشت میگذاری و سری به املاک محلههایی میزنی که پولت کفاف زندگی در آنجا را بدهد. هر سال هم که ارزش پول آب برود و تورم غوغا کند، ناچاری محله به محله پایینتر بروی. مجرد هم که باشی اوضاع حسابی بیخ پیدا می کند؛ توجه به میزان تاریکی خیابان در شب، پذیرش سکونت خانم مجرد از سوی مالک یا امنیت منطقه برای تردد را کنار که بگذاری، هزینه رفتوآمد به محل کارت را هم باید چرتکه بیندازی و سر آخر چند محله را انتخاب کنی.
صبح از خواب بیدار میشوی و به محله مورد نظرت سری میزنی تا خانهای ٤٠ متری با امکانات استاندارد را اجاره کنی.
کمتر مشاور املاکی زودتر از ده و نیم تا ١١ صبح قفل مغازه خود را باز میکند. مشکل آنجاست که تو هم باید با سرعت به همه املاکیهای محل که در هر خیابان حداقل ٦ مشاور وجود دارد، سر بزنی و از خانهها بازدید کنی، چراکه تا قبل از ساعت ١٣ کرکره مغازههایشان پایین می آید و تا ساعت پنج و نیم باید سرگردان باشی که دوباره بتوانی به پرسوجو ادامه بدهی.
البته اگر چهارشنبه باشد که تا روز شنبه بلاتکلیف هستی، چراکه از هر خانهای اجازه بازدید وجود ندارد، مگر خانه تخلیهشده! شبها هم باید تا قبل از ساعت ٢١ پرس وجوها را کرده باشی وگرنه بعد از این ساعت باید راهی خانه شوی و برای فشار مضاعف فروش در بورس روز آینده دوباره به خانهگردی بروی. بیشتر این بنگاههای املاک هم پس از اینکه به نتیجه نمیرسی شماره تماس میگیرند، اما شاید تنها چند درصد از این املاکیها با شما تماس بگیرند. هر یک از املاکیها کیسهای متفاوتی دارند و موارد آنها هر روز با روز دیگر چه از نظر قیمت و چه از نظر امکانات متفاوت است.
قیمت بالا، امکانات کم؛ خانه مناسب مجرد
به اولین املاکی در مرکز شهر وارد شدم. آقای مشاور هیچ نگفت. دیالوگ از پیش آماده شدهای داشتم. با رهن و اجاره مشخص بهدنبال خانه ٤٠ متری هستم. خانهای مرتب که راحت بتوان زندگی کرد. پاسخها همه مشابه هم است. «پول بیشتری نداری؟ »
فرقی نمیکند چه مقدار پول داری، همیشه پولت کم است و همیشه باید پول بیشتری کنار بگذاری.
«چون مجرد هستی قاعدتا صاحبخانهها کمتر میپذیرند خانه را دست شما بدهند، اما چون موجه هستی باید ببینم چه میتوان کرد. باید پول بیشتری بدهی تا صاحبخانه هم رضایت داشته باشد. »
اولین املاک، دومین املاک و بسیاری دیگر از بنگاه ها؛ رویه همین است. به مجرد خانه با قیمت مناسب نمیدهند. تنها خانهای را پیشنهاد میدهند که برای زندگی یک خانواده دو نفره مناسب نیست. پلههای زیاد، نداشتن پارکینگ و انباری یا خانهای بههمریخته. وقتی هم به قیمت با توجه به امکانات اعتراض میکنی پاسخ یکی است؛ «مجرد هستی بهتر از این میخواهی چه کار؟ مگر مهمان داری یا کسی رفتوآمد دارد که برایت مهم است؟»
اما داستان مراجعه دختر مجرد به املاکیها به اینجا ختم نمیشود.
برداشت اول: تحقیر به دلیل کمبود بودجه
مشاور: شما پول خیلی کمی داری. با این بودجه خانهای ندارم. واقعا میخواهی با این پول یک خانه ٥٠ متری داشته باشی؟ در این محل نگرد پیدا نمیکنی.
مشاوران اطرافتان با این بودجه حداقل پنج خانه به من نشان دادند چطور میگویید پیدا نمیشود؟
مشاور: گرچه به فشار مضاعف فروش در بورس نظر موجه میآیی، ولی مجردی. با این پولها سمت املاک ما نیا. مگر اینکه منطقه پایینتر بروی. میخواهی برایت کنار اتوبان را هماهنگ کنم بروی بازدید. بیا خانه را ببین ضرر ندارد.
و این جاست که تو با خودت فکر می کنی مجرد که باشی، دختر که باشی باید غرامت مضاعف بپردازی بابت پیدا کردن یک سرپناه امن.
برداشت دوم؛ خانههای کثیف، عایدی مجردها
اما همه اینگونه نیستند. برخی خانهها به مرحله بازدید هم میرسی. صاحبخانه تنها دورتادور پذیرایی را سرامیک کرده و وسط پذیرایی سیمان است. کابینتها در حد آبدارخانههاست. اسمش را میگذارند آشپزخانه ضعیف!
این خانه را با قیمت خیلی کمتر در سایتهای نیازمندی دیدهام. چرا اینقدر قیمت را بالا بردهاید؟
مشاور: «مجرد هستی باید پولی بدهی که فشار مضاعف فروش در بورس صاحبخانه اعتراضی نکند. کولر و پکیج را هم خودت باید تعمیر کنی. مستاجر قبلی برای این پنجره پشهبند زده است. صاحبخانه گفته است که مستاجر بعدی باید هزینه اش را متقبل شود.»
کابینتها زنگزده و تعدادش هم بسیار کم است. شاید پکیج خانه هم ٢٠ سالی باشد عوض نشده. انگار صاحبخانه کلید را از مستاجر قبلی میگیرد و بدون اینکه سری بزند به بعدی میدهد. هیچ نظارتی بر وسایل خانه ندارد.
با دلخوری خانه را ترک میکنی و به بنگاه دیگری سر میزنی.
