بازار بین بانکی

کاهش ۵ صدم درصدی نرخ سود بازار بین بانکی

نرخ سود بازار بین بانکی در مقایسه با پایان بازار بین بانکی هفته دوم مرداد ماه امسال باز هم کاهشی بود و به نرخ ۲۰.۵۹ درصد رسید.

به گزارش مهر، سود بازار بین بانکی در روز چهارشنبه ۱۹ مردادماه از سوی بانک مرکزی به نرخ ۲۰.۵۹ درصد اعلام شد که در مقایسه با آخرین نرخ سود دریافتی از این بازار با کاهش ۰.۰۵ درصدی مواجه است.

بر اساس این گزارش نرخ سود بازار بین بانکی برای هفته منتهی به ۱۳ مرداد ماه ۱۴۰۱ به ۲۰.۶۴ درصد رسیده بود که از کاهش محسوسی حکایت داشت.

حداقل نرخ توافق باز خرید یا به اصطلاح عملیات رپو (Repurchase Agreement) اوراق بهادار برای بانک‌ها نیز در پایان هفته‌ای که گذشت همچنان بدون تغییر با نرخ ۲۰ درصد اعلام شده است.

نرخ اعتبار گیری قاعده مند از سوی بانک مرکزی نیز در پایان هفته منتهی به ۱۹ مرداد امسال همچنان ثابت بود و با نرخ ۲۲ درصد درج شده است. نرخ سپرده گذاری قاعده مند نیز در این دوره زمانی همچنان ۱۴ درصد است.

در سپرده‌گذاری قاعده‌مند بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی می‌توانند منابع مازاد خود را نزد بانک مرکزی سپرده‌گذاری و نرخ سود کف دالان بازار بین بانکی را دریافت کنند. از طرف دیگر، اعتبارگیری قاعده‌مند به بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی امکان می‌دهد کسری‌های کوتاه‌مدت خود را با ارائه وثیقه و در نرخ سود سقف دالان از بانک مرکزی تأمین کنند.

به گزارش مهر، نرخ سود بین بانکی در روندی افزایشی از ابتدای سال جاری در حالی در بالاترین حد به ۲۱.۳۱ درصد در ۳۰ تیرماه امسال رسید که در ادامه سیاست‌های نظارتی بانک مرکزی این نرخ هم اکنون در روندی کاهشی قرار گرفته است.

• حمله بایدن به پوتین در سخنرانی سازمان ملل/تکرار ادعاها درباره توافق با ایران
• روابط عمومی سازمان اتکا خبر داد: اتصال برق علت اصلی آتش سوزی در انبار ضایعات فروشگاه اتکا نوبنیاد استان تهران
• با حضور معاون امور بانکی، بیمه و شرکت های دولتی وزارت امور اقتصادی و دارایی، عضو جدید هیأت مدیره بانک صنعت و معدن معرفی شد
• تقدیر از مدیرعامل شرکت فولاد هرمزگان به عنوان پیشکسوت دفاع مقدس
• حضور شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در یازدهمین همایش و نمایشگاه بین‌المللی فرصت های سرمایه گذاری معدن و صنایع معدنی ایران ماینکس ۲۰۲۲
• مدیر عامل بیمه ایران: حرکت شرکت های بیمه عضو سندیکا باید در جهت خدمت بی منت و آشتی مردم با بیمه باشد
• آغاز فروش گوشی‌ هوشمند در فروشگاه آنلاین همراه اول
• افزایش چشمگیر خوش‌قولی تحویل محصولات گرم فولاد مبارکه به مشتریان
• محصولات ایران‌خودرو پاسخ‌گوی نیاز بازار تاتارستان
• رشد ۱۴ درصدی استخراج از معدن مس سرچشمه در شش ماهه نخست امسال
• کوییک سایپا، در ونزوئلا هم محبوب شد
• بانک قرض الحسنه مهر ایران از شهرک های صنعتی کشور حمایت می کند

نشر مطالب با ذکر نام روزنامه عصر اقتصاد بلامانع است. عصر اقتصاد مسئولیت مطالب از سایر منابع را عهده دار نمی باشد.