برداشت سوم؛ افزایش قیمت به علت افزایش متقاضی
«این همان خانهای است که من دنبالش هستم. نزدیک محل کارم است و ترافیک کمی خواهم داشت.» همزمان چند نفر دیگر هم پشتسرم از خانه بازدید کردند و همگی مجردند.
مشاور: «خانم سریعتر تصمیم بگیر باید الان بیعانه بگذاری وگرنه به این افراد خانه را اجاره میدهم.»
به املاک سری میزنم تا بیعانه را بدهم و با خیال راحت اسبابکشی کنم.
مشاور: «خانم قیمت کمی بالاتر رفته است. مشکلی ندارید؟ آخر دو نفر پشت سر شما آمدند و حاضر شدند با قیمت بالاتر خانه را اجاره کنند.»
-رهن و اجاره هم قابل تبدیل است؟
مشاور: «اگر بخواهید تبدیل کنی باید بیشتر از عرف پول بدهی. بهازای ١٠میلیون، ٣٠٠هزار تومان محاسبه نمیشود.»
با عصبانیت املاکی را ترک میکنی.
برداشت چهارم: تفکیک امکانات خانه
خانه مناسبی را پیشنهاد میدهند، اما اگر پارکینگ یا انباری میخواهید باید برای هر کدام، یکمیلیون تومان روی اجاره بگذارید. برخی صاحبخانهها امکانات خانه را هم میفروشند تا پول بیشتری به دست بیاورند.
برداشت پنجم: دردسرهای مجردی
بالاخره از یکسری خواستههایت دست میکشی تا خانه نیمهمناسبی پیدا کنی.
مشاور: «مالک میخواهد تصویری با شما صحبت کند تا ببیند چقدر موجه هستی. لطفا تصویر مدارک شغلیت را هم برای مالک واتسآپ کن تا خیالش جمع شود موجه هستی و سرکار میروی. »
با مالک صحبت میکنی. شرطش این است که تنها پدر و مادرت در خانه رفتوآمد داشته باشند. حتی همکاران دختر هم نباید بیایند.
مالک: «تقصیر من نیست مدیر ساختمان این شرط را گذاشته است. اگر این کار را نکنی اینقدر اذیتت میکنند تا مجبور شوی زودتر از موعد خانه را ترک کنی و بروی. حیوان خانگی هم ممنوع است. صدای تلویزیونت را هم فشار مضاعف فروش در بورس زیاد بالا نبر. راستی کارمند پرمشغلهای که زیاد خانه نیستی. درست است؟»
من اصولا خانه نیستم.
مالک: «ایرادی ندارد فقط نحوه رفتوآمد هم باید در قرارداد قید شود تا بعدا برای همسایهها مشکلی ایجاد نشود. چون مجرد هستی و من خانه به مجرد نمیدهم، حالا چون املاک گفته است ایرادی ندارد. مدارکت را بفرست تا ببینم چه میشود انجام داد.»
تصویر واتسآپ را قطع میکنی و با بیان اینکه نیم ساعت دیگر خبر قطعی را میدهی بنگاه معامله املاک را ترک میکنی.
برداشت ششم: قانونهای جدید مالک و مستاجر
برخی از مالکان هم قوانین جالبی برای خود دارند. یکی از آنها درخواست افزایش قیمت رهن را برای ٦ ماه دوم داشت، اما پس از اینکه بدانند تو ناچار به پذیرش هستی میخواهند علاوه بر مبلغ رهن، اجاره را هم برای٦ ماه دوم افزایش دهی. اما یکباره با خودت فکر میکنی هر چه پسانداز میکنم هر ٦ ماه یکبار توسط مالک خانه بلعیده میشود.
برداشت هفتم: بر بساطی که بساطی نیست
امکانات اشتباهی را قالب میکنند. به اسم طبقه سوم تو را طبقه چهارم بدون آسانسور میکشانند. میگویند انباری دارد، اما پای قرارداد متوجه میشوی چنین امکاناتی وجود ندارد. به عنوان پارکینگ تو را به بازدید خانه میکشانند، اما در پاسخ میگویند منظورمان این است که کنار خیابان جای پارک پیدا میشود و تو باید از خواستههایت عدول کنی.
برداشت هشتم: سلطان آپارتمان
جایی میرسی که خسته میشوی و سر قیمت با املاکیها بحث میکنی که شما قیمتها را بالا بردهای.
مشاور املاک: «من فردی را میشناسم که در همین منطقه ١٢٠ واحد دارد و یکباره ٤٠ واحد را در سایت آگهی میکند و قیمت منطقه را بالا میبرد.»
برداشت نهم: کمیسیون بالا به دلیل ارزانی خانه
خانهای ارزان نصیبت میشود و پس از بازدید با مشاور املاک تماس میگیری که میخواهی قرارداد بنویسی.
مشاور: «در جریان هستید خانه به دلیل اینکه ارزان است کمیسیون چهار برابر قیمت مصوب است که باید پرداخت کنید. ایرادی ندارد؟»
خب قیمت تمامشده خانه در این صورت اختلاف کمی با سایر خانهها دارد. چرا اینقدر زیاد؟
مشاور: «مالک خانه را ارزان داده و خودش نمیخواهد کمیسیون بدهد. به علاوه چون فایل انحصاری ماست و به کسی از همکاران نمیدهد قیمت کمیسیون بالاتر است. حتما کد رهگیری هم میخواهید؟»
بله، کد رهگیری باید داشته باشد.
مشاور: «برای کد رهگیری خودتان باید مبلغ را پرداخت کنید. موردی ندارد؟»
با تعجب هر چه تمامتر تلفن را پایان میدهی و میروی سراغ سایرین.
برداشت دهم: مراجعه به سایتهای خرید و فروش خانه
وقتی به املاکیها سر میزنی خانه با قیمت دلخواهت به تعداد انگشتان دست هم نیست، اما همین قیمتها را در سایتهای خرید و فروش و اجاره خانه پیدا میکنی. خب یک رویه هم جستوجو در این سایتهاست تا با مهندسی معکوس بتوانی املاکی خوشانصاف را پیدا کنی و به خانه مورد نظرت برسی. اما همه این آگهیها درست نیست. وقتی با خیلی از این آگهیدهندهها تماس میگیرید املاکیهایی هستند که قیمتهای رویایی گذاشتهاند، اما تنها دقایقی بعد از ثبت آگهی که تماس میگیرید عنوان میکنند که مورد موجود اجاره داده شده است و حالا روی موارد دیگر تمرکز داشته باش. برخی گمانهزنیها اما به این نکته اشاره دارد که برخی از آگهیها درست نیست و برای جلب مشتری آگهیهای فیک زده میشود.
برداشت آخر؛ پیشنهاد عجیب
اما همیشه املاکیها و مالکان کار را خراب نمیکنند. در آخرین موردی که مشاهده شد تبلیغی با یکسوم قیمت معمول در سایتهای نیازمندی توجه را به خود جلب کرد.
خانهای بسیار زیبا، دو خواب و با امکانات در منطقه غرب تهران با قیمت پایین. آگهیدهنده «شخصی» بود و فقط میخواست به فرد موجهی خانه را اجاره دهد. زمان بازدید هم یک ساعت مشخص در سه روز آینده عنوان شده بود. بعد از پیامی که به صاحبخانه درجشده در آگهی دادم، اصرار بر حضور به تنهایی در ساعت خاصی از بازدید داشت و عنوان میکرد طی چند دقیقه نزدیک ٢٠نفر تماس گرفتند و باید سر ساعت بیایی تا خانه اجاره نرود. برایم عجیب بود و به قصد پیگیری چنین مورد عجیبی روز موعود تماس گرفتم، تلفن خاموش و واتسآپ پاک شده بود. تصور کردم باید آگهی دروغینی باشد. پیامک دادم، اما صاحبخانه پس از چند ساعت با الفاظ رکیک عنوان کرد که چرا همان روز و ساعت تنهایی به محل نیامدی.
پلان آخر
پلانهای بالا تنها گوشهای از روایت دختر مجردی است که میخواهد خانه مناسبی کرایه کند. اما در این میان برخوردهای جالبی با مشاوران املاک که بعضا قدیمی محل بودند، وجود داشت. املاکیهایی که تمام تلاش خود را برای پیداکردن مورد مناسبی کردند و با نگرانی دنبال موارد خوب میگشتند و صاحبخانههایی که سعی کردند منصفانه رفتار کنند و معتقدند با هر دست که بدهی با همان دست پس میگیری. این صاحبخانهها معتقدند مستاجر خوب را باید تا سالیان زیادی در همان خانه نگه داشت تا دو طرف ماجرا منتفع شوند که البته تعدادشان کم نیست.
تغییر عجیب ثبت سفارش های زیر ۳۰۰ دلار به گوشی های بالای ۶۰۰ دلار!
در ماه های اخیر برخی از شرکتهای واردکننده با ویرایش های غیر قانونی و غیر مجاز ثبت سفارش کالاهای زیر ۳۰۰ دلار نظیر A۱۲,A۱۳,… ، لوازم جانبی و تبلت و. که کالای معمول مورد نیاز اکثریت دهکهای پایین.
گروه اقتصادی: رانت خواری بیماری مهلکی که به جان اقتصاد ایران افتاده است و آثار و پیامد های شومی هم چون انحصار و انباشت ثروت، فقر و پیدایش اختلاف معیشتی و کاهش رفاه را به دنبال دارد، در چنین حالتی این قشر ضعیف هستند که فشار مضاعف این بیماری را متحمل خواهند شد.
به گزارش بولتن نیوز به نقل از اقتصاد انلاین، آگاهی افکار عمومی می تواند سد محکمی در برابر ظهور، تشدید و توسعهطلبی رانتی در جامعه ایجاد کند و با ایجاد محدودیت و فشار بر گروه های صاحب نفود باعث قطع این زنجیره رانت شود.
این بار رانت در بازار ۴ میلیارد دلاری واردات تلفن همراه ما را به بررسی بیشتر در این زمینه واداشت شرکت های که در روزها و ماه های اخیر با ویرایش ثبت سفارش کالاهای زیر ۳۰۰ دلار نظیر A۱۲,A۱۳,…، لوازم جانبی و تبلت و. که کالای معمول مورد نیاز اکثریت دهکهای پایین جامعه است به گوشیهای بالای ۶۰۰ دلار (به دلیل اینکه بانک مرکزی کالای بالای ۶۰۰ دلار یا سری نوت و Z و با گوشیهای آیفون را ستارهدار کرده بود تا از واردات بیجا و بیرویه آن جلوگیری شود) تغییر داده و اقدام به واردات گوشیهای گرانقیمت که فقط دهکهای بالای جامعه امکان خرید آن را دارند نموده و صرفاً بهجهت زیادهخواهی و منفعتطلبی مانع از واردات گوشیهای مورد نیاز طبقه متوسط شدهاند.
در تاریخ ۱۴ /۹ /۱۴۰۰ لیستی از سوی انجمن واردکنندگان تلفن همراه منتشر شده که در این لیست میزان واردات شرکت های واردکننده تلفن همراه در سال های ۹۸،۹۹ و۱۴۰۰ اعلام شده است. لیستی پر از ابهام که متاسفانه به نظر می رسد از دید نهادهای نظارتی پنهان مانده است.
شرکت اول لیست، بیشترین میزان ارز اختصاصیافته به موبایل کشور را در انحصار خود درآورده و بیشاز ۳۰ درصد بازار ۴ میلیارد دلاری کشور را از طرق مختلف در اختیار گرفته است و متاسفانه در اتفاق عجیب ویرایشهای عجیب زیر ۳۰۰دلار به بالای ۶۰۰دلار هم حضور پررنگ داشته و نزدیک به ۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/ ۱ دلار به تنهایی واردات انحصاری داشته است. انحصاری که با حذف بازار رقابتی، پیامدهای چون ورشکستگی شرکت های جوان و نوپا، بیکاری و کاهش اشتغال را به همراه داشته است.