کاهش نرخ سود در بازار بین بانکی

به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا به نقل از ایبنا، آمار بانک مرکزی از عملکرد کلی بازار بین بانکی ریالی در سال ۹۸ نشان می‌دهد که میانگین نرخ سود در این بازار ۱۸.۹۵ درصد بوده است. همچنین در سال ۹۸ مجموعا ۴۰ هزار و ۳۴۱ فقره معامله به ارزش بیش از ۱۸۶۸۸۸۲۰۰ میلیارد ریال با محدوده نرخ ۱۶ تا ۲۳ درصد و با میانگین نرخ ۱۸.۹۵ درصد انجام پذیرفت.

در حقیقت آمار نشان می‌دهد در سال ۹۷ میانگین موزون نرخ سود ۱۹.۷۲ درصد بوده که در سال ۹۸ به ۱۸.۹۵ درصد رسیده است. نگاهی به روند ماهانه نرخ سود بانکی در سال ۹۸ نشان می‌دهد به‌ طور کلی روندی نزولی بر این نرخ حاکم بوده است.

همچنین بررسی وضعیت سپرده‌گذاری بانک‌ها در بازار بین بانکی حاکی از آن است که ۵۱.۱۲ درصد کل معاملات در سال ۹۸ سهم بانک‌های مشمول اصل ۴۴ با کمترین میزان سود یعنی ۱۸.۸۶ درصد بوده و بانک‌های دولتی نیز ۲۸.۸۷ درصد کل معاملات را به خود اختصاص داده‌اند که میانگین نرخ سود آن ۱۹.۰۶ درصد بوده است. همچنین ۱۸.۵۸ درصد حجم معاملات سهم بانک‌های خصوصی و ۱.۴۳ درصد نیز سهم موسسات اعتباری بوده است.

این در حالی است که سهم سپرده‌پذیری بانک‌های خصوصی ۶۰.۹۱ درصد کل معاملات بوده و بانک‌های دولتی معادل ۱۶.۱۱ درصد، بانک‌های مشمول اصل ۴۴، ۱۳.۴۳ درصد و موسسات اعتباری ۹.۵۵ درصد کل معاملات را به خود اختصاص داده‌اند. با مقایسه سهم سپرده‌پذیری بانک‌ها در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ مشاهده می‌شود که سهم بانک‌های خصوصی از سپرده‌پذیری حدود ۴ درصد رشد داشته و سهم بانک‌های دولتی و اصل ۴۴ نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.

در طی سال نیز یک روند ملایم کاهش نرخ سود در بازار بین بانکی مشاهده می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در ابتدای سال گذشته میانگین نرخ سود معاملات ۱۹.۸۱ درصد بوده که تا تیرماه روند نزولی را طی کرده و به نرخ ۱۹.۳۶ درصد رسیده است. بعد از آن در مرداد ماه با رشد ۱۳ صدم درصدی به ۱۹.۴۹ درصد رسید که آخرین باری است که نرخ سود بین بانکی بیش از ۱۹ درصد ثبت شده و بعد از آن نرخ سود روندی تقریبا نزولی پیدا کرده است.

بررسی روند نشان می‌دهد که در مهرماه نرخ سود بین بانکی به زیر ۱۹ درصد رسید. در آذر ماه نرخ سود بین بانکی به کمترین مقدار خود یعنی ۱۸.۳۲ درصد رسید. پس از آن روند نرخ سود در دی و بهمن ماه با افزایش محدودی در سطح ۱۸.۴۷ درصد و ۱۸.۴۴ درصد قرار گرفت، اما آخرین نرخ سود در بازار بین بانکی در اسفند ماه ۱۸.۳۴ درصد بوده است. بنابراین نسبت به انتهای سال ۱۳۹۷، نرخ سود در بازار بین بانکی یک سطح پایین‌تر آمده است.