در مورد شرکت دوم لیست واردکنندگان نیز پرواضح است که با هیچ منطقی پس از اعمال قانون بررسی میانگین ۲ سال گذشته در سال ۹۹، امکان صعود از جایگاه ۴۱ م در سال ۹۸، به جایگاه ۹ ام در سال ۹۹ و پساز آن در جایگاه دوم واردات در سال ۱۴۰۰ را نداشته است (براساس لیست منتشرشده توسط انجمن واردکنندگان).
این شرکت در سال ۱۴۰۰ بهوسیلهی اتفاق عجیبی که در اداره صنعت و معدن شهرستان کرمانشاه صورت گرفت میزان واردات خود را افزایش داد و در آخرین اتفاق امسال علیرغم نیاز مردم به گوشی های اقتصادی از ارز نیماییِ اختصاصیافته شده جهت واردات این کالاها استفاده کرده و بهجای کالاهای مورد نیاز طبقه ی متوسط مردم با ویرایشهای غیرقانونی اقدام به واردات آیفون نموده و ارز نیمایی تخصیصیافته جهت کالاهای مورد نیاز دانشآموزان و عامه مردم را صرف سود خود کرده است.
شرکت دیگری که در سال ۹۸ و ۹۹ در جایگاه واردات ۲۶ ام بوده با اتفاق عجیب که از اداره صنعت و معدن کرمانشاه صورتگرفته است در زمان محدودی به میزان قابلتوجهی ارز دریافت نموده و واردات خود را به جایگاه ششم رسانده است.
در لیست مذکور نام شرکت هایی هم به چشم می خورد که در ماجراهای ارز ۴۲۰۰ تومانی سال ۹۷ هم حضور داشته که متاسفانه با برخی اقدمات از اجرای قانون گریختند. عدهای در شرایط مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم و التهابات بازار، با استفاده نابجا از شرایط به دنبال منافع خود هستند از این رو مردم انتظار دارند دستگاههای مسئول در مقام مطالبه حقوق مردم با این تخلفات برخورد جدی داشته باشند و با قاطعیت راه تکرار و بروز آن را سد کنند.
موارد ذکر شده نمونه های اظهر من الشمس در لیست مذکور می باشد که تلنگری برای بررسی بیشتر این لیست از طرف نهاد های نظارتی می باشد.
نزدیک به پنجاه شرکت که بیشاز ۸۰ درصد سهم واردات را با استفاده از قانون سابقه در انحصار خود دارند امروز پرونده تخلفات متفاوت و متعددی در واردات کالای بالای ۶۰۰ دلار درحال بررسی دارند و به همین دلیل فعلا امکان واردات ندارند. حالآنکه بیشاز ۴۰۰ شرکت مجوز واردات موبایل دارند که از این میزان حداقل ۱۰۰ شرکت زیرساخت مناسبی جهت واردات و ارائه خدمات پساز فروش مناسب به مصرفکننده را دارد اما به دلیل رانتی که ۱۵ شرکت واردکننده اول لیست واردکنندگان تلفن همراه به وسیله قانون اعمال سابقه دارند عملاً امکان فعالیت و رشد ندارند و محکوم و ورشکستگی و خروج از بازار هستند.
نکته جالبتوجه دیگر در این بین حضور نام مسئولان انجمن واردکنندگان تلفن همراه در پرونده های مختلف می باشد. رییس انجمن واردکنندگان که مدیرعامل یکی از شرکتهای ستاره دار در مورد واردات گوشی های آیفون است و همینطور دبیر انجمن واردکنندگان که قائممقام مدیرعامل شرکت آرکا تجارت بیستون می باشد از واردکنندگان آیفون و همین طور با افزایش عجیب سابقه واردات میباشد که سعی در تطهیر ماجرا دارند.
در پایان طبق بررسی انجام شده در حوزه تلفن همراه، حدود ۴۰۰ شرکت امکان واردات دارند که متاسفانه به دلیل انحصارطلبی ۱۵ شرکت اول لیست واردکنندگان امکان و اجازه واردات ندارند.
و لازم به ذکر است در این حوزه شرکتهایی که زیرساخت خدمات پساز فروش و توان مالی امکان تامین کالاهای مورد نیاز مصرفکنندگان را دارند بسیارند.
امید است با مبارزه جدی با فساد اقتصادی، حذف انحصار و شفافیت شاهد گشایش بستر فعالیت سایر فعالین این حوزه باشیم که افزایش کیفیت خدمات، افزایش دسترسی اکثریت جامعه به کالای با کیفیت، قیمت رقابتی و جلوگیری از هدر رفت منابع ملی را در پی خواهد داشت.
مین انرژی
ساعت24- آیا ایران از تبعات صعود قیمت انرژی در جهان مصون میماند؟ پاسخ بسیاری از فعالان اقتصادی و کارشناسان به این پرسش منفی است. آنها میگویند که صعود قیمت انرژی بیش از هرچیز هزینه حملونقل کالا در بازار جهان را افزایش خواهد داد و ایران که درگیر تحریمها و دورزدن مسیرهای متداول حمل کالاست، به صورت مضاعف این افزایش هزینه حمل کالا را تجربه میکنند. آنها همچنین به افزایش هزینه تمامشده انواع کالا پس از صعودیشدن قیمت انرژی اشاره کرده و میگویند ازآنجاکه اغلب صنایع ایران مونتاژکار هستند، هزینههای تمامشده تولید کالا در ایران دوباره صعود خواهد کرد.
هرچند برخی دیگر از کارشناسان تأثیر بحران انرژی بر بازار انواع کالا را چندان بالا نمیدانند و برخی دیگر تأثیر صعود قیمت انرژی بر کالاهای مختلف را متفاوت میدانند اما درحالحاضر اتحادیه اروپا نرخ تورم انرژی را بالای ۴۰ درصد اعلام کرده و برخی کشورهای اروپایی خبر میدهند که پس از صعود قیمت انرژی، نرخ تورم شان دورقمی شده است.
نرخ تورم انرژی از ۴۰ درصد عبور کرد
براساس آخرین آمارهای منتشرشده از سوی مرکز آمار اتحادیه اروپا، افزایش قیمت جهانی حاملهای انرژی نرخ تورم بخش انرژی اتحادیه اروپا را به بالای ۴۰ درصد افزایش داده است. قیمت گاز با افزایش بیش از ۵۱ درصدی بیشترین نقش را در افزایش تورم بخش انرژی اروپا داشته و بعد از آن سوختهای مایع با ۴۵ درصد و برق با حدود ۳۰ درصد قرار دارند.
با توجه به اینکه افزایش قیمت حاملهای انرژی نقشی اساسی در افزایش قیمت هزینههای بخش تولید و مصرفکنندگان در اروپا دارد، نرخ تورم عمومی نیز در اتحادیه اروپا در آستانه دورقمیشدن قرار گرفته است.
درواقع قیمت انرژی و برخی اقلام غذایی بهواسطه جنگ بین روسیه و اوکراین و نیز واکنش دیگر تولیدکنندگان به این واقعه افزایش یافته است و این افزایش به سایر کالاها هم منتقل شده و قیمت بسیاری از کالاهای دیگر را هم افزایش داده است. تا جایی که در ماههای اخیر، تورم محاسبهشده برای بسیاری از کشورها رکوردهای جدیدی به خود دیده است.
بااینحال بنا به گفته کارشناسان و فعالان اقتصادی تبعات این بحران محدود به اروپا نخواهد بود و همه جهان خود را برای رویارویی با تورم ناشی از آن آماده میکنند.
مواد اولیه و کالاهای وارداتی بهزودی گران میشوند
علیرضا کلاهیصمدی، رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی، در گفتوگو با «شرق» درباره تورم پیشروی کالاهای وارداتی ایران، میگوید: بهطورکلی شاهد تورمی عمومی در دنیا هستیم و قیمت تجهیزات صنعتی و بسیاری از کالاهایی که وارد میکنیم، افزایش پیدا کرده است. تورم انرژی نیز به خودی خود خاص تلقی میشود، چون همواره موجب افزایش تورم عمومی میشود. به این دلیل که هر فعالیت اقتصادی فشار مضاعف فروش در بورس انرژی لازم دارد از حملونقل مواد اولیه و تجهیزات برای مونتاژ تا خود فعالیتهای ساخت و تبدیل کالاهای صنعتی همه انرژیبر هستند. این یعنی قیمت محصولات وارداتی ما بار دیگر اثر خواهد پذیرفت ولی طبیعتا کالاهایی که مستقیم به نفت و سایر انواع انرژی وابسته هستند تورم قیمتی بیشتری تجربه میکنند.
این عضو اتاق بازرگانی اعتقاد دارد که ایران فشار مضاعف فروش در بورس امروز درحال پرداخت تاوان اشتباهات و بیبرنامگیهای اقتصادی است؛ چراکه برعکس تمام همسایههای جنوبی ایران که از جهش قیمت انرژی منتفع میشوند و درحال تجربه یک شکوفایی اقتصادی هستند، به علت ندانمکاریهای 20ساله و عدم سرمایهگذاری در زمینه نفت و گاز، در کنار نبود برنامهریزی برای تهیه امکانات فروش برق و گاز و. و حتی تولید رمزارز، ایران نتوانسته فشار مضاعف فروش در بورس از آخرین دوران رونق سوختهای فسیلی بهرهمند شود.
به گفته کلاهیصمدی ایران در حوزه پتروشیمی که انرژی در آن مادهای اولیه محسوب میشود، هم واردکننده و هم صادرکننده است، ولی به علت نداشتن استراتژی توسعه متوازن، در توسعه زنجیره ارزش پتروشیمی موفق نبوده و ارزش افزوده تولیدات ایرانی بسیار پایین است. این در حالی است که متوسط قیمت صادرات کشور عربستان صعودی 50 درصد بیشتر از ایران و متوسط قیمت صادرات کره جنوبی حتی به سهبرابر ایران میرسد.
او تأکید میکند: بنابراین واردات ایران گرانتر خواهد بود اما اینکه شیب افزایش قیمت کالاهای صادراتی ایران بیشتر بوده یا کالاهای وارداتی را دقیق نمیدانم.
به گفته رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی، در مقابل ایران در کامودیتیهای انرژیبر مثل فلزات و. بیشتر صادرکننده است تا واردکننده. ضمن اینکه هرچه کالایی از نظر فناوری پیچیدهتر شود، مصرف انرژی آن کاهش پیدا میکند، ایران هم بیشتر واردکننده کالاهایی با پیچیدگی و فناوری بالاتر است.
کدام کالاها بیشتر از تورم انرژی متأثر میشوند؟
محمدرضا نجفیمنش، دبیر انجمن سازندگان قطعات خودرو نیز نظری مشابه کلاهی صمدی دارد.
او به «شرق» میگوید مسلما اگر خود انرژی در تولیدات بهعنوان ماده اولیه لحاظ نشود، ممکن است نقش چندانی در قیمت کالا نداشته باشد و چندان احساس نشود اما درباره کالاهایی که انرژی ماده اولیه آنهاست، تأثیرگذاری و افزایش قیمت چشمگیر است، مثلا پتروشیمیها که نفت مادهاولیهشان است، قیمت محصول نهاییشان افزایش پیدا میکند، ولی در همین زمان شاهدیم که کالایی مثل فولاد، با اینکه انرژی در تولیدش نقش پررنگی دارد، دچار کاهش قیمت شده است.
نجفیمنش ادامه میدهد: پس قیمت کالاهایی که انرژی در فرایند تولید آنها نقش دارد، چندان افزایش نخواهد یافت اما جایی که بهعنوان مواد اولیه است، موجب افزایش قیمت کالا میشود و درواقع وضعیت صنایع مختلف بسیار متفاوت پیش خواهد رفت و نمیتوان یک حکم کلی برای آن صادر کرد.