آسیب‌شناسی بازار بین‌ بانکی در ایران

بازار بین بانکی به‌عنوان تأمین‌کننده کوتاه‌مدت منابع مالی، نقش بسیار مهمی در بازار پول کشورها دارد. در کشور ما نیز با گذشت بیش از ۹ سال از زمان تأسیس آن، نتوانسته است با ایجاد تنوع لازم در ابزارها و مکانیزم‌های معاملاتی آن، جایگاه خود را در بازار پولی کشور گسترش دهد. هرچند این رشد معاملات مرهون شرایط اقتصادی و نابسامانی بازار بین بانکی اوضاع پولی کشور نیز بوده است اما در برخی سال‌ها، نواقص این بازار منجر به آسیب‌هایی در وضعیت پولی و مالی کشور شده است. سؤال اصلی این تحقیق آن است که اصلی‌ترین عوامل آسیب‌زا در بازار بین ‌بانکی ایران چیست و چگونه می‌توان آنها را مدیریت نمود؟

این مقاله تلاش دارد تا با تشریح عملکرد بازار بین‌بانکی از زمان تأسیس تاکنون، ضمن بیان آسیب‌شناسی و چالش‌های موجود در ابعاد مختلف این بازار، راهکارهای اصلاحی و روش‌های بهبود آنها را نیز ارائه نماید. یافته‌های این تحقیق که با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و پرسشنامه‌ای به دست آمده است، بیانگر آن است در این بازار، ۵ عامل به‌عنوان مهم‌ترین عوامل آسیب‌زا در ساختار فعلی بازار بین بانکی می‌باشند. این عوامل به ترتیب عبارتند از نبود سیستم رتبه‌بندی و مدیریت ریسک، فقدان سامانه جامع مبادلات الکترونیکی بین‌بانکی، عدم تنوع در ابزارهای پولی و مالی کوتاه‌مدت، عدم شفافیت در نرخ‌های بازار و فقدان ساختار مناسب تشکیلاتی. با شناخت عوامل آسیب‌زا می‌توان به طراحی ساختار جدید بازار بین‌بانکی در جهت افزایش کارایی آن اقدام نمود.

گام بلند بانک مرکزی در کاهش نرخ سود بازار بین بانکی

نقش بانک مرکزی در بهبود وضعیت بازار بین بانکی ریالی موجب کاهش نرخ سود مرجع از 27 درصد در مهرماه به 21.5 درصد در پایان آذرماه، شده است .

گزارش بانک مرکزی درباره این موضوع در جلسه مورخ 94.10.1 شورای پول و اعتبار ارایه شد و این شورا ضمن تایید رویکرد بانک مرکزی، نسبت به تداوم فعالیت این بانک در بازار بین بانکی تاکید کرد.

بر اساس این گزارش، نظر به تنگنای اعتباری سیستم بانکی و رشد تقاضای بازار پول در سال 1393 و میانگین نرخ سود معاملات بازار بین بانکی در پایان سال گذشته و اوایل سال جاری به میزان 29 درصد، شورای پول و اعتبار در تاریخ 1394.2.8 مقرر کرد بانک مرکزی نسبت به ساماندهی اضافه برداشت بانک ها و تعدیل نرخ سود در بازار بین بانکی مداخله و اقدام لازم به عمل آورد.

در کنار ساماندهی اضافه برداشت بانک ها طی ماه های اخیر، مدیریت کارآمد بازار بین بانکی در دستور کار قرار گرفت و مجموعه اقدام های به عمل آمده موجب کاهش نرخ سود معاملات بازار بین بانکی تا مرز 21.5 درصد در پایان آذرماه شده است.

انتظار می رود با ادامه این روند همراه با اقدامات اخیر بانک مرکزی در کاهش نسبت سپرده قانونی بانک های تجاری‌، آثار کاهشی نرخ بازار بین بانکی بر کاهش نرخ سود سپرده ها و تسهیلات بانکی به زودی نمایان شود، زیرا علاوه بر کاهش نرخ سود بازار بین بانکی و گرایش آن به سمت کاهش، پایداری لازم در این نرخ مشاهده می شود.