به باور او با افزایش قیمت انرژی مؤثر در فرایند تولید برای مثال افزایش قیمت برق کارخانههای خارجی، قیمت محصول نهایی تأثیر چندانی نخواهد پذیرفت، چون کل تأثیر برق در تولید یک تا دو درصد است، با این فرض با 10 درصد افزایش قیمت برق، تأثیر برق در قیمت نهایی بهجای یک درصد، حدود 1.1 درصد خواهد شد که اصلا احساس نمیشود.
آنطورکه نجفیمنش میگوید خلاف آنچه گاه در داخل به گوش میرسد، افزایش چندده برابری قیمت انرژی و برق در کشورهای اروپایی اغراقآمیز است و افزایش قیمت به اندازهای نیست که در قیمت نهایی تولید چندان احساس شود. ضمن اینکه نوسانات در بازار جهانی همیشه بوده و خواهد بود و درنهایت بازار خود را بالانس و متعادل خواهد کرد.
افزایش قیمت حملونقل کالا از پاییز پیشرو
مهدی پورقاضی، رئیس سابق کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی تهران، معتقد است تورم کالاهای وارداتی دور از انتظار نیست.
او به «شرق» توضیح میدهد: قیمت جهانی انرژی بالا رفته و به تبع آن تمام کالاها از کالاهای صنعتی تا کشاورزی دچار افزایش قیمت میشوند. این افزایش قیمت حتی روی قیمت خدمات هم اثر خواهد داشت، اما بیش از همه تأثیر خودش را در حملونقل خواهد گذاشت و با توجه به این شرایط گرانی اجتنابناپذیر خواهد بود و نمیتوان کالاها را با قیمت قبل تهیه کنیم.
از نگاه او تمام کالاهای وارداتی گران شده و بیشک در داخل هم گران به دست مصرفکننده خواهد رسید، ولی قدرت رقابتپذیری تغییری نخواهد کرد، چون کالا تقریبا به یک اندازه در تمام کشورها افزایش پیدا میکند؛ بنابراین درنهایت کسی که از این بابت آسیب خواهد دید، مصرفکننده نهایی کالا در داخل است.
پورقاضی معتقد است که بهزودی در صنایع انرژیبر مثل پتروشیمی، شیشه، فولاد و. بیش از بقیه افزایش قیمت احساس خواهیم کرد؛ هرچند افزایش قیمت برای مصرفکننده داخلی همین حالا هم احساس میشود.
او با تأکید بر اینکه با آغاز فصل سرما یعنی از آبان و آذر ایران در بازار داخل اثر مشکلات انرژی جهان را بهطور حاد احساس خواهد کرد، ادامه میدهد: گرچه معاملات ایران با اروپا بهطور مستقیم زیاد نیست، اما افزایش قیمت انرژی در تمام جهان اتفاق میافتد و کمتربودن معاملات ایران با اروپا در برابر افزایش قیمت ناشی از بحران انرژی در اروپا، مصونیت ایجاد نمیکند.
افزایش مضاعف هزینهها برای تولیدکنندگان ایرانی
پیام الیاسکردی، کارشناس بازار سرمایه هم در پاسخ به سؤالی درباره وضعیت صنایع انرژیبر در بازار سرمایه، با توجه به تورمی انرژی پیشرو، به «شرق» توضیح میدهد: «قطعا قیمت نفت و گاز دستخوش تغییراتی خواهد شد، ولی برای داشتن یک تحلیل بهتر، باید نفت و گاز را از یکدیگر جدا کرد؛ نفت قابلیت انتقال راحتتری به تمام دنیا دارد و شاید کشورهای عربی بتوانند در کنترل قیمت انرژی در این زمینه به داد اروپا و جهان برسند اما درباره گاز و انتقال آن وضعیت بسیار سختتر است».
به گفته او هرچند قیمتهای جهانی از جمله کامودیتیها از سقف خود فاصله گرفتهاند و آرامآرام مشکل بخش عرضه درحال حلشدن است اما ایران باید درباره کالاهایی که مونتاژی هستند یا مواد اولیهشان وارداتی است فکری بکند و باید با یک برنامهریزی دقیق خود را نجات دهد.
این کارشناس بازار سرمایه تأکید میکند: از کلمه نجات استفاده میکنم، چون فشار تورم جهانی بر ایران بیشتر از سایر دنیاست و ایران درگیر تحریم است و ادامهیافتن تحریم شرکتهای ایرانی را دچار استهلاک فشار مضاعف فروش در بورس میکند؛ چراکه مواد اولیه را باید نهتنها با قیمت جهانی که مشمول تورم شده بخرد، بلکه 20 تا 30 درصد هم هزینه تحریم به آن اضافه میشود. این مسئله فشار بسیاری روی تولیدکنندگان داخلی و به تبع آن مصرفکنندگان ایرانی میآورد».
۳ کشور اروپایی شمشیر را از رو بستند؛ اروپای بدهکار، طلبکار شد!
به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: در فشار مضاعف فروش در بورس آستانه نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی، روز گذشته سه کشور اروپایی که وزیران خارجه شان با وزیر خارجه آمریکا هم گفتگو کرده بودند، شمشیر را از رو بستند و با یک بیانیه تند و با الفاظی شدید ضمن ابراز نگرانی از برنامه هستهای ایران درباره آینده مذاکرات وین اظهار ناامیدی کردند. به گزارش خراسان، سه کشور اروپایی عضو برجام (آلمان، فرانسه و انگلیس) در بیانیهای ادعاهای خود را درباره مذاکرات هستهای با ایران تکرار کردند.