کاهش نرخ سود بازار بین بانکی در آبان ۹۹

نرخ سود در بازار بین بانکی، از هشتم تا بیست و نهم آبان ماه در مسیری نزولی از ۲۳.۲ درصد به ۲۱.۶ درصد رسید.

به گزارش برنا به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی، در آبان‌ماه سال جاری چهار مرتبه عملیات بازار باز و با هدف تزریق نقدینگی به بازار بین‌بانکی و هدایت نرخ سود به سمت نرخ سود هدف انجام شد که به دنبال آن نرخ سود در بازار بین بانکی از ۸ تا ۲۹ بازار بین بانکی آبان‌ماه در مسیری نزولی از ۲۳.۲ درصد به ۲۱.۶ درصد و در ششم آذرماه به ۲۰.۷ درصد رسیده است.

نرخ سود موزون بازار بین‌بانکی در ابتدای آبان‌ماه سال جاری معادل ۲۳.۲ درصد بود؛ با توجه به بالا بودن این نرخ نسبت به نرخ سود سیاستی تعیین شده و همچنین فراتر رفتن آن نسبت به نرخ سود سقف دالان (۲۲ درصد)، در آبان‌ماه سال جاری ۴ نوبت عملیات بازار باز هفتگی با هدف تزریق نقدینگی به بازار بین‌بانکی و هدایت نرخ سود به سمت نرخ سود هدف انجام شد.

عملیات اول به صورت خرید قطعی اوراق بدهی دولتی بود که طی آن ۱۱۱.۵ هزار میلیارد ریال اوراق از دو بانک خریداری شد که البته ۱۰۷.۵ هزار میلیارد ریال از آن به یک بانک اختصاص داشت و به منظور ساماندهی اضافه برداشت این بانک انجام شد. سه عملیات بعدی در قالب توافق بازخرید صورت گرفت که حجم معاملات در آن‌ها به ترتیب ۹.۸، ۲۶.۷ و ۳۵.۵ هزار میلیارد ریال بوده است.

ذکر این نکته ضروری است که کل معاملات مربوط به عملیات بازار باز با استفاده از توافق بازخرید در حدود ۷۲ هزار میلیارد ریال با سررسید ۱۴ روزه بوده که مانده آن در پایان آبان‌ماه ۶۲.۲ هزار میلیارد ریال است.

در آبان‌ماه سال جاری در ۸ روز، چهار بانک برای دریافت اعتبار قاعده‌مند در نرخ سقف دالان (۲۲ درصد) به بانک مرکزی مراجعه کردند که مبالغ درخواستی در همان روز در قالب توافق بازخرید به بانک‌های متقاضی اعطا شد. اعتبارگیری قاعده‌مند بانک‌های مورد اشاره در آبان‌ماه سال جاری در حدود ۹۴.۲ هزار میلیارد ریال بوده است که مانده آن در پایان ماه یاد شده بالغ بر ۱۱.۹ هزار میلیارد ریال است. به این ترتیب کل مانده تزریق ذخایر بانک مرکزی -با توافق بازخرید- در بازار بین‌بانکی در پایان آبان‌ماه سال جاری ۷۴.۱ هزار میلیارد ریال بوده است.

به دنبال عملیات انجام شده در بازار بین‌بانکی نرخ سود در این بازار از ۸ تا ۲۹ آبان‌ماه در مسیری نزولی از ۲۳.۲ درصد به ۲۱.۶ درصد کاهش یافته و در ششم آذرماه به ۲۰.۷ درصد رسیده است. ذکر این نکته ضروری است که عملیات بازار باز در هفته‌های آتی به گونه‌ای تداوم خواهد داشت که نرخ سود بازار به نرخ سود سیاستی نزدیک‌تر و نوسانات نرخ بازار محدودتر شود.