در بیانیه مشترک این سه کشور آمده است: «اوایل ماه آگوست بعد از یک سال و نیم مذاکره، هماهنگکننده برجام متونی را ارائه کرد که بازگشت ایران به پایبندی به تعهدات برجامی و بازگشت آمریکا به توافق را میسر میکرد. در این بسته نهایی، هماهنگکننده تغییراتی ایجاد کرد که ما را به منتهای انعطافپذیری قابل انجام رساند. متأسفانه انتخاب ایران این بود که این فرصت حیاتی دیپلماتیک را مغتنم نشمرد.
ایران در عوض به تداوم برنامه هستهای خود فراتر از توجیه غیرنظامی ملموس ادامه داد». این سه کشور اروپایی که در تمام طول اجرای برجام تعهدات خود را نادیده گرفته بودند، ادعا کردند: «هنگامی که در حال نزدیکتر شدن به یک توافق بودیم، ایران مسائل جداگانهای را دوباره باز کرد که به تعهدات الزامآور قانونی تحت معاهده منع گسترش سلاحهای اتمی (NPT) و توافق پادمانی انجام شده با آژانس بینالمللی انرژی اتمی مربوط است». در این بیانیه با تکرار تلاشها برای انداختن توپ در زمین ایران نوشته شده: «این درخواست اخیر تردیدهای جدی را در قصد و تعهد ایران برای رسیدن به نتیجه موفقیتآمیز درباره برجام ایجاد کرده است. موضع ایران با تعهدات الزامآور قانونی در تناقض است و چشمانداز احیای برجام را تضعیف میکند». ساعاتی قبل از انتشار این بیانیه، وزیران خارجه آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان با تاکید بر اهمیت تداوم کمک نظامی به اوکراین، درباره آن چه «چالشهای ایران» خواندند، گفتگو کردند. بر اساس بیانیه وزارت خارجه آمریکا در این دیدار بلینکن، بائربوک، کولونا و کلورلی همچنین درباره «چالشهای ایران» و «تعهد آنها برای همکاری به منظور رفع آن» صحبت کردند.
از سوی دیگر و در میانه فضای سرد مذاکراتی خبر رسیده راب مالی مذاکرهکننده ارشد آمریکا در گفتگوهای وین با سران شماری از لابیهای فشار مضاعف فروش در بورس صهیونیستی مخالف برجام دیدار و گفتگو کرده است. پایگاه صهیونیستی «جوئیشاینسایدر» گزارش داد، رابرت مالی با رهبران چند «سازمان یهودی در آمریکا» از جمله «فدراسیونهای یهودی شمال آمریکا»، «کنفرانس روسای سازمانهای بزرگ آمریکایی-یهودی»، «اکثریت دموکرات حامی اسرائیل» و لابی آیپک دیدار کرده است. این دیدار در شرایطی صورت گرفته که مقامهای رژیم صهیونیستی در ماههای گذشته لفاظیهای خود علیه ایران را افزایش دادهاند.
در همین زمینه لیندسی گراهام سناتور ارشد آمریکایی مخالف برجام، پیش بینی کرد که احیای برجام احتمالا به بعد از برگزاری انتخابات میان دورهای کنگره آمریکا موکول میشود. هیئت جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد که لازمه رسیدن به توافق، پایدار بودن رفع تحریمها به نحوی تضمین شده است و این که موضوعی نباید به فشار مضاعف فروش در بورس عنوان اهرم فشار برای استفاده علیه ایران در آینده باقی بماند و به دنبال توافقی است که در آن انتفاع اقتصادی مردم تامین، تجارت خارجی ایران رفع و محدودیتهای غیرقانونی فروش نفت برداشته شود. از این منظر، اگر طرف مقابل مطالبات منطقی ایران و الزامات شکلگیری یک توافق پایدار و قابل اتکا را بپذیرد، توافق نهایی حاصل خواهد شد.
چرا PMD باید مختومه شود؟
اگر پرونده پیام دی بنا به خواست ایران، بسته نشود حتماً میتواند دستاویزی برای کشورهای غربی بویژه امریکا باشد.
به گزارش مجله خبری نگار/ایران-مهراد نجفی(کارشناس مسائل امریکا): پروژه برجام در سال ۹۴ و احیای آن در حال حاضر از منظر ایران - اگر نخواهیم بگوییم صرفاً - عمدتاً بعد اقتصادی داشته و همواره از دریچه کاهش فشار تحریم به آن نگریسته شده است. از همین رو میتوان رفتار تیم مذاکره کننده را بر مبنای وضعیت اقتصادی تحلیل کرد.
در این ایام که تیم مذاکره کننده ایرانی پای خطوط قرمز خود محکم میایستد و در برابر زیاده خواهی امریکا مقاومت میکند، به نظر میرسد وضعیت کشور از نظر اقتصادی رو به جلو است. قراردادهایی که با قدرتهای نوظهور بسته شده یا در حال انجام است، تعاملات منطقهای، افزایش حجم ترانزیت و فروش نفت و بالا رفتن قیمت انرژی، همه حکایت از دلیل آرامش مذاکره کنندگان ایرانی در مذاکرات احیای برجام دارد.
این موارد به عاملی تبدیل شدهاند تا تیم مذاکره کننده هستهای ایران با فراغ بال و ایستادگی بیشتر بر خطوط قرمز، مذاکرات را آنطور که مطلوب منافع ملی ایران است به پیش ببرد.
اما پیش از شروع بحران اوکراین، از طرف غربیها منافع اقتصادی ذیل برجام در حاشیه قرار داشت. امریکاییها و اروپاییها، بیش از هر چیزی، مباحث مرتبط با نظام امنیتی منطقه را مدنظر دارند و در تلاشند کاستیها و ضعف خود در منطقه را از طریق دیپلماسی برطرف کنند.
بر این اساس توافق هستهای با ایران از سوی طرف غربی به عنوان یک توافق امنیتی، آن هم برای جلوگیری از بروز رقابت تسلیحات اتمی ادعا میشود. به اعتقاد آنان، برجام توافقی است که در ازای دادن یکسری امتیازات اقتصادی به ایران از هستهای شدن کشورمان و افزایش تنش در منطقه جلوگیری خواهد کرد.
این نکته زمانی اهمیت مییابد که بدانیم منطقه غرب آسیا در نظر امریکا و متحدان اروپایی، به مانند یک تکه پازل در نقشه جهان به شمار میرود. یعنی تحرکات سایر بازیگران و صلح و تنش در نقاط مختلف جهان بر سیاستگذاری خارجی غرب اثر میگذارد.
برای مثال وقتی تعادل امنیتی شرق اروپا به واسطه گسترش ناتو و عملیات روسیه برهم خورده و در شرق آسیا نیز تنشها به واسطه تحریک چین بالا گرفته است، امریکاییها اولویتشان را ایران و منطقه غرب آسیا برمیدارند و ترجیح میدهند در چنین شرایطی شاهد یک تنش مضاعف در این منطقه نباشند تا بتوانند بیشتر بر رقبای جهانی خود یعنی چین و روسیه تمرکز کنند؛ مسألهای که حتی در ابتدای شروع دولت بایدن در سند استراتژی امنیت ملی امریکا منعکس و حالا تشدید شده است.
در کنار این، به نظر میرسد غربیها نگران تنش نظامی در خاورمیانهای هستند که بیش از ۳۰ درصد نفت و ۲۰ درصد گاز دنیا را تولید میکند.
غربیها معتقدند که اگر برجام احیا شود شاید بتوان تنشهای احتمالی منطقهای را کنترل کرد و تا سالها رقبای منطقهای همچون ایران، رژیم صهیونیستی، عربستان، ترکیه و. را از رقابت نظامی بازداشت.
آنان بخوبی میدانند که منطقه همچون انبار باروتی است که با کوچکترین جرقهای آمادگی و ظرفیت جنگ گسترده را دارد و آن موقع دیگر نفت صد دلاری معنا ندارد و باید در انتظار اعداد و ارقام نجومی باشیم.
در چنین شرایطی که شاهد افزایش قیمت انرژی و افزایش تورم جهانی و رکود در صنایع اروپا و جهان هستیم و برآوردها حکایت از ایجاد شرایط بدتری در جهان دارند، اروپاییها و امریکایی ها، از یکسو تمایلی برای چشم پوشی کردن از برجام نداشته و از سوی دیگر هم عجلهای برای احیای آن ندارند. ایران هم نه تمایلی به خروج از برجام را دارد و نه ضرورتی میبیند که به هر توافق بدی بله بگوید.
اما در شرایطی که امروز شاهد افزایش قیمت انرژی و افزایش تورم جهانی و رکود در صنایع اروپا و جهان هستیم و برآوردها حکایت از ایجاد شرایط بدتری در جهان دارند، اروپاییها و امریکایی ها، از یکسو تمایلی برای چشم پوشی از برجام نداشته و از سوی دیگر هم عجلهای برای احیای آن ندارند. ایران هم نه تمایلی به خروج از برجام دارد و نه ضرورتی میبیند که به هر توافق بدی بله بگوید.
در این شرایط بینابین، هر دو طرف ترجیح میدهند که همین وضعیت تا رسیدن به نتیجه مطلوب خود ادامه یابد. نه برجامی غیر مطلوب احیا شود و نه همین توافق نیمه جان از بین رود. در واقع احتمالاً همین شرایط تا جایی ادامه پیدا خواهد کرد که یکی از طرفین در موقعیت برتر قرار بگیرد. حال این موقعیت برتر ممکن است به دلیل بهبود شرایط اقتصادی کشورمان برای ایران پیش بیاید یا به واسطه پایان جنگ اوکراین و کاهش قیمت انرژی و رکودی که صنایع غرب را تعطیل کرده و تقاضای انرژی را کاهش داده، به نفع غربیها رقم بخورد.
قابل توجه اینکه نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز روز دوشنبه برگزار خواهد شد؛ نشستی که از هماکنون سناریوهای خوشبینانه و بدبینانهای برای آن پیشبینی شده است. با توجه به شرایطی که پیشتر ذکر شد، بعید بهنظر میرسد که شاهد سناریوی بدبینانهای باشیم که ضمن آن غربیها قید هرگونه توافق با ایران را بزنند و شورای حکام پرونده هستهای ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهد.
آن چیزی که بیشتر محتمل است، این است که مجدداً یک قطعنامه تذکرآمیز صادر شود که در آن از ایران همکاری بیشتر با آژانس درخواست شود.
نکته بسیار مهم دیگر در رابطه با توافق هستهای نیز بحث ضرورت بسته شدن پرونده پیامدی از طرف ایران است. این پرونده که به ابعاد ادعایی فعالیت صنعت هستهای میپردازد، از زمان خروج یکجانبه امریکا از برجام مجدداً فعال شده و به بهانههای واهی ایران را زیر فشارهای بین المللی برده است.
اهمیت بسته شدن این پرونده در این است که اگر توافق برجام بخواهد احیا شود استفاده از مکانیزم ماشه منوط به گزارش آژانس علیه ایران و تخلف و تخطی کشورمان از برجام خواهد بود؛ بنابراین اگر پرونده پیام دی بنا به خواست ایران، بسته نشود حتماً میتواند دستاویزی برای کشورهای غربی بویژه امریکا باشد. به محض اینکه شرایط دنیا تغییر کند و تمرکز احتمالی ایالات متحده از روسیه و چین کاسته شود، ایران مرکز توجه قرار میگیرد.
یا اگر دولت متفاوتی در ایالات متحده روی کار بیاید که بخواهد بیشتر به بحث هستهای ایران توجه کند، احتمالاً میتواند به واسطه گزارشهای خلاف واقع آژانس به راحتی از مکانیسم ماشه استفاده کند؛ بنابراین ایستادگی تیم مذاکره کننده هستهای کشورمان بر این پرونده بسیار توجیه پذیر و عقلانی است و کسانی که تأخیر در احیای توافق را به رقابتهای جناحی گره میزنند بیشک یا علم به این موضوع ندارند یا اعتقادی به منافع ملی ندارند.
دیدگاه شما